Liên kết xuất nhập khẩu - logistics tạo đột phá cho thương mại quốc tế

Báo cáo xuất nhập khẩu Việt Nam mới được công bố gần đây cho thấy, hoạt động thương mại quốc tế của Việt Nam phát triển mạnh đã giúp gia tăng kim ngạch, mở rộng thị trường và đa dạng hàng hóa xuất nhập khẩu. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa từ năm 2010 đến nay tăng 4,25 lần, từ 157,1 tỷ USD năm 2010 lên 668,5 tỷ USD năm 2021.

Có được kết quả tích cực nêu trên không thể không kể đến đóng góp của ngành dịch vụ logistics . Với vị trí địa lý đặc biệt nằm trong khu vực phát triển năng động của thế giới, nơi luồng hàng tập trung giao lưu rất mạnh, Việt Nam được đánh giá là có thế mạnh về địa kinh tế rất thuận lợi để đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu và dịch vụ logistics.

Trong khi đó, Việt Nam đã xác định logistics là một ngành dịch vụ quan trọng trong cơ cấu tổng thể nền kinh tế quốc dân, đóng vai trò hỗ trợ, kết nối và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của cả nước cũng như từng địa phương, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Năm 2021, logistics Việt Nam đã tăng 3 bậc xếp hạng so với năm 2020, đứng ở vị trí thứ 8 trong Top 10 quốc gia đứng đầu.

Đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19, dù gặp nhiều khó khăn song các doanh nghiệp logistics Việt Nam đã thích nghi và cơ bản vẫn duy trì được chuỗi cung ứng. Báo cáo chỉ số logistics thị trường mới nổi 2021 do nhà cung cấp dịch vụ kho vận hàng đầu thế giới Agility vừa công bố cũng cho thấy, năm 2021, logistics Việt Nam đã tăng 3 bậc xếp hạng so với năm 2020, đứng ở vị trí thứ 8 trong Top 10 quốc gia đứng đầu.

Dù có bước phát triển mạnh mẽ thời gian qua, nhưng theo đánh giá của Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, ngành logistics Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Hạn chế lớn là DN logistics vẫn chưa phát triển xứng tầm với tiềm năng của ngành khi 90% các DN logistics đang hoạt động là DN Việt Nam, nhưng lại chỉ chiếm khoảng 30% thị phần, còn lại thuộc về các doanh nghiệp nước ngoài.

“Số lượng DN logistics nhiều nhưng chủ yếu là DN nhỏ, quy mô hạn chế cả về vốn và nhân lực cũng như kinh nghiệm hoạt động quốc tế, chưa có sự liên kết giữa các khâu trong chuỗi cung ứng logistics và giữa DN dịch vụ logistics với DN xuất nhập khẩu. Chính vì vậy, ở cả chiều mua và bán, DN logistics trong nước đều bị hạn chế về “sân chơi”, lãnh đạo Bộ Công Thương chỉ ra.

Bày tỏ những khó khăn, vướng mắc của DN logistics thời gian gần đây, ông Trương Tấn Lộc, Giám đốc Marketing, Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn cho hay, giá nhiên liệu tăng đột biến trong năm 2022 với mức tăng khoảng 33% so với giá trung bình 2021 ảnh hưởng đến chi phí của DN.

“Các cơ quan hữu quan còn chưa tạo điều kiện thuận lợi cho logistics như việc kiểm soát hàng quá cảnh qua các cửa khẩu, gây khó khăn cho các hãng tàu, khách hàng. Ngoài ra, dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp khiến hoạt động logistics phải có sự chuẩn bị, phương án dự phòng về phương tiện và nhân lực; các DN nhỏ và vừa khó có thể chịu thêm chi phí phát sinh lớn”, ông Lộc nhận định.

Năm 2022 được dự báo là năm tiếp tục có những thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng Việt Nam có thế mạnh về địa kinh tế rất thuận lợi để đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu và dịch vụ logistics do nằm trong khu vực phát triển năng động của thế giới, nơi luồng hàng tập trung giao lưu rất mạnh. Do đó, cả xuất nhập khẩu và logistics của Việt Nam đang hội tụ các điều kiện thuận lợi để tiếp tục bứt phá, tăng trưởng nhanh và bền vững hơn trong thời gian tới.

Để bắt kịp xu thế thị trường, đạt mục tiêu phát triển ngành logistics, bà Phạm Thị Lan Hương, Tổng Giám đốc một DN cho rằng, cần phát triển thêm nhiều DN 3PL, 4PL làm mũi nhọn để dịch chuyển thị trường logistics. Đồng thời, cần đầu tư, phát triển quy hoạch để có trung tâm đầu nối vận chuyển, từ đó có cơ chế ưu đãi cho các DN logistics, nhất là các chương trình, giải pháp về khoa học công nghệ nhằm tăng cường sự liên kết giữa DN trong ngành logistics một cách lành mạnh.

Hoạt động logistics phải có sự chuẩn bị, phương án dự phòng về phương tiện và nhân lực

Bà Lê Thị Ngọc Diệp, Trưởng bộ phận thương mại một TH doanh nghiệp đề xuất, cần thúc đẩy ứng dụng công nghệ vào ngành logistics để nâng cao hiệu quả, tối ưu năng suất hoạt động và tiết kiệm chi phí vận hành cho DN. Đồng thời, kết nối chặt chẽ giữa các đơn vị phát triển và vận hành logistics để nâng cao hiệu quả hoạt động như đơn vị sản xuất, kho vận, vận chuyển; khuyến khích đầu tư vào thị trường logistics Việt Nam…

Theo ông Trương Tấn Lộc, các FTA dần được thực thi hiệu quả hơn khiến thị trường Việt Nam sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, nhất là với ngành điện tử, máy móc thiết bị, đồ gỗ, nhựa, hàng dệt may và thủy sản. “Đây là cơ hội để phát triển các dịch vụ cảng và logistics phục vụ nhu cầu kết nối hàng hóa với các thị trường lớn trên thế giới”, ông Lộc khuyến cáo./.