Hoạ sĩ Lê Linh chính thức được công nhận là tác giả duy nhất của “Thần đồng đất Việt”: "Chúng ta cần quan tâm nhiều hơn tới Sở hữu trí tuệ"

Sáng 3/9, TAND TP. HCM đã ra phán quyết vụ án tranh chấp quyền tác giả truyện tranh "Thần đồng đất Việt" giữa nguyên đơn là ông Lê Phong Linh (Lê Linh), bị đơn là Công ty Phan Thị và bà Phan Thị Mỹ Hạnh sau khoảng 1 tuần nghị án.

Trong phiên toà sáng nay, HĐXX cho rằng đây là vụ án tranh chấp sở hữu trí tuệ giữa cá nhân và tổ chức, không có mục đích lợi nhuận, thuộc về tranh chấp dân sự nên thẩm quyền thuộc TAND TP. HCM.

Chủ toạ đọc lại những luận điểm về vụ án tranh chấp quyền tác giả, sở hữu trí tuệ.

Theo HĐXX, trước đây công ty Phan Thị có giao nhiệm vụ cho ông Linh sáng tạo nên hình tượng 4 nhân vật Trạng Tí, Sửu Ẹo, Dần Béo, Cả Mẹo (Tí, Sửu, Dần, Mẹo) nên công ty Phan Thị là chủ sở sử hữu quyền nhân thân công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm và các quyền tài sản trong đó có quyền làm tác phẩm phái sinh.

Hơn nữa, căn cứ hợp đồng lao động đã ký với Phan Thị, có cơ sở xác định Lê Linh là nhân viên của Phan Thị với công việc vẽ minh họa. Theo luật, Phan Thị là chủ sở hữu của tác phẩm, được quyền làm tác phẩm phái sinh nhưng không được sửa chữa, cắt xén tác phẩm và không được làm phương hại đến danh dự, uy tín của Lê Linh.

Bà Mỹ Hạnh và ông Linh (đứng) chăm chú nghe toà đọc phán quyết.

HĐXX nhận định, việc Phan Thị kháng cáo phúc thẩm yêu cầu đề nghị xác định đồng tác giả với ông Lê Linh của 4 nhân vật Trạng Tí, Sửu Ẹo, Dần Béo, Cả Mẹo vì các hình tượng này được Cục văn hóa cấp cho Phan Thị nhưng lại thể hiện là tập thể tác giả. Tuy hiên HĐXX nhận thấy thấy việc cấp bản quyền lúc đó Luật Sở hữu trí tuệ chưa được vận dụng điều chỉnh nên áp dụng Bộ luật Dân sự năm 1995 để xác định quyền tác giả.

Bên cạnh đó, quyền tác giả phát sinh từ khi tác phẩm sáng tạo dưới hình thức nhất định, không phân biệt tác phẩm công bố hay chưa công bố. Hai phía đương sự không công bố thời gian vẽ bản phác thảo nhưng tại tòa thừa nhận Lê Linh là người vẽ, trên tập truyện cũng thể hiện Lê Linh là tác giả.

Hoạ sĩ Lê Linh yêu cầu Phan Thị bồi thường chi phí luật sư và xin lỗi công khai vì vi phạm bản quyền. Vụ kiện này ông đã theo đuổi 13 năm.

Sau khi ông Linh nghỉ việc, Phan Thị tiếp tục sáng tạo các tập tiếp theo của Thần đồng đất Việt mà không xin phép ông Linh. Trong quá trình sáng tác có sự thay đổi, biến dạng về cách thể hiện nhân vật tuy nhiên lại không ghi có sử dụng hình ảnh nhân vật của Lê Linh.

Ngoài ra 2 bên không đưa ra được việc làm biến thể thuộc phần nào của quá trình tạo tác phẩm phái sinh nên HĐXX không có cơ sở để xác định có vi phạm hay không. Tuy nhiên, việc đưa nhân vật vào các tập truyện tiếp theo không được làm sai lệch hình tượng gốc. Vì vậy, đủ căn cứ xác định Phan Thị có hành vi xâm phạm đến quyền tác giả của Lê Linh.

Do đó, để được công nhận là tác giả, người trực tiếp sáng tạo tác phẩm phải để tên thật. Người hỗ trợ góp ý kiến không được công nhận là tác giả. Theo HĐXX, ông Lê Linh là người trực tiếp thể hiện hình tượng nhân vật dưới dạng vật chất nhất định hoàn toàn phù hợp với quy định của luật. Còn bà Hạnh cho rằng nhân vật hình thành trong trí óc của bà là không có cơ sở.

HĐXX nhận định kháng cáo của bà Hạnh là không có cơ sở.

Với những phân tích nêu trên, HĐXX nhận thấy kháng cáo của Phan Thị cũng không có cơ sở, còn bản án sơ thẩm xác định ông Linh là tác giả truyện tranh Thần đồng đất Việt là phù hợp.

Vì vậy HĐXX cấp phúc thẩm tuyên công nhận Lê Linh là tác giả duy nhất của 4 hình tượng trong Thần đồng đất Việt, xác nhận bà Hạnh không phải là đồng tác giả. Qua đó buộc Phan Thị xin lỗi ông Lê Linh trong 3 kỳ liên tiếp trên 2 tờ báo; thanh toán 15 triệu đồng chi phí luật sư cho ông Lê Linh theo như yêu cầu của tác giả này.

Trước đó ngày 18/2, TAND quận 1 (TP. HCM) đã tuyên như bản án nêu trên nhưng Phan Thị đã kháng cáo. Sau nhiều ngày mở phiên toà, cấp phúc thẩm cho rằng bản án sơ thẩm là hoàn toàn phù hợp.

Hoạ sĩ Lê Linh rất vui mừng vì thắng kiện lần 2 (cấp phúc thẩm). Ông cho rằng mọi người, doanh nghiệp cần quan tâm đến Sở hữu trí tuệ nhiều hơn nữa.

Chia sẻ với chúng tôi sau khi kết thúc phiên toà phúc thẩm, ông Lê Linh cho biết rất hài lòng với kết quả mà TAND TP. HCM đã phán quyết.

"Thông qua vụ kiện, kể cả những người làm sáng tạo, tôi nghĩ doanh nghiệp đầu tư nên quan tâm nhiều tới Sở hữu trí tuệ, đảm bảo lợi ích chung, cũng như phát triển sản phẩm, đảm bảo sự phát triển lâu dài hơn thì những tranh chấp như thế này sẽ không xảy ra", ông Linh chia sẻ.

Theo ông Linh, sắp tới ông sẽ làm thêm vai dự định truyện tranh nữa để phục vụ độc giả của mình.