Hủy hợp đồng với công ty Trung Quốc, quốc gia Đông Phi bắt tay DN Tây Á tái khởi động siêu dự án 1.700 km

Theo Reuters , Chính phủ Uganda và công ty xây dựng Yapi Merkezi của Thổ Nhĩ Kỳ vừa ký hợp đồng xây dựng một đoạn đường sắt dài 272 km để thúc đẩy thương mại khu vực. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng hướng tới việc cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông tại khu vực Đông Phi.

Ông Perez Wamburu, điều phối viên của dự án Đường sắt tiêu chuẩn tại Uganda chia sẻ, đây là thỏa thuận cho giai đoạn đầu tiên của dự án tuyến đường sắt điện dài 1.700 km. Việc xây dựng dự án này sẽ bắt đầu vào tháng 11 và ước tính mất khoảng 48 tháng để hoàn thành. Đoạn đường sắt đầu tiên dự kiến sẽ có chi phí khoảng 3 tỷ USD.

Tại lễ ký kết, ông Bageya Waiswa, thư ký thường trực của Bộ Công trình Uganda, cho biết, dự án đường sắt này sẽ giúp thúc đẩy thương mại, đồng thời giảm chi phí về vận chuyển trên khắp khu vực. Đặc biệt, Uganda sử dụng nguồn vốn của chính mình cùng khoản vay từ ngân hàng Standard Chartered của Anh để tài trợ cho dự án.

Theo quy hoạch, đoạn đường sắt trên sẽ chạy từ thủ đô Kampala đến Malaba ở biên giới với Kenya, kết nối Uganda với mạng lưới đường sắt của nước láng giềng và cảng biển Mombasa tại Ấn Độ Dương.

Vì sao Uganda chấm dứt hợp đồng với công ty Trung Quốc?

Trước đó, vào năm 2015, quốc gia Uganda đã ký hợp đồng với Công ty China Harbour and Engineering (CHEC) của Trung Quốc để phát triển dự án Đường sắt khổ tiêu chuẩn (SGR) dài 273 km, nối thủ đô Kampala với khu vực biên giới Uganda -Kenya. Dự án này ước tính có kinh phí 2,2 tỉ USD, sẽ giúp kết nối với tuyến đường sắt có khổ tiêu chuẩn của Kenya dẫn đến cảng Mombasa tại Ấn Độ Dương.

Thế nhưng, theo Reuters , phẫn nộ vì "sự thờ ơ" của Trung Quốc trong việc rót vốn cho dự án, nên quốc gia Đông Phi đã quyết định chấm dứt hợp pháp. Trên thực tế, Uganda đã gửi công văn cho CHEC vào tháng 12/2022 để hủy hợp đồng.

Kết quả, đến năm 2023, Uganda đã chấm dứt thỏa thuận với CHEC và bắt đầu đàm phán với Yapi Merkezi, công ty đang tiến hành thực hiện một dự án tương tự tại nước láng giềng Tanzania.

Vào năm 2016, Tanzania đã hủy vay 7,6 tỷ USD từ Trung Quốc cho tuyến đường sắt 2.200 km và sau đó thuê công ty Yapi Merkezi Insaat Ve Sanayi của Thổ Nhĩ Kỳ và công ty Engenharie & Construcao Africa của Bồ Đào Nha để làm tuyến ngắn hơn, với giá chỉ bằng một nửa cho mỗi km.

Yapi Merkezi Insaat Ve Sanayi được thành lập năm 1965 ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ). Đây là một công ty có lĩnh vực hoạt động chủ yếu là trong ngành xây dựng. Trải qua gần 60 năm hình thành và phát triển, Yapi Merkezi Insaat Ve Sanayi đã thực hiện thiết kế và xây dựng nhiều loại công trình, trong đó có hệ thống đường sắt.

Bài tham khảo nguồn: Reuters, IRJ, Bloomberg