Kỳ lân Ukraine: Thi quản trị kinh doanh, bức xúc nạn 'đạo văn' nên tạo ra startup 13 tỉ đô

Alex Shevchenko. Ảnh: Grammarly.

Học hành nghiêm túc

Alex Shevchenko, người sáng lập của kỳ lân tỉ đô Grammarly hiện có trụ sở tại Thung lũng Silicon - Mỹ, vốn sinh ra và lớn lên ở Ukraine.

Sau khi tốt nghiệp cấp 3, sớm có ước mơ có một doanh nghiệp cho riêng mình, anh quyết định theo học ngành Quản trị kinh doanh tại Đại học Cơ đốc giáo Quốc tế (Ain.ua), một trong những cơ sở giáo dục đầu tiên trên lãnh thổ Ukraina mà chương trình học được giảng dạy bằng tiếng Anh và do các giảng viên là người Mỹ bản địa đứng lớp.

Chính trong khoảng thời gian này, Alex Shevchenko đã gặp người bạn, cũng là người đồng hành cùng anh trong quãng đường phát triển sau này, đó là Max Lytvyn.

Alex Shevchenko tốt nghiệp năm 2001 và tiếp tục học Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh tại Trường Quản lý Rotman ở Toronto, Canada đến năm 2006. Trong khi đó, Max Lytvyn thì đến Mỹ để theo học tại Đại học Vanderbilt.

Cộng với với quá trình học hành rất nghiêm túc và bài bản, hạt mầm của thành công của họ đã được ươm từ trước đó.

Hai nhà sáng lập của Grammarly: Max Lytvyn (phải) và Alex Shevchenko (trái). Ảnh: Grammarly.

Vào những năm 2000, Internet trở nên phổ biến nhanh chóng ở Ukraine cũng như trong giới sinh viên. Alex Shevchenko và Max Lytvyn khi đó vẫn đang theo học tại Đại học Cơ đốc giáo Quốc tế.

Cả hai nhận thấy rằng, hầu hết sinh viên thường tải các bài nghiên cứu và bài luận từ internet để nộp cho giáo viên, và rõ ràng là giáo viên lúc bấy giờ khó lòng có thể xác định một cách chính xác rằng sinh viên có "đạo văn" hay không?

Bức xúc vì tình trạng này, cùng với "máu khởi nghiệp", Alex Shevchenko quyết định bắt tay vào xây dựng một giải pháp mang tên MyDropbox - dịch vụ kiểm tra mức độ đạo văn của các bài luận. Đó là "bản nháp" đầy giá trị cho sự ra đời của ứng dụng nổi tiếng thế giới Grammarly sau này.

Dù vẫn đang ngồi trên ghế nhà trường, với những kiến thức học được trên giảng đường cũng như tự học, Alex Shevchenko đã hoàn thành phần mềm MyDropbox với sự hợp tác của Max Lytvyn trong vai trò là quản trị viên hệ thống.

Tiện ích ngay lập tức thu hút sự chú ý của nhiều trường đại học thế giới - họ sẵn sàng trả tiền cho dịch vụ như vậy. Kể từ đó, tất cả các bài báo của sinh viên tại các trường đại học, những khách hàng đầu tiên của Shevchenko và Lytvyn, đều được "chạy" và kiểm tra qua phần mềm này.

Vào thời điểm đó, công nghệ này còn rất mới: Ngoại trừ MyDropbox, chỉ có một công ty ở California cũng thực hiện dự án như vậy.

Rất nhanh, đến năm 2007, lượng khách hàng sử dụng sản phẩm đã mở rộng lên 800 trường đại học với khoảng 2 triệu sinh viên. Công ty cũng mở rộng từ quy mô từ 2 người đến 10-15 người phục vụ vận hành phần mềm ở cả Ukraina và Mỹ. Một thành công minh chứng cho nỗ lực, tài năng cũng như kiến thức về quản trị của Alex Shevchenko!

Động lực của start-up tỉ đô: Giảm thiểu "đạo văn"

Ảnh: megastarsbio.com

Không dừng lại ở một dự án sinh viên hay một mô hình kinh doanh, Alex Shevchenko muốn tạo ra giá trị xã hội thông qua các giải pháp sáng tạo, đó chính là chìa khóa thành công của một start-up.

"Tại sao mọi người lại đạo văn ngay từ đầu? Có phải họ gặp khó khăn trong việc truyền đạt ý tưởng bằng cách nói của mình?", Max Lyvtyn từng viết trong một bài đăng trên blog cá nhân.

