Khách hàng toàn cầu điêu đứng vì Trung Quốc: Nhà cung cấp ngừng sản xuất, ngành bán lẻ, giải trí dự báo lỗ hàng trăm triệu USD, giấy vệ sinh 'cháy hàng' vì người dân đổ xô tích trữ

Trong nhóm chat của các cư dân khu căn hộ The Belcher (quận Pok Fu Lam - Hồng Kông) có một tin nhắn khiến họ náo động: "Giấy vệ sinh ở siêu thị đang cạn kiệt!" Khi dòng tin nhắn này lan truyền đến 7000 cư dân sinh sống tại khu gồm 6 toà nhà này, các gia đình kéo đến siêu thị gần đó để mua thêm đồ dự trữ. Đến cuối ngày, mọi cửa hàng tạp hoá, dược phẩm và siêu thị trong khu đều hết sạch giấy vệ sinh, khăn lau và giấy lau có cồn - thêm vào danh sách các mặt hàng thiết yếu, chủ lực đang bị thiếu hụt tại Hồng Kông khi virus corona bùng phát.

Harrison Lee, một kế toán viên địa phương hiện đang phải làm việc tại nhà do sự lây lan của dịch bệnh, chia sẻ: "Các nhà máy tại đại lục đang kéo dài thời gian đóng cửa, bởi vậy không thể biết được lượng nhu yếu phẩm hiện tại có thể 'trụ' được bao lâu. Hầu hết đồ ăn, đồ sử dụng hàng ngày chúng tôi đều phải phụ thuộc vào đại lục, bởi vậy chúng tôi rất cảnh giác về những dấu hiệu của sự gián đoạn."

Người dân Hồng Kông "cuống cuồng" mua giấy vệ sinh để tích trữ.

Các nhà máy ở Trung Quốc hiện là nhà cung cấp hàng hoá lớn nhất cho Hồng Kông kể từ năm 1982, cung cấp 46% lượng hàng nhập khẩu của thành phố vào năm 2018. Tâm lý hoang mang của các cư dân khu The Belcher cho thấy tầm quan trọng của các hoạt động sản xuất ở Trung Quốc.

Để ứng phó với sự lây lan của dịch bệnh, chính phủ Trung Quốc đã phải kéo dài kỳ nghĩ lễ, các công ty và nhà máy dự kiến sẽ hoạt động trở lại vào ngày 10/2. Do đó, các nhà máy đang ở tình trạng "đứng ngồi không yên", tác động tiêu cực bắt đầu "chạm" đến những góc xa hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, từ những chiếc iPhone của Apple cho đến ô tô của Hyundai Motor, hay thậm chí khiến dân Hồng Kông hoảng loạn vì nguy cơ cạn kiệt giấy vệ sinh.

Neil Shearing - chuyên gia kinh tế về thị trường mới nổi của Capital Economics, nhận định: "Sự gián đoạn diễn ra càng lớn ở Trung Quốc, thì càng có khả năng tình trạng này sẽ lan ra cả nước ngoài. Trung Quốc đang là trung tâm của nhiều chuỗi cung ứng toàn cầu, nên việc tạm ngừng hoạt động sản xuất sẽ ảnh hưởng đến toàn thế giới."

Các nhà sản xuất ô tô của Hàn Quốc là một trong những khách hàng nước ngoài đầu tiên của Trung Quốc chịu ảnh hưởng trực tiếp. Nhà sản xuất ô tô lớn nhất nước này - Hyundai Motor, đã ngừng toàn bộ hoạt động sản xuất hôm thứ Ba trong 1 tuần vì thiếu hụt bộ phận dây dẫn quan trọng, sau khi một công nhân làm việc tại nhà cung cấp ở Trung Quốc nhiễm virus corona, khiến toàn bộ nhà máy phải đóng cửa.

Ssangyong Motor cũng phải ngừng hoạt động lắp ráp tại Pyeongtaek 1 tuần vì, cũng vì các nhà cung cấp ở Trung Quốc chưa làm việc trở lại. Kia Motors phải giảm sản lượng tại Hwaseong và Gwangju vì lý do tương tự.

