Làn sóng cắt giảm việc làm đổ bộ toàn cầu

Mỹ cắt giảm nhân sự "khủng"

Nước Mỹ đang rung chuyển trong cuộc cắt giảm lực lượng lao động liên bang với quy mô chưa từng có nhằm loại bỏ chi tiêu lãng phí của chính quyền. Vào giữa tháng 2/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp mở rộng đáng kể quyền lực của Bộ Hiệu quả chính phủ (DOGE), yêu cầu các cơ quan chính phủ chuẩn bị cho việc cắt giảm nhân sự và hợp tác chặt chẽ với DOGE để xác định những nhân viên có thể bị sa thải.

Theo đó, DOGE của tỷ phú Elon Musk đã thực hiện một đợt cắt giảm quy mô lớn đối với lực lượng lao động dân sự liên bang gồm 2,3 triệu người. Theo số liệu của chính phủ Mỹ, hiện có khoảng 280.000 nhân viên dân sự được tuyển dụng cách đây chưa đầy hai năm và hầu hết vẫn đang trong thời gian thử việc.

Ngay sau đó đã diễn ra làn sóng cắt giảm nhân sự toàn nước Mỹ, cũng như trên toàn cầu.

Hàng loạt thông tin về việc các doanh nghiệp Mỹ sa thải một số lượng lớn nhân sự liên tiếp xuất hiện từ đầu năm 2025 đến nay. Ðầu năm 2025, Bloomberg đưa tin, Meta, công ty mẹ của các nền tảng xã hội Facebook, Instagram và WhatsApp đang lên kế hoạch sa thải khoảng 3.600 nhân viên được xác định là có hiệu suất làm việc kém. Quyết định này được cho là sẽ ảnh hưởng khoảng 5% lực lượng lao động của công ty.

Cuối tháng 2/2025, Starbucks thông báo sa thải 1.100 nhân viên và cắt giảm hàng trăm vị trí dự kiến tuyển dụng, với lý do nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, đơn giản hóa và tập trung hơn vào các ưu tiên của công ty. 

Nhiều doanh nghiệp lớn cắt giảm lao động

Mới đây, ngày 11/3, Bộ Giáo dục Mỹ thông báo sẽ cắt giảm gần nửa lượng nhân sự, động thái dường như để chuẩn bị cho hoạt động giải thể cơ quan. "Là một phần trong nhiệm vụ cuối cùng, Bộ Giáo dục đang bắt đầu cắt giảm gần 50% nhân sự trong biên chế", Bộ trưởng Giáo dục Mỹ Linda McMahon cho biết. 

Bộ Giáo dục Mỹ có khoảng 4.100 nhân sự khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức hồi tháng 1. Trong những tuần qua, gần 600 người đã đồng ý từ chức hoặc nghỉ hưu theo kế hoạch cắt giảm biên chế của chính phủ. Thêm 1.300 người sẽ tạm nghỉ từ ngày 21/3 và nhận lương cho tới tháng 6. "Tất cả đơn vị thuộc Bộ Giáo dục Mỹ đều phải thực hiện cắt giảm nhân sự, một số sẽ được tái tổ chức để phục vụ tốt hơn cho học sinh, sinh viên, giáo viên và người dân", cơ quan này cho biết.

Lan rộng toàn cầu

Mới đây, Ngân hàng lớn nhất Đông Nam Á DBS vừa công bố kế hoạch cắt giảm 4.000 việc làm trong vòng 3 năm tới tại 19 thị trường mà ngân hàng đang hoạt động.

Một báo cáo của Bloomberg Intelligence tháng trước dự báo rằng các ngân hàng trên thế giới có thể cắt giảm tới 200.000 việc làm trong vòng 3 - 5 năm tới do tự động hóa và AI. Trong khi đó, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo AI có thể ảnh hưởng đến khoảng 40% việc làm trên toàn cầu, đặt ra những thách thức lớn đối với lực lượng lao động.

Kết quả khảo sát của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cũng cho thấy, có đến 41% số doanh nghiệp trên toàn cầu dự kiến cắt giảm lực lượng lao động trong 5 năm tới do sự trỗi dậy của AI. Còn theo các chuyên gia của ngân hàng Goldman Sachs, khoảng 300 triệu việc làm toàn thời gian trên khắp thế giới có thể bị mất do sự phát triển của AI.

Tại Anh, Sainsbury's, một trong những chuỗi siêu thị lớn nhất đã quyết định cắt giảm hơn 3.000 việc làm trong nỗ lực tái cấu trúc. Lý giải về quyết định này, ông Simon Roberts, Giám đốc điều hành Sainsbury’s cho biết, công ty đang đối mặt chi phí đặc biệt cao, đồng nghĩa với việc phải đưa ra những lựa chọn khó khăn về khả năng đầu tư cũng như các chính sách để hoạt động hiệu quả.

Tập đoàn năng lượng BP thông báo kế hoạch cắt giảm 4.700 nhân viên và 3.000 nhà thầu, tương đương khoảng 5% lực lượng lao động toàn cầu. BP cho biết đang tăng cường khả năng cạnh tranh và xây dựng khả năng phục hồi bằng cách giảm chi phí, cải thiện hiệu suất và phát huy các năng lực đặc biệt của mình.

Công ty đồ thể thao Adidas có kế hoạch giảm quy mô lực lượng lao động

Tại Đức, công ty đồ thể thao Adidas có kế hoạch giảm quy mô lực lượng lao động tại trụ sở chính ở Herzogenaurach và ảnh hưởng đến 500 vị trí. Nếu được thực hiện đầy đủ, việc cắt giảm này sẽ ảnh hưởng đến gần 9% lực lượng lao động tại trụ sở của công ty, nơi có khoảng 5.800 nhân viên. Một phát ngôn viên của Adidas cho biết công ty đã phát triển "quá phức tạp do mô hình hoạt động hiện tại".

Có nhiều yếu tố dẫn đến xu hướng cắt giảm nhân sự trên toàn cầu. Trong đó, các nhà phân tích vạch ra một số yếu tố như: Tác động tiêu cực từ nền kinh tế vĩ mô như chi phí năng lượng leo thang, sự sụt giảm về nhu cầu tiêu dùng, nguy cơ bùng nổ cuộc chiến thương mại giữa các nước; sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ AI cũng làm thay đổi đáng kể thị trường lao động, mở ra nhiều cơ hội và thách thức. AI giúp nâng cao năng suất và hiệu quả công việc, trở thành "trợ thủ đắc lực" cho người lao động ở nhiều công đoạn.

Làn sóng cắt giảm nhân sự cho thấy nỗ lực thích ứng của giới doanh nghiệp trước những thay đổi nhanh chóng của thị trường và công nghệ, nhất là khi kinh tế toàn cầu đứng trước nhiều biến động./.