Alex Shevchenko cũng chia sẻ: "Chúng tôi nhận ra rằng không chỉ người học ngoại ngữ là tiếng Anh, ngay cả những sinh viên nói tiếng bản xứ ở Mỹ cũng gặp nhiều khó khăn đối với kỹ năng đọc và viết. Từ đó, Grammarly được thành lập với mục tiêu sử dụng công nghệ để giúp mọi người truyền đạt ý họ muốn nói một cách chính xác và dễ dàng, một giải pháp bắt nguồn từ chính trải nghiệm của chúng tôi, những người gặp khó khăn khi học tiếng Anh như một ngoại ngữ".

Ảnh minh họa: Grammarly

Thật vật, một trong những lý do chính khiến các cá nhân phải đạo văn có lẽ là do sự phức tạp của ngôn ngữ! Giá mà có một giải pháp hỗ trợ khiến việc giao tiếp tiếng Anh cả viết và nói trở nên dễ dàng hơn...

Đến cuối năm 2007, Alex Shevchenko và Max Lytvyn quyết định nhượng lại MyDropbox cho Blackboard Inc. - lúc bấy giờ là công ty dẫn đầu toàn cầu trong số các nền tảng giáo dục. Giao dịch được thực hiện trong vòng 2 năm. Ngay sau khi kết thúc chuyển giao công nghệ, Alex Shevchenko và Max Lytvyn bắt tay nhau quyết tâm tìm lời giải tận gốc cho vấn đề họ đau đáu suốt từ những năm tháng đại học.

Năm 2009, với số tiền gom góp từ thương vụ trước, hai người bạn cùng với lập trình viên Dmytro Lider sáng lập ra phần mềm có thể hiệu đính các văn bản để tìm lỗi chính tả, lỗi ngữ pháp giúp cải thiện văn phong và giọng điệu khi sử dụng tiếng Anh mang tên Sentenceworks, sau đổi tên là Grammarly.

Ảnh minh họa: Grammarly

Alex Shevchenko giữ vai trò Quản lý chất lượng sản phẩm tại Grammarly và giám sát việc phát triển sản phẩm, đảm bảo rằng mọi khía cạnh của sản phẩm đều nhận được sự quan tâm xứng đáng từ khách hàng. Anh cũng làm việc trong ban giám đốc và giúp giới thiệu lịch sử hình thành và sản phẩm của công ty Grammarly cho những nhân viên mới thông qua những buổi đào tạo nhập môn Grammarly University.

Theo Alex Shevchenko, việc quan sát những thành viên mới gia nhập phát triển và trở thành chuyên gia trong lĩnh vực của họ là cảm hứng của anh.

"Luôn có điều gì đó sẵn trong đời sống tự nhiên"

Ít ai biết rằng Alex Shevchenko là một thiền giả tận tụy. Dù không bật mí nhiều về đam mê này của mình, nhưng Alex Shevchenko từng tiết lộ anh rất yêu thích thiền, và rất tự hào về kỷ lục kiên trì thiền mỗi ngày trong hơn hai nghìn ngày liên tiếp của mình.

Tuy Alex Shevchenko chưa từng nói về mối liên hệ giữa kết quả của lối sống cá nhân với tư tưởng sống và thành công của mình, nhưng rõ ràng trí tuệ và tâm hồn của tỉ phú trẻ tuổi này rất sâu sắc.

Alex Shevchenko từng chia sẻ: "Luôn có điều gì đó sẵn có trong đời sống tự nhiên [như nước hay không khí] truyền cảm hứng cho con người sáng tạo ra những sản phẩm mới. Đây là cách mà các nhà sáng lập đã gây dựng nên những công ty danh tiếng như Google và Facebook. Họ cũng bước đi trên cùng con đường với chúng tôi. Họ trên thực tế là những cố vấn của chúng tôi."

Nói riêng về Grammarly, anh từng bộc bạch: "Grammarly được thành lập với mục tiêu sử dụng công nghệ để giúp mọi người truyền đạt ý họ muốn nói. Ứng dụng này được tạo ra từ trải nghiệm của chính chúng tôi với tư cách những người sử dụng tiếng Anh nhưng không phải người bản xứ".

Anh cũng thừa nhận: "Tham gia thị trường này là một công việc khá mạo hiểm. Vào thời điểm đó, thật khó để xử lý vấn đề về mặt kỹ thuật, đó là lý do tại sao ý tưởng chính của Grammarly là hiểu cách phản hồi của khách hàng nhờ sự trợ giúp của công nghệ điện toán đám mây và máy học."

Microsoft là một ví dụ về việc không giải quyết được vấn đề thiếu sót của hệ thống khi công cụ kiểm tra ngữ pháp trong Microsoft Office không phải lúc nào tìm được các lỗi sai, thậm chí còn báo lỗi không chính xác. Tuy vậy, thời gian đầu, doanh số bán hàng của Grammarly rất kém.

