Hàng loạt chính sách mới có hiệu lực từ tháng 11/2018

Doanh nghiệp dưới 10 lao động được miễn gửi thang, bảng lương

Đây là nội dung mới đáng chú ý tại Nghị định 121/2018/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi Nghị định 49/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về tiền lương.

Cụ thể, Nghị định này quy định doanh nghiệp sử dụng dưới 10 lao động được miễn thủ tục gửi thang lương, bảng lương, định mức lao động cho cơ quan quản lý Nhà nước về lao động cấp huyện nơi đặt cơ sở sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Nghị định này được ban hành ngày 13/9/2018, có hiệu lực từ ngày 1/11/2018.

Hiến máu tình nguyện được nhận quà là dịch vụ khám, chữa bệnh

Từ 1/11/2018, chế độ hỗ trợ đối với người hiến máu, bao gồm cả hiến máu lấy tiền và hiến máu tình nguyện không lấy tiền sẽ được áp dụng theo Thông tư 20/2018/TT-BYT của Bộ Y tế.

Cụ thể, người hiến máu toàn phần tình nguyện được lựa chọn nhận quà tặng là dịch vụ khám, chữa bệnh thay vì chỉ được nhận quà tặng bằng hiện vật như trước đây. Giá trị tối thiểu của quà tặng như sau:

- 100.000 đồng với người hiến một đơn vị máu thể tích 250ml;

- 150.000 đồng với người hiến một đơn vị máu thể tích 350ml;

- 180.000 đồng với người hiến một đơn vị máu thể tích 450ml.

Thủ trưởng của đơn vị tiếp nhận máu có trách nhiệm công khai danh mục các dịch vụ và mức giá của từng dịch vụ để người hiến máu lựa chọn.

Hộ, cá nhân kinh doanh được cấp hóa đơn điện tử miễn phí

Nghị định 119/2018/NĐ-CP được ban hành ngày 12/9/2019, quy định cụ thể về các đối tượng được cơ quan thuế cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử miễn phí, trong đó có:

- Hộ, cá nhân kinh doanh, trừ hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu năm trước từ 3 tỷ đồng trở lên trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, công nghiệp, xây dựng hoặc 10 tỷ đồng trở lên lĩnh vực thương mại, dịch vụ;

- Doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo và hộ, cá nhân kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp trong 12 tháng, kể từ khi thành lập doanh nghiệp;

- Doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, cá nhân kinh doanh tại địa bàn khó khăn, đặc biệt khó khăn;

- Doanh nghiệp nhỏ và vừa khác theo đề nghị của UBND cấp tỉnh, trừ doanh nghiệp hoạt động tại khu kinh tế, khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao;

Nghị định này có hiệu lực từ ngày 1/11/2018.

7 trường hợp quỹ tín dụng nhân dân bị thu hồi giấy phép

Theo Thông tư 23/2018/TT-NHNN, có 7 trường hợp phải thu hồi giấy phép của quỹ tín dụng nhân dân, bao gồm:

- Quỹ tự nguyện xin giải thể khi có khả năng thanh toán hết các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác;

- Hồ sơ đề nghị cấp phép của Quỹ có thông tin gian lận để đủ điều kiện được cấp giấy phép;

- Quỹ hoạt động không đúng nội dung quy định trong giấy phép;

- Quỹ vi phạm nghiêm trọng quy định về các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động;

- Quỹ không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ quyết định xử lý của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh để bảo đảm an toàn trong hoạt động ngân hàng;

- Quỹ bị chia, sáp nhập, hợp nhất, phá sản;

- Quỹ hết thời hạn hoạt động không xin gia hạn hoặc xin gia hạn nhưng không được Ngân hàng Nhà nước chi nhánh chấp thuận.

Thông tư này có hiệu lực từ ngày 1/11/2018.

Trường hợp ngân hàng được cung cấp thông tin khách hàng

Ngày 11/9/2018, Chính phủ đã ban hành Nghị định 117/2018/NĐ-CP quy định tương đối chặt chẽ về việc bảo vệ bí mật, thông tin khách hàng tại các ngân hàng. Cụ thể:

- Ngân hàng chỉ được cung cấp thông tin khách hàng trong hai trường hợp: Tổ chức khác, cá nhân có quyền yêu cầu cung cấp thông tin khách hàng được quy định tại Bộ luật, Luật, Nghị quyết của Quốc hội; Có sự chấp thuận của khách hàng.

- Ngân hàng không được cung cấp thông tin xác thực khách hàng (mã khóa bí mật, dữ liệu sinh trắc học, mật khẩu truy cập…) cho bất kỳ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào, trừ trường hợp được sự chấp thuận của khách hàng đó bằng văn bản hoặc bằng hình thức khác theo thỏa thuận với khách hàng.