Diễn biến tiêu cực ở hiện tại sẽ trở nên tồi tệ hơn, bởi sự bùng phát của dịch bệnh không hề có dấu hiệu giảm bớt. Quảng Đông, Chiết Giang, Hà Nam và Giang Tô là 4 trung tâm sản xuất lớn ở Trung Quốc cũng nằm trong 10 tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, toàn bộ hoạt động của họ cũng phải tạm ngừng theo yêu cầu của chính phủ.

Vũ Hán - nơi bùng phát dịch bệnh, là trung tâm sản xuất xe lớn thứ 4 ở Trung Quốc. 2 nhà sản xuất ô tô lớn của Pháp - Renault và Peugeot Citroën, đều lắp ráp xe tại thành phố này. Dongfeng Motor có lẽ là công ty chịu tác động lớn nhất, vì khoảng 1 nửa hoạt động sản xuất của họ chỉ dựa vào tỉnh Hồ Bắc, theo nhà phân tích Gerwin Ho của Moody’s Investors Service.

Yêu cầu tạm ngừng hoạt động cũng áp dụng ở các trung tâm sản xuất như Quảng Đông, Chiết Giang và Giang Tô, Bắc Kinh, Thượng Hải và Trùng Khánh. Điều này sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận quý I/2020 của Tesla, bởi quá trình giao hàng cho Model 3 sản xuất tại Thượng Hải sẽ bị chậm trễ.

Thành phố Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam, cũng yêu cầu tạm dừng mọi hoạt động kinh doanh, trong đó có Hon Hai Precision Industry - công ty mẹ của Foxconn, với hơn 300.000 nhân viên lắp ráp - chủ yếu đáp ứng đơn đặt hàng của Apple. Foxconn cho biết họ phải mất ít nhất 1-2 tuần để sản xuất hết công suất như trước. Điều này đã khiến Apple phải hạ triển vọng doanh thu ở quý này, do không chắc chắn về công suất chuỗi cung ứng hiện tại khi các nhà cung cấp mở cửa trở lại vào ngày 10/2.

Các cửa hàng, tàu điện ngầm hầu như không có người. Những ngăn bày bán thực phẩm ở siêu thị Hồng Kông trống trơn.

Chưa dừng ở đó, ảnh hưởng do virus corona còn lan rộng đến ngành bán lẻ, dịch vụ tiêu dùng và kinh doanh giải trí.

Cedric Lai, nhà phân tích cấp cao và phó chủ tịch của Moody's, cho hay: "Lệnh hạn chế đi lại được áp dụng rộng rãi đang khiến lượng khách du lịch, doanh số bán hàng và dòng tiền sụt giảm, do đó làm tăng rủi ro tín dụng cho các công ty trong lĩnh vực bán lẻ, du lịch và vận tải của Trung Quốc."

Công ty Fast Retailing của Nhật Bản đã đóng cửa 280 trên tổng số 750 cửa hàng tại Trung Quốc trong bối cảnh lệnh hạn chế đi lại được thắt chặt và một số thành phố bị phong toả. Ralph Lauren cũng cho biết 1 nửa trong số 110 cửa hàng của họ đang ở trong kỳ nghĩ lễ kéo dài, Starbucks thì phải đóng cửa 1 nửa trong 4300 cửa hàng cafe tại đại lục. Nike, McDonald's, H&M và Levi cũng ở tình trạng tương tự.

Ken Xia thường chi 50.000 CNY mỗi tháng trả lương cho 5 nhân viên và tiền thuê nhà cho cửa hàng bán mỳ, đồ ăn nhanh tại Thượng Hải. Xia chia sẻ: "Khi dịch bệnh lây lan, không có ai muốn ra ngoài dùng bữa nữa. Không có gì bất ngờ nếu tôi chịu lỗ 20.000 đến 30.000 CNY mỗi tháng từ tháng 2 đến tháng 4 năm nay."

Carlberg của Đan Mạch, Levi Strauss của Mỹ và Tata Motors của Ấn Độ cũng đưa ra cảnh báo rằng doanh thu của họ sẽ bị ảnh hưởng vì kỳ nghỉ lễ kéo dài ở Trung Quốc. Các hoạt động cộng đồng quy mô lớn, như hoà nhạc, triển lãm, biểu diễn, cũng bị ngừng vô thời hạn để tránh tụ tập đám đông. Việc đóng cửa trong 2 tháng của Disneyland Thượng Hải có thể khiến Disney mất khoảng 135 triệu USD lợi nhuận hoạt động trong quý II. 

Tham khảo SCMP