Không muốn một ngày "phát điên" vì con quá phụ thuộc và chẳng thể tự quyết định bất cứ điều gì, cha mẹ cần dạy trẻ những điều ngày càng sớm càng tốt

Tuy nhiên, không phải lúc nào trẻ cũng có thể đưa ra quyết định đúng đắn. Với nhiều phụ huynh, điểm yếu của họ là cố gắng để hướng dẫn con từng bước đi trên con đường đời. Điều này là không nên, vì làm như vậy, chúng ta sẽ vô tình làm hỏng khả năng tạo ra sự lựa chọn của con mình. Nếu bạn làm cho con phụ thuộc vào bạn trong thời gian dài thì kết quả nhiều khi lại là sự phản tác dụng. Vậy làm thế nào để dạy con kỹ năng này?

Dưới đây là một số cách mà các bậc phụ huynh có thể giúp con trở thành những người biết ra quyết định tự tin và độc lập.

1. Nhường quyền giải quyết cho con

Vì nghĩ rằng con chưa đủ kỹ năng, kinh nghiệm nên không ít ba mẹ thường không cho con tự quyết định, có chọn lựa cho riêng mình. Tuy nhiên, nếu ba mẹ muốn con trở thành một người lớn lên có trách nhiệm, biết tự đưa ra quyết định thì nên khuyến khích trẻ học hỏi việc này càng sớm càng tốt. Mục đích của việc trao quyền quyết định là để giúp con trở nên độc lập, quyết đoán, cảm thấy mình có quyền kiểm soát hơn.

2. Tạo những thói quen thường xuyên

Trẻ em cần một sự cân bằng tốt giữa những khuôn phép và sự tự do. Bạn càng cho phép chúng suy nghĩ về bản thân mình nhiều hơn thì có thể chúng sẽ trở nên độc lập hơn. Ví dụ, yêu cầu con của bạn để quần áo cần giặt riêng của mình và tự mặc quần áo một mình vào buổi sáng, để con chọn món ăn của mình và chủ động ăn trong giờ ăn. Một cách nữa là bạn có thể để các vật dụng như hoa quả, quần áo, sách vở… ở chỗ thấp để trẻ có thể tự lấy chúng khi cần thiết.

3. Giúp con biết lắng nghe bản thân

Để giúp con bạn suy nghĩ độc lập, hãy cho con sự lựa chọn hợp lý. Theo Emily Green, một chuyên gia tại trung tâm hỗ trợ trẻ em và gia đình ở Atlanta, các bậc phụ huynh có thể sử dụng các từ gợi ý như "có vẻ như" và "dường như" để chúng biết chính xác những gì được mong đợi của bản thân.

Phát triển nhận thức về cảm xúc tạo cho trẻ sự bình tĩnh và dễ lựa chọn hơn. Ví dụ, bạn cho phép con chọn giữa các món bánh khi đi ăn bên ngoài. Hoặc bạn hãy để con quyết định xem sẽ tưới cây, lau nhà trước hoặc làm bài tập về nhà trước trong các công việc cần làm.

Khi được phát triển kỹ năng lắng nghe bản thân, cũng sẽ giúp con biết bình tĩnh lắng nghe suy nghĩ và mong muốn của người khác tốt hơn.

4. Gợi ý khoảng thời gian

Sau khi đã giúp con hiểu được bản thân mình muốn gì, thì hãy cho con biết lúc này chúng cần phải tự quyết định hành động. Hãy gợi ý cho trẻ một khoảng thời gian có thể là 5 đến 10 phút để quyết định xem nên hay không nên thực hiện điều mình đang muốn. Một trong những cách hỗ trợ thông minh của các bậc cha mẹ người Nhật là họ thường "cố vấn" cho con tạo ra danh sách các ưu, khuyết điểm của những việc làm đó và nhờ vậy trẻ sẽ quyết định nhanh chóng hành động của mình mà không cần tốn thời gian.

5. Thực hành ra quyết định

Hãy tìm những thời điểm phù hợp để giúp con bạn có thể thực hành thói quen tự lựa chọn cho bản thân. Ví dụ, tại cửa hàng tạp hóa, hãy để con bạn quyết định xem là nên mua bông cải xanh hay ớt cho bữa tối.

Tập đưa ra một loạt các quyết định nhỏ sẽ giúp con bạn học được cách tìm ra được ưu và nhược điểm nhanh chóng và hình thành nên thói quen ra quyết định. Một sai lầm mà các ông bố bà mẹ nên tránh đó là không nên thường xuyên đưa ra đề xuất, hoặc cố gắng thuyết phục con cái hướng đến những gì mà chúng không thích và bắt phải chọn lựa, đó chính là thời điểm bạn giành mất cơ hội phát triển kỹ năng cần thiết này của con.

6. Cùng con đối mặt với quyết định sai

Tất nhiên, đôi khi một quyết định đưa ra không phải lúc nào cũng hoàn toàn đúng. Để trẻ biết cách đưa ra quyết định đúng đắn, tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình, hãy cho con trải nghiệm những sai lầm, vấp ngã bởi lựa chọn của con.

Ngoài ra bạn cũng nên thể hiện sự đồng cảm và cũng cảm thấy tiếc nuối, và cùng tìm cách vượt qua sự khó chịu đó, chẳng hạn như viết suy nghĩ ra một mảnh giấy, vo tròn thành một quả bóng và ném nó vào thùng rác.

Những khó khăn bố mẹ có thể gặp phải và cách khắc phục

Khi bắt đầu dạy con tính tự lập hay tự ra quyết định, cả bố và mẹ đều phải có sự thống nhất trong cách dạy con. Bởi vì nếu trẻ biết được một trong 2 người có xu hướng nuông chiều, trong trẻ vẫn sẽ có sự ỷ lại vào người đó. Ví dụ như bố nghiêm khắc, nhưng mẹ lại hiền dịu nuông chiều, điều này khiến trẻ sợ bố và hay tìm đến mẹ để có được điều trẻ muốn.

Có thể, khi người khác nhìn vào cách dạy con của gia đình sẽ có sự không đồng tình vì văn hóa Á Đông có xu hướng bao bọc trẻ em. Tuy nhiên, bố mẹ nên vững tâm nhé, bố mẹ là những người hiểu rõ nhất áp lực của thế giới hiện tại lớn đến thế nào, và lúc này, yêu thương con không còn chỉ là bảo vệ, mà là bảo vệ đúng mực và cho trẻ những hành trang để trẻ đủ bản lĩnh vượt qua những khó khăn của cuộc sống trưởng thành.