- Cơ quan, tổ chức, cá nhân chỉ được yêu cầu ngân hàng cung cấp thông tin khách hàng theo đúng mục đích, nội dung, phạm vi, thẩm quyền theo quy định hoặc khi được sự chấp thuận của khách hàng và phải chịu trách nhiệm về việc yêu cầu cung cấp thông tin…

Nghị định này có hiệu lực từ ngày 1/11/2018.

Không sử dụng người dưới 18 tuổi làm công việc bức xạ

Các cơ sở y tế không được sử dụng người dưới 18 tuổi để vận hành các thiết bị bức xạ, làm việc với các nguồn phóng xạ, chăm sóc người bệnh được điều trị bằng các đồng vị phóng xạ hoặc phải làm việc trong khu vực tiềm ẩn nguy cơ bị chiếu xạ với mức liều lớn hơn 1mSv/năm hoặc trong khu vực có nguy cơ bị nhiễm bẩn phóng xạ.

Với những người bệnh điều trị thuốc phóng xạ I-131, được xuất viện về nhà khi mức hoạt động phóng xạ được đánh giá còn trong người không quá 1100MBq. Khi người bệnh xuất viện, bác sĩ phải tư vấn và cung cấp văn bản hướng dẫn cho người bệnh về các yêu cầu bảo đảm an toàn bức xạ cho người thân, đồng nghiệp và cộng đồng.

Nội dung trên được nêu tại Thông tư 13/2018/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ, có hiệu lực từ ngày 1/11/2018.

Hướng xử lý với thực phẩm không an toàn bị thu hồi

Theo Thông tư 23/2018/TT-BYT có hiệu lực từ ngày 1/11/2018, sau khi bị thu hồi, những thực phẩm không đảm bảo an toàn sẽ được xử lý theo một trong các hình thức sau:

- Khắc phục lỗi ghi nhãn: Áp dụng đối với sản phẩm vi phạm về ghi nhãn so với hồ sơ tự công bố hoặc hồ sơ đăng ký bản công bố sản phẩm;

- Chuyển mục đích sử dụng: Áp dụng với sản phẩm vi phạm có nguy cơ gây ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng không sử dụng được trong thực phẩm nhưng có thể sử dụng vào lĩnh vực khác;

- Tái xuất: Áp dụng đối với sản phẩm nhập khẩu có chất lượng, mức giới hạn an toàn không phù hợp với hồ sơ tự công bố hoặc hồ sơ đăng ký bản công bố sản phẩm hoặc gây ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng;

- Tiêu hủy: Áp dụng với trường hợp sản phẩm có chỉ tiêu chất lượng hoặc mức giới hạn an toàn không phù hợp với hồ sơ tự công bố hoặc hồ sơ đăng ký bản công bố sản phẩm gây ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng, không thể chuyển mục đích sử dụng hoặc tái xuất.

3 loại thực phẩm chức năng cho trẻ em phải kê khai giá

Ngày 12/9/2018, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 22/2018/TT-BYT quy định Danh mục thực phẩm chức năng dành cho trẻ em dưới 6 tuổi thuộc diện kê khai giá.

Danh mục này bao gồm 3 loại thực phẩm chức năng: Thực phẩm bảo vệ sức khỏe; Thực phẩm dinh dưỡng y học; Thực phẩm bổ sung, bao gồm sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ đến 36 tháng tuổi.

Danh mục nêu trên là cơ sở để các cơ quan thực hiện quản lý giá theo quy định của pháp luật.

Cũng theo Thông tư, trước ngày 1/7/2019, UBND cấp tỉnh phải đăng tải toàn bộ danh sách các sản phẩm đã được cơ quan quản lý an toàn thực phẩm cấp tỉnh cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm hoặc do tổ chức, cá nhân tại địa phương tự công bố.

Thông tư này có hiệu lực từ ngày 1/11/2018.

Bỏ quy định cấp phép nhập khẩu tự động với xe phân khối lớn

Ngày 19/9/2018, Bộ Công Thương đã ra Thông tư 27/2018/TT-BCT về việc bãi bỏ quy định cấp Giấy phép nhập khẩu tự động xe gắn máy phân khối lớn từ 175cm3 trở lên.

Theo đó, từ ngày 5/11/2018, Thông tư 06/2007/TT-BTM hướng dẫn việc nhập khẩu xe gắn máy phân khối lớn từ 175cm3 trở lên và Điều 3 Thông tư số 10/2011/TT-BCT sẽ chính thức bị bãi bỏ.

Trước đây, Thông tư 06/2007/TT-BTM quy định việc nhập khẩu mô tô phân khối lớn được thực hiện theo Giấy phép nhập khẩu tự động của Bộ Thương mại và cấm nhập khẩu các loại mô tô đã qua sử dụng.

Nay, thủ tục nhập khẩu xe gắn máy phân khối lớn từ 175 cm3 trở lên được thực hiện tại cơ quan hải quan theo các quy định hiện hành.

