Khí hậu toàn cầu đang 'trung tính', chuyên gia dự báo thiên tai 2024 tại Việt Nam thế nào?

La Nina 2024 sắp đến

Reuters dẫn lời các nhà khí tượng học cho biết, sau đợt El Nino diễn biến mạnh và phức tạp, dự kiến vào nửa cuối năm 2024, sự kiện La Nina sẽ xuất hiện - một hiện tượng thường gây mưa lớn cho các vùng Đông Nam Á, Ấn Độ, Canada, Australia; đồng thời gây khô hạn cho các vùng ở châu Mỹ.

El Nino năm 2023 chứng kiến điều ngược lại: Thời tiết khô nóng, hạn hán ở châu Á và mưa lớn, lũ lụt bất thường ở nhiều nơi tại châu Mỹ.

National Geographic cho biết, mặc dù còn quá sớm để đưa ra bất kỳ mô hình dự báo nào chính thức cho thời tiết năm 2024 nhưng các chuyên gia khí tượng cảnh báo rằng nhiệt độ bề mặt nước biển ấm lên ở Đại Tây Dương và sự phát triển của La Nina ở Thái Bình Dương có thể tạo ra một "nguồn nhiên liệu hoàn hảo" để nhiều cơn bão lớn xuất hiện.

Chìa khóa cho sự hình thành của bất kỳ cơn bão nhiệt đới nào là sự kết hợp giữa nhiệt độ đại dương ấm áp (thông thường từ 26 độ C trở lên) và sự vắng mặt của hiện tượng đứt gió (nguyên nhân đến từ việc gió ở tầng trên Đại Tây Dương giảm đi do ảnh hưởng của La Nina).

Alex DaSilva, chuyên gia đứng đầu dự báo bão của AccuWeather (Mỹ), giải thích rằng hiện tượng đứt gió xảy ra khi gió thay đổi hướng và tốc độ ở các độ cao khác nhau trong khí quyển. 

La Nina ảnh hưởng đến bão như thế nào?

Trong khoảng thời gian từ 3 đến 7 năm, vùng nước biển ở trung tâm và đông Thái Bình Dương luân phiên ấm áp và mát mẻ do một kiểu khí hậu tái diễn được gọi là Dao động phương Nam (ENSO). ENSO là thuật ngữ để chỉ cả hai hiện tượng El Nino và La Nina.

Trong thời kỳ xuất hiện El Nino, nhiệt độ bề mặt nước biển ở phía đông Thái Bình Dương tăng lên và nhiệt độ ấm hơn ảnh hưởng đến đường đi của dòng tia (luồng gió thổi mạnh) tại Thái Bình Dương. El Nino xuất hiện làm cho các cơn bão Đại Tây Dương ít có khả năng hình thành hơn vì nó tạo ra nhiều lực đứt gió hơn, giúp ngăn chặn hoạt động của bão.

La Nina thì có đặc điểm ngược lại. Nhiệt độ bề mặt nước biển ở trung và đông Thái Bình Dương giảm đi. La Nina làm giảm độ đứt gió, từ đó hỗ trợ hình thành bão.

Dự báo thiên tai 2024 tại Việt Nam 

Tính đến thời điểm hiện tại, thời tiết toàn cầu đang chứng kiến trạng thái ENSO trung tính, nghĩa là không có El Nino hay La Nina.

Cụ thể, Cơ quan Khí quyển và Đại dương Mỹ (NOAA) cho biết, từ tháng 4 đếm tháng 6/2024, hiện tượng El Nino sẽ suy yếu và chuyển sang trạng thái trung tính với xác suất là 83%. Tiếp theo đó, từ tháng 6 đến tháng 8/2024, La Nina sẽ xuất hiện với xác suất là 62%.

Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, với đặc điểm ENSO như vậy, tình hình thiên tai 2024 tại Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng của cả El Nino trong nửa đầu năm 2024 và sau đó trong nửa cuối năm sẽ chịu ảnh hưởng của La Nina, Chinhphu.vn thông tin.

Ông Hoàng Phúc Lâm cũng cho biết, dự báo năm 2024 vẫn sẽ xảy ra nắng nóng nhiều ngày, các đợt nắng nóng có cường độ mạnh hơn so với trung bình mọi năm, nhưng cũng khó có thể vượt qua những kỳ lục của năm 2023.

Các chuyên gia khí tượng dự báo, sự xuất hiện của La Nina năm 2024 có thể khiến bão, áp thấp nhiệt đới xuất hiện nhiều hơn tại nước ta. Riêng ở miền Trung và miền Nam có thể sẽ đối mặt với mưa lớn và lũ lụt thường xuyên hơn.

Tham khảo: Nationalgeographic, Reuters, Chinhphu.vn