Với tầm nhìn của một nhà quản trị, Alex Shevchenko mong muốn trực tiếp tiếp cận người dùng thay vì thông qua trung gian là các trường đại học. Grammarly quyết định thực hiện một thay đổi lớn đối với đối tượng mục tiêu - không giới hạn ở những người muốn học tiếng Anh mà mở rộng nó cho tất cả những người sử dụng tiếng Anh trong cuộc sống hàng ngày của họ, bên cạnh đó việc áp dụng chính sách freemium (miễn phí tính năng cơ bản và chỉ thu phí cho tính năng nâng cao với giá từ 12-30 USD/tháng), các giải pháp này đã đem lại không ít hiệu quả cho mô hình kinh doanh của Grammarly.

Các mốc thời điểm phát triển của Grammarly. Ảnh: Grammarly

Alex Shevchenko nhận định: "Phải biến điểm yếu của mình thành điểm mạnh".

"Hệ thống của chúng tôi không hoàn hảo, vì vậy chúng tôi đã thêm tùy chọn lấy phản hồi người dùng về tính đúng / sai của việc sửa chữa; điều này đã nâng cao chất lượng của phần mềm. Grammarly của ngày hôm nay là trái ngọt từ đóng góp của tất cả những người sử dụng".

Ở mỗi lần phản hồi lỗi, dịch vụ sẽ tham chiếu đến "cơ sở tri thức" đám mây và dần dần những phản hồi này đã góp phần hình thành hơn 250 quy tắc chung và hàng chục nghìn quy tắc cụ thể trong sửa lỗi, khiến Grammarly ngày càng "soi" đúng, đủ và ưu việt hơn. Ngoài ra, để có một mô hình tạm gọi là thành công, Alex Shevchenko cũng từng bật mí một chút về bí quyết của mình:

"Điều quan trọng đầu tiên là phải biết định hình thị trường cho riêng mình, ví dụ như Grammarly, thay vì cạnh tranh với các công cụ chữa ngữ pháp đơn thuần khác nó sẽ cạnh tranh trong lĩnh vực giúp cải thiện giao tiếp một cách hiệu quả và không ngừng cải tiến phát triển sản phẩm đáp ứng thị trường (dựa theo "We don't sell saddles here" của Stewart Butterfield); thứ 2 là phải chọn 3 chức năng đặc trưng nhất của sản phẩm làm mũi nhọn để phát triển (dựa theo "If your product is great, it doesn't need to be good" Paul Buchheit) và thứ 3 là phát triển sản phẩm gắn với EQ, đáp ứng nhu cầu thực của người dùng (dựa theo "Designing using Job Stories" Alan Klement)".

Trên thực tế, với khả năng quản trị của Alex Shevchenko và giá trị cốt lõi của sản phẩm, Grammarly ngày một phát triển vượt ra bên ngoài lĩnh vực giáo dục, biến thành công cụ bổ trợ với nhiều tiện ích đa dạng như Grammarly dành cho Windows (ra mắt năm 2016), Grammarly Business (ra mắt năm 2018, phiên bản kiểm tra ngữ pháp dành riêng cho doanh nghiệp với nhiều khách hàng lớn như Zoom, Cisco, Dell và Expedia), Grammarly cho iPad (ra mắt năm 2020),..

Công ty cũng hợp tác với Samsung Electronics và theo thỏa thuận, các đề xuất bằng văn bản của Grammarly sẽ được tích hợp với bàn phím điện thoại thông minh của công ty Hàn Quốc. Điều đó sẽ cho phép khách hàng của Samsung sử dụng các tiện ích của Grammarly mà không cần phải cài đặt ứng dụng. Hiện nay, Grammarly đạt trên 30 triệu người dùng hoạt động hàng ngày (DAU), kết nối với hơn nửa triệu ứng dụng và các trang web khác nhau: từ email, trình duyệt web đến mạng xã hội và Microsoft Word,...

Grammarly hiện có hơn 600 nhân viên và 3 văn phòng đặt tại San Francisco, Vancouver và Kiev (Ukraina).

Hình ảnh văn phòng ở Kiev. Ảnh: escadra.com.ua

Vào tháng 11/2021, chỉ vài tháng trước khi đại dịch Covid-19 khiến hàng chục triệu nhân viên văn phòng làm việc tại nhà, Grammarly đã huy động thêm 200 triệu USD từ các nhà đầu tư bao gồm BlackRock và Baillie Gifford, trở thành một trong những siêu kỳ lân thế giới với định giá 13 tỷ USD và là một trong những star-up thành công nhất thung lũng Silicon!