Bãi bỏ loạt báo cáo định kỳ tại các tổ chức tín dụng

Một số điều của các Thông tư, văn bản có quy định về chế độ báo cáo định kỳ sẽ chính thức bị bãi bỏ từ ngày 15/11/2018.

Đây là nội dung tại Thông tư 24/2018/TT-NHNN ngày 28/09/2018 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Cụ thể, Thông tư đã bãi bỏ các quy định về: Báo cáo của người đại diện về tình hình hoạt động kinh doanh tài chính của Ngân hàng Hợp tác xã; Quy chế quản lý vốn hỗ trợ của Nhà nước cho hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân tại Quỹ tín dụng nhân dân Trung ương tại Quyết định 61/2006/QĐ-NHNN.

Đồng thời, bãi bỏ báo cáo định kỳ hàng năm về tình hình đầu tư gián tiếp ra nước ngoài đối với các trường hợp được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận tại Thông tư 10/2016/TT-NHNN.

Thương nhân đầu mối được trực tiếp xuất khẩu 20% lượng gạo trong hợp đồng

Đây là nội dung được Bộ Công Thương phê duyệt tại Thông tư 30/2018/TT-BCT quy định chi tiết một số điều của Nghị định 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo.

Cụ thể, thương nhân đầu mối theo cơ chế luân phiên được trực tiếp xuất khẩu 20% lượng gạo trong hợp đồng tập trung, trong đó:

Thương nhân đầu mối ký kết hợp đồng tập trung được thực hiện 2/3 số lượng 20% lượng gạo trong hợp đồng tập trung. Các thương nhân đầu mối không tham gia ký kết hợp đồng tập trung được phân bổ thực hiện 1/3 số lượng 20% lượng gạo trong hợp đồng tập trung.

Thông tư này có hiệu lực từ ngày 15/11/2018.

Rút ngắn thời gian cấp phép chứng thực chữ ký số

Đây là nội dung đáng chú ý tại Nghị định 130/2018/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Giao dịch điện tử về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số, có hiệu lực từ ngày 15/11/2018.

Theo Nghị định này, thời gian thẩm tra hồ sơ và cấp phép chứng thực chữ ký số được rút ngắn còn 50 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ cấp phép hợp lệ thay vì 60 ngày như trước đây.

Để được cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng, tổ chức phải đáp ứng các điều kiện sau:

- Có Giấy phép cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp;

- Có chứng thư số do Tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số quốc gia cấp.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng thống nhất giữ nguyên thời hạn giấy phép cấp cho tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng là 10 năm; chứng thư số cấp cho các tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng có thời hạn 5 năm.

Thêm trường hợp tạm dừng cưỡng chế thuế

Có hiệu lực từ ngày 15/11/2018, Thông tư 87/2018/TT-BTC của Bộ Tài chính có nhiều nội dung mới nổi bật về cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế.

Cụ thể, Thông tư cho phép được tạm dừng hoặc chưa thực hiện biện pháp cưỡng chế thuế nếu đến thời hạn áp dụng biện pháp cưỡng chế mà cơ quan thuế đã ban hành một trong các văn bản như: Thông báo nộp dần tiền thuế nợ; Quyết định gia hạn nộp thuế; Thông báo không tính tiền chậm nộp.

Một điểm mới đáng chú ý khác là quy định quyết định cưỡng chế thuế được gửi qua mạng. Theo đó, nếu người nộp thuế đã có tài khoản giao dịch thuế điện tử thì quyết định cưỡng chế được gửi theo phương thức điện tử. Trường hợp người nộp thuế chưa có tài khoản giao dịch thuế điện tử thì quyết định cưỡng chế được giao trực tiếp hoặc bằng thư bảo đảm qua bưu điện.

Thông tư này cũng sửa đổi quy định về thời điểm phải ban hành quyết định cưỡng chế. Cụ thể, sau ngày thứ 90 kể từ ngày số tiền thuế, tiền chậm nộp tiền thuế hết thời hạn nộp thuế…, quyết định cưỡng chế thuế sẽ được ban hành, thay vì quy định cụ thể trong ngày thứ 91 như trước đây.

Các trường phổ thông tiến tới học 2 buổi/ngày

Đây là nội dung đáng chú ý được Chính phủ nêu tại Nghị định 127/2018/NĐ-CP ngày 21/09/2018 quy định trách nhiệm quản lý Nhà nước về giáo dục.

Cụ thể, Chính phủ giao UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện bảo đảm đủ biên chế công chức quản lý giáo dục, đủ số lượng người làm việc theo đề án vị trí việc làm được phê duyệt, đáp ứng các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục, tiến tới tổ chức học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông.

