Hàng loạt công ty con của Vicem báo lỗ, mất an toàn tài chính

Một số các công ty con khác của Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem) cũng gặp khó khăn trong thanh toán các khoản nợ đến hạn, tiềm ẩn nguy cơ mất cân đối về tài chính.

Bộ Tài chính vừa công bố kết quả tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm 2017 của Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem).

Theo đó, tổng doanh thu của Vicem năm 2017 đạt 2.714 tỷ đồng, tăng gấp 2 lần so với năm 2016, trong đó doanh thu hoạt động tài chính là 2.002 tỷ đồng; lợi nhuận thực hiện đạt 1.403 tỷ đồng (tăng 529% so với 2016).

Nguyên nhân chủ yếu là từ cổ tức, lợi nhuận được chia của hai công ty con hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả là Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Hoàng Thạch, Công ty cổ phần xi măng Hà Tiên 1 và một số công ty liên kết khác.

Tổng giá trị đầu tư ra ngoài doanh nghiệp của Vicem trong năm 2017 đạt 13/163 tỷ đồng, trong đó chủ yếu đầu tư và lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính là xi măng và clinker. Tổng giá trị cổ tức, lợi nhuận thu về là 1.914 tỷ đồng. Tỷ suất cổ tức, lợi nhuận được chia/tổng giá trị đầu tư ra ngoài doanh nghiệp là 15%.

Bên cạnh một số khoản đầu tư có hiệu quả, báo cáo của Bộ Tài chính cũng cho biết, một số khoản đầu tư ra ngoài doanh nghiệp của Vicem hiệu quả thấp, không thoái được vốn như Công ty cổ phần Xi măng Vicem Bút Sơn, Hải Vân, Hoàng Mai,…

Một số công ty con của Vicem lỗ hoặc có số lỗ lũy kế lớn như Công ty Vicem Xi măng Tam Điệp, Công ty cổ phần Xi măng Hạ Long, Sông Thao, Sông đà 12,….

Cụ thể, tại Công ty Vicem xi măng Tam Điệp, năm 2017 doanh thu đạt 1.308 tỷ đồng (bằng 85% so với năm 2016), lợi nhuận 3 tỷ đồng. Tại thời điểm 31/12/2017 vốn đầu tư của chủ sở hữu là 1.189 tỷ đồng, lỗ lũy kế là 1.117 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu chỉ còn 72 tỷ đồng. Hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu là 24 lần, hệ số thanh toán nợ ngắn hạn là 0,32.

"Như vậy, công ty đã mất gần hết vốn, mất an toàn về tài chính nghiêm trọng và không đảm bảo khả năng thanh toán nợ, hoạt động của công ty hoàn toàn phụ thuộc và các khoản vốn vay, chiếm dụng và hỗ trợ từ công ty mẹ", báo cáo của Bộ Tài chính cho biết.

Đối với Công ty Vicem xi măng Hải Phòng, trong năm 2017 doanh thu đạt 1.677 tỷ đồng (bằng 93% so với năm 2016), lợi nhuận đạt 46 tỷ đồng, bằng 62% năm 2016. Tại thời điểm ngày 31/12/2017, công ty còn số lỗ lũy kế là 240 tỷ đồng, vốn đầu tư của chủ sở hữu là 1.021 tỷ đồng nhưng vốn chủ sở hữu đã giảm xuống còn 784 tỷ đồng.

"Công ty đã không bảo toàn được vốn, hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn thấp (0,51), việc sử dụng nguồn vốn ngắn hạn tài trợ cho tài sản dài hạn cho thấy công ty mất cân đối về tình chính", Bộ Tài chính nhận định.

Không chỉ riêng Vicem Tam Điệp và Hải Phòng, một số các công ty con cổ phần khác của Vicem cũng rơi vào tình trạng kinh doanh thua lỗ. Chẳng hạn, Công ty cổ phẩn Xi măng Hạ Long trong năm 2016 (sau khi Vicem tiếp nhận từ Tổng công ty Sông Đà về), công ty có lãi và cân đối được trả nợ các khoản vay nhưng sang năm 2017 doanh thu của công ty chỉ đạt 1.976 tỷ đồng (bằng 80% so với năm 2016), kết quả sản xuất kinh doanh lỗ 199 tỷ đồng.

Tính đến hết ngày 31/12/2017, công ty này có số lỗ lũy kế là 3.691 tỷ đồng dẫn tới vốn chủ sở hữu âm 2.229 tỷ đồng, hệ số khả năng thanh toán nợ đến hạn là 0,09 lần cho thấy công ty bị mất cân đối và mất an toàn về tài chính nghiêm trọng, khó khăn trong việc cân đối dòng tiền để trả nợ trong những năm tiếp.

Hay Công ty cổ phần Xi măng Sông Thao được Vicem tiếp nhận về từ tháng 6/2017 cũng có số lỗ lũy kế lên đến 430 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu 209 tỷ đồng, hệ số khả năng thanh toán nợ đến hạn thấp (0,16 lần), dẫn đến mất an toàn về tài chính.

Đối với các công ty sản xuất xi măng khác như Hà Tiên 1, Bút Dơn, Vicem Hoàng Mai, Vicem Bỉm Sơn, hệ số nợ khả năng thanh toán nợ đến hạn khoảng từ 0,4 đến 0,6 lần, cho thấy các công ty này gặp khó khăn trong thanh toán các khoản nợ đến hạn, tiềm ẩn nguy cơ mất cân đối về tài chính.

Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đề nghị Vicem phải có biện pháp kiểm soát, thu hồi các khoản nợ cho các công ty con vay để không làm thất thoát, bị chiếm dụng vốn, tiền, tài sản nhà nước tại Tổng công ty.

Đồng thời, tăng cường công tác phân tích, đánh giá kỹ các nguyên nhân chính và xây dựng phương án khắc phục khó khăn tài chính đối với một số công ty con có hệ số thanh toán nợ đến hạn thấp và cơ cấu lại các nguồn vốn huy động đảm bảo giảm rủi ro về mặt tài chính. Tăng cường giám sát đối với Vicem Tam Điệp, Xi măng Hạ Long và Sông Thao.

Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Xây dựng kiểm tra, rà soát việc cho vay của Công ty mẹ - Vicem và chỉ đạo Vicem có biện pháp thu hồi công nợ, rà soát việc trích lập dự phòng giảm giá đầu tư ra ngoài doanh nghiệp.

Khẩn trương chỉ đạo thực hiện xác định giá trị doanh nghiệp, xây dựng phương án cổ phần hóa Công ty mẹ - Vicem. Báo cáo Thủ tướng về việc xử lý chênh lệch giữa vốn chủ sở hữu và vốn điều lệ của Công ty mẹ - Vicem tại thời điểm ngày 31/12/2017...