Hàng loạt CĐM kêu gọi "kiểm toán" vào cuộc làm rõ số tiền từ thiện của các nghệ sĩ, luật sư khẳng định: "Không giải quyết được vấn đề"

Những ngày qua, nhiều nghệ sĩ đã tung ra bản sao kê ngân hàng để chứng minh sự minh bạch trong đợt từ thiện miền Trung 2020, tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều ý kiến trái chiều xung quanh hoạt động từ thiện của các nghệ sĩ. Nhiều ý kiến cho rằng: "Cần có kiểm toán vào cuộc để xác thực cũng như kiểm tra sự minh bạch của các bản sao kê từ ngân hàng". 

Thông tin với phóng viên, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI cho biết, theo Luật Kiểm toán độc lập 2011 thì không có quy định kiểm toán đối với cá nhân.

Điều 4 về "Mục đích kiểm toán" và khoản 6, Điều 5 về "Giải thích từ ngữ" của Luật này chỉ quy định: Hoạt động kiểm toán độc lập nhằm góp phần công khai, minh bạch thông tin kinh tế, tài chính của các đơn vị được kiểm toán, trong đó có doanh nghiệp và tổ chức khác, chứ không có cá nhân.

Như vậy, đến nay mới chỉ có quy định về kiểm toán của quỹ từ thiện, chứ chưa có quy định về kiểm toán đối với hoạt động từ thiện của cá nhân. Đối tượng được kiểm toán hiện nay là doanh nghiệp hoặc tổ chức (trong đó có quỹ từ thiện), nhằm kiểm tra và xác minh tính trung thực những báo cáo tài chính của doanh nghiệp, tổ chức, trên cơ sở các yêu cầu bắt buộc về sổ sách kế toán, hoá đơn, chứng từ, thanh toán, chi tiêu và các chuẩn mực kiểm toán Việt Nam.

Do vậy, đối với hoạt động từ thiện của cá nhân thì cho dù có kiểm toán cũng không có nhiều ý nghĩa, vì không có nhiều sự ràng buộc về pháp lý và không có đủ các tài liệu, sổ sách, giấy tờ quy chuẩn để làm cơ sở đánh giá. 

Điều quan trọng nhất mà kiểm toán kết luận được là tổng số tiền nhận và số tiền đã được chi ra khỏi tài khoản, thì sao kê của ngân hàng đã xác định rõ.

Luật sư Trương Thanh Đức

Mấu chốt của vấn đề là chi tiền ra và giải ngân cụ thể thế nào, chứng từ hoá đơn kế toán ra sao cho việc đó thì nhiều khi không có căn cứ tin cậy để khẳng định. Bởi, hoạt động từ thiện bằng cách trao tiền mặt cho hàng ngàn, hàng vạn người dân gặp khó khăn không có ký nhận, không có hóa đơn, chứng từ trong những thời điểm nước sôi lửa bỏng, đều không trái pháp luật, không trái với đòi hỏi của các cơ quan liên quan, cũng như của những người trao gửi tiền từ thiện và thông lệ trên thực tế.

Do đó, vấn đề mấu chốt của sự minh bạch là phải xác minh quá trình sử dụng tiền từ thiện sau khi rút khỏi ngân hàng như thế nào. Việc này tổ chức kiểm toán không làm được.

Ngay cả khi cơ quan điều tra vào cuộc cũng rất khó làm rõ sự việc, nếu không thật sự công tâm và không thật sự kỳ công thì có thể không phát hiện ra gian lận hoặc ngược lại, kết luận không đúng với thực tế.