Làm sạch để phát triển bền vững thị trường

Tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh đánh giá thị trường chứng khoán xuất hiện nhiều cổ phiếu biến động giá bất thường và "làm giá ngày càng tinh vi". Những cổ phiếu này không gắn với kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, gây tổn thất trực tiếp cho nhà đầu tư và ảnh hưởng tiêu cực đến tính ổn định và minh bạch của thị trường chứng khoán.

Ngoài ra, Báo cáo của Chính phủ cũng thể hiện lo ngại về thị trường chứng khoán tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Những lời cảnh báo thị trường tăng nóng, có nhiều dấu hiệu thiếu bền vững, tiềm ẩn nhiều rủi ro đã được lãnh đạo Chính phủ đưa ra từ năm ngoái, khi thị trường chứng khoán Việt Nam tăng mạnh hàng đầu thế giới, trong khi nền kinh tế chịu nhiều khó khăn bởi dịch bệnh COVID-19.

Mặt bằng lãi suất rẻ thúc đẩy nhà đầu tư mới gia nhập thị trường. Làn sóng đầu cơ chưa bao giờ nhộn nhịp như 2 năm qua, tạo điều kiện cho các đội lái lũng đoạn thị trường. Nhiều cổ phiếu thiếu yếu tố nội tại tăng giá nhiều lần, thậm chí hàng chục lần, rồi thả rơi tự do, gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư và đe doạ tính minh bạch của thị trường.

Cuối tháng 3, đầu tháng 4/2022, thị trường rúng động với thông tin khởi tố Chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết và sau đó là khởi tố Chủ tịch Tân Hoàng Minh Group Đỗ Anh Dũng. Theo sau, ngay tuần trước, một loạt lãnh đạo đương nhiệm và cựu lãnh đạo của các cơ quan ngành chứng khoán, gồm Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, các Sở giao dịch, Trung tâm Lưu ký chứng khoán đã bị kỷ luật, khai trừ đảng, có người bị cách chức.

Trao đổi với Nhadautu.vn , các chuyên gia chứng khoán nhìn nhận những thông điệp và hành động của cơ quan quản lý được đánh giá rất tích cực đối với sự phát triển của thị trường chứng khoán trong trung, dài hạn với mục tiêu hướng đến việc được nâng hạng.

Ông Trương Hiền Phương - Giám đốc cấp cao CTCP Chứng khoán KIS Việt Nam: Công khai, minh bạch để thị trường chứng khoán hút vốn từ các nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư nước ngoài

Tôi rất tin tưởng vào sự điều hành của lãnh đạo Chính phủ, Bộ Tài chính. Từ đầu năm đến nay, cơ quan quản lý đã mạnh tay xử lý nhiều vụ việc thao túng giá cổ phiếu gây thiệt hại cho các nhà đầu tư. Điều này sẽ tạo nên sự trong sạch, minh bạch cho thị trường.

Trong ngắn hạn, đúng là tâm lý nhà đầu tư có thể phần nào bị ảnh hưởng, nhưng trong trung và dài hạn, tôi đánh giá là tích cực. Thị trường chứng khoán chỉ có thể phát triển chắc chắn dựa trên nền tảng công khai, minh bạch, đây là nền tảng để chúng ta hút vốn từ các nhà đầu tư, nhất là những nhà đầu tư nước ngoài chuyên nghiệp.

Các quỹ đầu tư nước ngoài có quy mô rất lớn. Một khi được nâng hạng, chúng ta phải đảm bảo điều kiện công khai, minh bạch, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư. Các quyết sách, hành động của Chính phủ, Bộ Tài chính thời gian qua đang cho thấy quyết tâm đó. Tôi tin rằng thị trường giai đoạn tới sẽ phát triển với tâm thế lành mạnh, chắc chắn, thay vì giai đoạn trước tăng nhanh, nóng, nhưng thiếu minh bạch, bền vững.