Chính phủ cũng nhấn mạnh, Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền cho phép thành lập, quyết định sáp nhập, chia, tách, đình chỉ hoạt động giáo dục, giải thể nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập. Đồng thời, có trách nhiệm chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn tổ chức đăng ký, huy động tối đa người trong độ tuổi đi học bảo đảm phổ cập giáo dục, xóa mù chữ, tạo điều kiện cho mọi người được học tập suốt đời.

Nghị định này có hiệu lực từ ngày 15/11/2018.

Không sử dụng hình ảnh hút thuốc lá trong phim dành cho trẻ em

Theo Thông tư 25/2018/TT-BVHTTDL, tác phẩm sân khấu, điện ảnh không được sử dụng hình ảnh diễn viên hút thuốc lá trong các trường hợp sau đây:

- Thể hiện hành vi bị nghiêm cấm và hành vi vi phạm nghĩa vụ của người hút thuốc lá, trừ trường hợp nhằm phê phán, lên án hành vi này;

- Ca ngợi tổ chức, cá nhân thành công từ sản xuất, kinh doanh thuốc lá;

- Thể hiện trong tác phẩm sân khấu, điện ảnh dành cho trẻ em;

- Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, diễn viên chỉ được sử dụng thuốc lá nhằm mục đích nghệ thuật trong tác phẩm điện ảnh khi: Khắc họa hình tượng nhân vật lịch sử có thật; Tái hiện một giai đoạn lịch sử nhất định; Phê phán, lên án hành vi sử dụng thuốc lá; Trường hợp nhằm mục đích nghệ thuật khác được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận trên cơ sở đề nghị của Hội đồng thẩm định.

Thông tư này có hiệu lực từ ngày 15/11/2018.

Nhà máy điện có công suất đến 30MW được tham gia thị trường điện

Đây là nội dung quy định tại Thông tư số 28/2018/TT-BCT ban hành quy định cụ thể các vấn đề về vận hành thị trường phát điện cạnh tranh, có hiệu lực từ ngày 15/11/2018.

Cụ thể, đơn vị sở hữu nhà máy điện với công suất đặt đến 30MW, đấu nối lưới điện cấp điện áp từ 110kV trở lên được quyền tham gia thị trường điện. Đơn vị phải làm hồ sơ đăng ký cũng như chuẩn bị đầy đủ hạ tầng để đạt khả năng cấp được điện. Đối với nhà máy điện có Giấy phép hoạt động và công suất đặt lớn hơn 30MW phải tham gia thị trường điện trong vòng 30 ngày kể từ ngày vận hành thương mại.

Trường hợp nhà máy điện không duy trì được công suất đặt lớn hơn 30MW trong thời hạn 1 năm liên tục sẽ bị buộc chấm dứt tham gia thị trường điện.

Phạt đến 200 triệu đồng khi bán hàng đa cấp bất chính

Nghị định 141/2018/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 8/10/2018, có hiệu lực từ ngày 25/11/2018.

Theo Nghị định này, mức phạt tiền từ 80 - 100 triệu đồng được áp dụng với tổ chức thực hiện một trong các hành vi bán hàng đa cấp bất chính sau:

- Yêu cầu người khác đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp;

- Yêu cầu người khác phải mua một số lượng hàng hóa nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp;

- Cho người tham gia bán hàng đa cấp nhận tiền hoặc lợi ích kinh tế khác từ việc giới thiệu người khác tham gia vào hoạt động bán hàng đa cấp mà không phải từ việc mua, bán hàng hóa của người được giới thiệu đó…

Phạt gấp 2 lần mức phạt nêu trên nếu hành vi vi phạm được thực hiện trên địa bàn từ 2 tỉnh, thành phố trở lên.

Thẩm phán bị cách chức không được miễn tập sự luật sư

Có hiệu lực từ ngày 25/11/2018, Nghị định 137/2018/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 123/2013/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Luật sư với nhiều nội dung mới đáng chú ý.

Trước tiên, Nghị định bổ sung thêm trường hợp không được miễn đào tạo nghề luật, miễn, giảm thời gian tập sự hành nghề luật sư. Cụ thể, đó là những người đã bị xử lý hình sự hoặc kỷ luật đến mức bị cách chức danh thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, kiểm tra viên, thẩm tra viên, tước danh hiệu công an nhân dân, tước quân hàm sĩ quan quân đội nhân dân; tước học hàm, học vị giáo sư, phó giáo sư chuyên ngành luật...

Cũng theo Nghị định này, Giấy đăng ký hoạt động của tổ chức hành nghề luật sư, Giấy đăng ký hành nghề luật sư với tư cách cá nhân sẽ bị thu hồi trong trường hợp tổ chức hành nghề luật sư, luật sư không hoạt động trở lại hoặc không có báo cáo về việc tiếp tục tạm ngừng hoạt động quá 6 tháng, kể từ ngày hết thời hạn tạm ngừng hoạt động.