Kiểm toán nêu ý kiến ngoại trừ: Chưa có đầy đủ bằng chứng về Khoản ủy thác đầu tư của ITA cho bà Đặng Thị Hoàng Yến

CTCP Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (ITACO - mã ITA) đã công bố Báo cáo tài chính bán niên năm 2022 được kiểm toán bởi Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính kế toán và kiểm toán phía Nam AASCS sau khi bị công ty kiểm toán EY đột ngột từ chối kiểm toán. Trong đó, Kiểm toán AASCS đã đưa ra cơ sở kết luận ngoại trừ .

Những kết luận ngoại trừ và nhấn mạnh của kiểm toán

Theo thuyết minh V.4.2 “Đầu tư góp vốn vào đơn vị khác”, tại ngày 30/6/2022, Công ty có khoản ủy thác đầu tư với giá trị 314,1 tỷ đồng cho cá nhân bà Đặng Thị Hoàng Yến (Chủ tịch HĐQT), tăng 223 tỷ đồng so với đầu năm.

Khoản ủy thác đầu tư này chiếu theo các Biên bản và Nghị quyết Đại hội đồng cổ đông các năm 2019 đến năm 2021 của ITACO; Biên bản họp ĐHĐCĐ ngày 1/8/2020 và Nghị quyết ĐHĐCĐ ngày 1/8/2020 của Công ty cổ phần Tân Đức, là Công ty con của ITACO).

AASCS nêu ý kiến, khoản này được công ty ghi nhận vào khoản mục đầu tư góp vốn vào đơn vị khác là chưa phù hợp với quy định của Chế độ kế toán doanh nghiệp Việt Nam, do chưa có đầy đủ các bằng chứng, chưa được bên nhận vốn đầu tư xác nhận.

Thứ hai, khoản chi ủy thác đầu tư cho bà Đặng Thị Hoàng Yến phát sinh trong 6 tháng đầu năm 2022 được chi bằng tiền mặt với số tiền là 223,02 tỷ đồng, AASCS không đủ cơ sở căn cứ kiểm chứng đối với các nghiệp vụ này.

Bên cạnh đó, Kiểm toán nhấn mạnh đến thuyết minh VIII 2.3 “Nợ tiềm tàng” của Báo cáo hợp nhất, tính tới 30/6/2022, Công ty đã ghi nhận 100% doanh thu cho toàn bộ thời gian cho thuê lại trên phần đất đã phát sinh cơ sở hạ tầng tại KCN Tân Tạo – Khu mở rộng với tổng diện tích là 938.350 m2 (đầu năm là 938.350 m2) và KCN Tân Đức là 1.764.498 m2 (đầu năm là 1.683.880 m2).

Giá vốn tương ứng, bao gồm tiền thuê đất phải trả, được ước tính dựa trên đơn giá thuê đất của các hợp đồng thuê đất hàng năm và các phụ lục có liên quan đã được ký kết với các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tại thời điểm ghi nhận doanh thu.

Theo Luật Đất đai số 45/2013/QH2013 được ban hành ngày 29/11/2013 và các Nghị định hướng dẫn, Công ty có nghĩa vụ nộp tiền thuê đất cho Nhà nước một lần cho toàn bộ thời gian thuê tương ứng với phần diện tích đất đã được cho thuê lại nêu trên theo đơn giá trả tiền thuê đất một lần, mà số tiền này có thể khác với số tiền đã được Công ty trích trước.

Tuy nhiên, do hiện tại vẫn chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc xác định đơn giá này, nên Công ty vẫn chưa xác định được giá trị tiền thuê đất một lần cho toàn bộ thời gian thuê tương ứng với phần diện tích đất nêu trên tại KCN Tân Tạo – Khu mở rộng và KCN Tân Đức.

Vào ngày lập Báo cáo kiểm toán bán niên, Tân Tạo chưa nhận được thông báo từ các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về cơ sở để xác định giá trị tiền thuê đất phải trả một lần cho diện tích đất đã được cho thuê lại nêu trên và đang chờ phản hồi từ các quan này.

Kiểm toán cũng lưu ý đến Thuyết minh VIII.3 “Thông tin về Quyết định của Tòa án và thông tin về hoạt động liên tục” của BCTC hợp nhất giữa niên độ.

Trên thực tế, trong BCTC hợp nhất giữa niên độ đã soát xét của ITA, phần nội dung Thông tin về Quyết định của Tòa án và thông tin về hoạt động liên tục” là VIII.4.

Giải trình của ITA: Hạch toán nhầm

Khi công bố BCTC quý 2/2022 tự lập, Tân Tạo đã khiến thị trường bất ngờ với thông tin tạm ứng tới 1.973 tỉ đồng (khoảng 15% tổng tài sản công ty) để chuyển cho bà Đặng Thị Hoàng Yến đang sống ở Mỹ. Sau đó, doanh nghiệp này đã điều chỉnh lại, giảm số tiền xuống còn 633 tỉ đồng,

Hôm qua, Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE) cho biết đã nhận được công văn giải trình từ ITACO về chi tiết trên. Theo đó, doanh nghiệp này nhắc lại, việc trình bày sai chỉ tiêu là do hạch toán sai tài khoản giữa phải thu khác và đầu tư khác.

Tân Tạo cho hay nghị quyết đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) năm 2019, 2020, 2021 và năm 2022 đã thông qua và ủy quyền cho hội đồng quản trị (chủ tịch Đặng Thị Hoàng Yến - a.k.a Maya Dangelas đại diện) ra các quyết định hợp tác, liên doanh dự án "Khu dược phẩm công nghệ cao và kính thông minh".

Khoản ủy thác đầu tư này tính tới 30-6-2022 là 1.335 tỉ đồng, phải hạch toán vào "đầu tư khác" nhưng kế toán hạch toán nhầm vào "phải thu khác", dẫn đến nợ phải thu của bà Đặng Thị Hoàng Yến tăng, trong khi thực chất đây là khoản ủy thác đầu tư theo như nghị quyết ĐHĐCĐ đã thông qua.

Ngoài ra, nghị quyết ĐHĐCĐ năm 2022 đã thống nhất về việc bảo vệ lợi ích của các cổ đông từ rủi ro của dự án điện Kiên Lương do Công ty CP Phát triển năng lượng Tân Tạo (TEDC) đầu tư (bị loại khỏi quy hoạch điện, ngừng đầu tư, nguy cơ mất trắng 1.655 tỉ đã góp vốn).

Trong đó, bà Đặng Thị Hoàng Yến đồng ý nhận trách nhiệm chuyển nhượng 20,69% cổ phần ITACO nắm giữ tại TEDC tương đương số tiền 1.655 tỉ đồng. Tính tới 30-6-2022, công tác chuyển nhượng đã hoàn tất. Bà Yến đã thanh toán cho Tân Tạo số tiền 1.022 tỉ đồng, khoản phải thanh toán còn lại là 633 tỉ. Như vậy khoản "phải thu" bà Yến phát sinh là do khoản chuyển nhượng cổ phần nói trên.