Bên cạnh đó, tôi kỳ vọng cơ quan quản lý thời gian tới cho phép tạo cơ chế tạo lập thị trường (Market Maker). Hiện tại, công ty chứng khoán đã tham gia tạo lập ở sản phẩm chứng quyền có đảm bảo. Tôi tin rằng, các Market Maker sẽ giúp ổn định khi thị trường biến động lớn. Cụ thể, khi cổ phiếu giảm sâu họ sẽ đẩy mạnh việc mua vào, hạn sự suy giảm mạnh. Còn khi thị trường tăng nóng, Market Maker có thể bán cổ phiếu, sản phẩm để hãm sự tăng nóng gây nguy hại cho thị trường.

Ngoài ra, tôi kỳ vọng cơ quan quản lý sẽ đẩy mạnh việc cho các quỹ hưu trí nhanh chóng tham gia thị trường cơ sở. Đây là những quỹ có quy mô lớn, hoạt động mang tính chất dài hạn. Sự tham gia của các quỹ này có thể coi là nguồn lực tốt hỗ trợ thị trường chứng khoán về lâu dài.

Ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Phân tích CTCP Chứng khoán Yuanta Việt Nam: Sự ổn định của thị trường còn đến từ việc phát triển theo chiều ngang

Tôi tin rằng, các hành động và thông điệp của cơ quan quản lý sẽ phần nào ngăn chặn tình trạng đầu cơ, giảm tính chộp giật, đầu cơ của của thị trường. Đơn cử, với cảnh báo của Chính phủ về việc tăng vốn khống, vốn ảo, doanh nghiệp sẽ tập trung phải tăng năng lực, phát triển bền vững hơn, tín dụng ngân hàng cho vay sẽ bớt "lộn xộn" và quan trọng hơn là sẽ đảm bảo tạo ra giá trị, niềm tin cho cổ đông, nhà đầu tư.

Công khai, minh bạch là 2 yếu tố quan trọng và tiên quyết để thị trường chứng khoán có thể phát triển ổn định, cũng như xa hơn là hướng đến nâng hạng thành công.

Ngoài ra, tôi cho rằng sự ổn định của thị trường còn có thể đến từ việc phát triển theo chiều ngang. Thị trường chứng khoán Việt Nam đang thiếu nhiều sản phẩm tài chính. Nhà đầu tư hiện tại chủ yếu thu lợi nhuận từ chiều cổ phiếu tăng, chúng ta cũng có thị trường phái sinh với 4 hợp đồng tương lai dựa trên chỉ số VN30, nhưng không phải ai cũng "trading" tốt trên thị trường phái sinh.

Chúng ta có khoảng 1.700 cổ phiếu trên thị trường, nhưng giá trị vốn hóa chỉ là 222 tỷ USD, trong khi thị trường Thái Lan có ít cổ phiếu hơn nhưng vốn hóa lên đến 555 tỷ USD. Họ cũng phát triển nhiều công cụ "hedging" có thể "giữ" tiền nhà đầu tư kể cả khi thị trường chung giảm.

Ông Hoàng Công Tuấn - Trưởng Bộ phận Nghiên cứu Vĩ mô CTCP Chứng khoán MB (MBS): Nhà đầu tư cần thay đổi quan điểm, tập quán đầu tư.

Tôi rất kỳ vọng và tin tưởng vào các thông điệp ổn định, minh bạch thị trường chứng khoán của Chính phủ. Có thể thấy, thời gian qua, một số lãnh đạo doanh nghiệp đã bị khởi tố, bắt tạm giam vì thao túng giá cổ phiếu. Bên cạnh đó, UBCKNN cũng đưa ra nhiều quyết định thanh tra, xử phạt vi phạm hành chính.

Sự trong sạch, minh bạch là nền tảng cơ bản để thị trường chứng khoán Việt Nam có thể lên hạng, phát triển bền vững.

Ở góc độ khác, có thể thấy các nhà đầu tư trên thị trường hầu hết đều rất non trẻ. Để thị trường chứng khoán phát triển bền vững, bản thân các nhà đầu tư cũng cần có sự thay đổi quan điểm, tập quán đầu tư. Đây cũng là trách nhiệm của công ty chứng khoán trong việc nâng cao nhận thức nhà đầu tư.