HoREA có văn bản khẩn gửi Thủ tướng về một số quy định bất hợp lý tại Thông tư số 20 của Ngân hàng Nhà nước

Ngân hàng thương mại không được cho vay vốn ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội

Theo đó, Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) cho biết Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư số 20/2021/TT-NHNN ngày 30/11/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 25/2015/TT-NHNN ngày 09/12/2015 "hướng dẫn cho vay vốn ưu đãi thực hiện chính sách nhà ở xã hội đối với các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định" sẽ có hiệu lực từ ngày 20/01/2022.

Nhưng do khoản 2 Điều 1 Thông tư 20/2021/TT-NHNN quy định sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 2 Thông tư 25/2015/TT-NHNN chỉ còn quy định: "2. Đối tượng vay vốn xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở quy định tại khoản 1 Điều 16 Nghị định 100/2015/NĐ-CP", nên đã loại bỏ "đối tượng vay vốn để mua, thuê mua nhà ở xã hội" kể từ ngày 20/01/2022 sẽ không còn được vay vốn tín dụng ưu đãi tại các tổ chức tín dụng được Nhà nước chỉ định, mà chỉ còn được vay vốn ưu đãi để "xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở".

Như vậy, nếu hộ gia đình, cá nhân mua, thuê mua nhà ở xã hội thì chỉ được vay ưu đãi tại Ngân hàng chính sách xã hội, nhưng phải thực hiện "gửi tiết kiệm nhà ở xã hội".

"Trong lúc các ngân hàng thương mại được Nhà nước chỉ định đã thực hiện rất tốt việc cho hộ gia đình, cá nhân vay ưu đãi để "mua, thuê mua nhà ở xã hội" trong 15 năm qua. Quy định này của Ngân hàng Nhà nước không hợp tình hợp lý, gây bất lợi cho các đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội", văn bản của HoREA khẳng định.

Do vậy, Hiệp hội khẩn thiết đề nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước rà soát và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định để đảm bảo khoản 2 Điều 1 Thông tư 20/2021/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước thống nhất và phù hợp với quy định của Nghị định 100/2015/NĐ-CP và Nghị định 49/2021/NĐ-CP của Chính phủ.

Thông tư 20/2021/TT-NHNN có nhiều điều khoản mâu thuẫn dẫn tới thiệt thòi cho người dân

HoREA cho biết, Khoản 2 Điều 1 Thông tư 20/2021/TT-NHNN không cho phép các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định cho vay vốn ưu đãi đối với các "đối tượng vay vốn ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội" nên đã làm phát sinh "xung đột pháp luật" vì đã không phù hợp với các quy định của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP và Nghị định số  49/2021/NĐ-CP sau đây.

Hiệp hội cũng nhận thấy, khoản 2 Điều 1 Thông tư 20/2021/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 2 Thông tư số 25/2015/TT-NHNN còn phát sinh mâu thuẫn với chính khoản 3 Điều 6 Thông tư 25/2015/TT-NHNN quy định: "3. Đối với khách hàng được vay vốn ưu đãi để mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội thì mức vốn cho vay tối đa bằng 80% giá trị hợp đồng mua, thuê, thuê mua nhà", bởi lẽ khi khoản 2 Điều 1 Thông tư 20/2021/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 2 Thông tư số 25/2015/TT-NHNN không cho phép các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định cho vay vốn ưu đãi đối với các "đối tượng vay vốn ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội", thì lẽ ra Ngân hàng Nhà nước phải bãi bỏ luôn cả khoản 3 Điều 6 Thông tư số 25/2015/TT-NHNN, nhưng do không bị bãi bỏ nên khoản 3 Điều 6 Thông tư số 25/2015/TT-NHNN vẫn còn hiệu lực pháp luật và đã dẫn đến mâu thuẫn với chính khoản 2 Điều 1 Thông tư 20/2021/TT-NHNN.

Hơn nữa, khoản 3 Điều 6 Thông tư số 25/2015/TT-NHNN vẫn còn quy định "3. Đối với khách hàng được vay vốn ưu đãi để mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội", nên  không thống nhất, không đồng bộ với các quy định của Nghị định số  49/2021/NĐ-CP đã bãi bỏ trường hợp cho vay ưu đãi để "thuê" nhà ở xã hội, chỉ quy định cho vay ưu đãi để "mua, thuê mua nhà ở xã hội".

Theo Chủ tịch HoREA, thật ra việc NHNN loại bỏ "đối tượng vay vốn ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội" là có căn cứ pháp luật vì đã căn cứ vào khoản 4 Điều 50 Luật Nhà ở 2014. Tuy nhiên, nếu chỉ căn cứ riêng một khoản 4 Điều 50 Luật Nhà ở 2014 thì khoản 2 Điều 1 Thông tư 20/2021/TT-NHNN là đúng, nhưng Luật Nhà ở 2014 còn nhiều quy phạm pháp luật khác quy định chính sách ưu đãi về nhà ở xã hội.

Do vậy, việc NHNN đã không xem xét trên bình diện tổng thể các chính sách ưu đãi về nhà ở xã hội, mà chỉ căn cứ vào khoản 4 Điều 50 Luật Nhà ở 2014 và không căn cứ vào các quy phạm pháp luật khác của Luật Nhà ở 2014 (nêu dưới đây) là chưa đầy đủ, chưa toàn diện, không phù hợp với thực tiễn. "Việc NHNN không cho phép các tổ chức tín dụng được Nhà nước chỉ định cho vay vốn tín dụng ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội dẫn đến các đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội là những người bị thiệt thòi nhất", ông Châu nói.

Ông Châu cũng chỉ ra thêm "điểm "lạ" là trong suốt 06 năm (kể từ ngày 09/12/2015 ban hành Nghị định 100/2015/NĐ-CP cho đến ngày 01/04/2021 ban hành Nghị định 49/2021/NĐ-CP) thì Ngân hàng Nhà nước đã đồng thuận và đã không phản đối nội dung khoản 2 Điều 16 Nghị định 100/2015/NĐ-CP; khoản 2 Điều 16 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 10 Điều 1 Nghị định số  49/2021/NĐ-CP); khoản 7 Điều 21 Nghị định 100/2015/NĐ-CP và Khoản 7 Điều 21 Nghị định 100/2015/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 14 Điều 1 Nghị định số 49/2021/NĐ-CP). Mãi đến nay, Ngân hàng Nhà nước mới nêu quan điểm không đồng thuận thông qua việc ban hành Thông tư số 20/2021/TT-NHNN ngày 30/11/2021 (như đã phân tích trên đây)", ông Châu cho biết