Khô hạn có thể kéo dài đến tháng 9

Phóng viên: Thưa ông, hiện mới đầu hè nhưng nắng nóng gay gắt đang diễn ra ở hầu hết các vùng, miền. Mưa đá cũng xuất hiện ở rất nhiều nơi. Đây có phải là hiện tượng bất thường?

- Ông Lê Thanh Hải,

Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia: Từ ngày 10-5, chỉ trừ phía Tây Bắc Bộ, còn lại hầu hết cả nước nhiệt độ trung bình chỉ dao động ở mức 30-33 độ C, nhiều nơi có mưa rào. Vì vậy, thời tiết khá dễ chịu và kéo dài đến hết tuần.

Nắng nóng ở Trung Trung Bộ và Nam Bộ còn kéo dài trong khoảng 3-5 ngày tới và tiếp tục gia tăng trên khu vực Trung Bộ, với nhiệt độ cao nhất phổ biến 36-39 độ C, một số nơi ở vùng núi phía Tây Bắc và Trung Trung Bộ trên 40 độ C. Từ ngày 11-5, nhiệt độ trên toàn khu vực có xu hướng giảm dần.

Các tháng 4, 5, 6 thường xảy ra nhiều hiện tượng giông lốc nhất ở Việt Nam. Trong đó, tháng 4 và 5 hay xảy ra ở vùng núi phía Bắc, tháng 5 và 6 hay xảy ra ở Trung Bộ, Nam Bộ, Tây Nguyên. Trong cơn giông xảy ra vào buổi chiều thường có yếu tố nhiệt (mặt trời hun nóng và tạo nên đới lưu mạnh), thường kèm theo các hiện tượng: gió giật mạnh, mưa đá, sét và mưa lớn cục bộ có nguy cơ gây ra lũ lụt, sạt lở. Các cơn giông này sẽ thưa dần khi chuyển sang mùa mưa chính. Hiện nay, chúng ta đang ở thời kỳ cao nhất của các cơn giông hằng năm.

Hiện tượng nắng nóng hay giông lốc hiện nay phù hợp với quy luật hằng năm, không có gì bất thường.

Cơ quan khí tượng có cảnh báo gì với người dân để ứng phó với các hiện tượng này?

- Giông lốc là một hiện tượng thời tiết nguy hiểm, cơ quan khí tượng chỉ có thể đưa ra các cảnh báo trước vài chục phút cho đến vài giờ. Trong giông, lốc thì sét và mưa đá là nguy hiểm nhất vì có thể gây chết người. Vì vậy, khi có giông, lốc thì người dân không nên hoạt động ở ngoài trời.

Tình trạng nắng nóng năm nay được dự báo sẽ diễn biến như thế nào?

- Do thời tiết đã chuyển về trạng thái trung tính và nghiêng về pha lạnh nên mùa hè năm nay được dự báo nắng nóng sẽ không gay gắt bằng năm 2015. Dù vậy, vẫn có những đợt nắng nóng kéo dài. Cao điểm nhất của mùa hè ở miền Bắc là từ tháng 5 đến tháng 7, trung bình mỗi tháng xảy ra 3 đợt nắng nóng, mỗi đợt kéo dài 5-7 ngày.

Dự báo, từ nửa cuối tháng 5-2016, nhiệt độ trung bình trên phạm vi toàn quốc phổ biến ở mức cao hơn trung bình nhiều năm 1-1,5 độ C. Tháng 6 đến tháng 8-2016, nhiệt độ trung bình trên phạm vi toàn quốc phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm 0,5-1 độ C. Tháng 9 và tháng 10-2016, ngoại trừ khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có nhiệt độ trung bình ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, các khu vực khác phổ biến cao hơn 0,5-1 độ C.

Nắng nóng ở Bắc Bộ và Trung Bộ sẽ tập trung nhiều từ nửa cuối tháng 4 đến tháng 8-2016. Tuy nhiên, mức độ không gay gắt như các đợt nắng nóng trong năm 2015.

Tình trạng thiếu nước, hạn hán ở Trung Bộ và Tây Nguyên liệu sẽ chấm dứt vào thời điểm nào, thưa ông?

- Thời điểm bắt đầu mùa mưa tại các khu vực trên toàn quốc có khả năng đến muộn hơn so với trung bình nhiều năm. Lượng mưa tại khu vực Bắc Bộ trong tháng 5 ở mức thấp hơn 20-40%. Các đợt mưa lớn ở Bắc Bộ sẽ tập trung từ tháng 6 đến tháng 8.

Tại khu vực Trung Bộ, lượng mưa trong tháng 5 thấp hơn 30%-50%; các tháng 6, 7, 8 thấp hơn 15%-30%; các tháng 9 và 10 ở mức cao hơn trung bình nhiều năm 5%-15%. Đặc biệt, tình trạng thiếu hụt lượng mưa ở Ninh Thuận, Bình Thuận sẽ còn tiếp tục kéo dài đến khoảng tháng 9.

Tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, trong tháng 5, lượng mưa thấp hơn trung bình nhiều năm 20%-40%; các tháng 6, 7, 8 thấp 15%-30%.

Trong các tháng tiếp theo của mùa khô năm 2016 (từ cuối tháng 4-8), dòng chảy trên các sông ở Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên tiếp tục giảm dần; các sông từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh có khả năng thấp hơn trung bình nhiều năm 30%-60%; các sông từ Quảng Bình đến Bình Thuận và khu vực Tây Nguyên thấp hơn 40%-65%, riêng các sông ở Khánh Hòa và Ninh Thuận thấp hơn 80%-90%.

Tình trạng khô hạn, thiếu nước sẽ lan rộng ra các tỉnh, thành Trung Bộ từ Nghệ An đến Bắc Bình Thuận và có khả năng kéo dài tới tháng 8, 9; ở khu vực Nam Bình Thuận và Tây Nguyên kéo dài đến đầu tháng 6. Xâm nhập mặn sẽ lấn sâu vào vùng cửa sông, ven biển khu vực Trung Trung Bộ.

Sẽ có 4-5 cơn bão vào đất liền

Theo ông Lê Thanh Hải, nhiều khả năng bão và áp thấp nhiệt đới trên khu vực biển Đông sẽ xuất hiện muộn và ít hơn các năm trước (trung bình trước đây là 12-13 cơn/năm).

Trong đó, khoảng 4-5 cơn bão, áp thấp nhiệt đới sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta, tập trung từ tháng 8 đến tháng 11-2016.