Loại Canada, siêu cường số 1 thế giới chốt công nghệ Trung Quốc vì giá rẻ hơn 1/3 nhưng 10 năm không xong, gặp 16 lỗi lớn mà vẫn không hủy dự án 1 tỷ USD

Theo Railway Pro, vào năm 2014, Cơ quan Giao thông vận tải Vịnh Massachusetts (MBTA) tại Mỹ đã mở thầu dự án 404 toa tàu điện. Lúc đó, MBTA đã nhận được các đề xuất từ nhiều nhà thầu quốc tế để sản xuất toa tàu điện mới cho các tuyến. Trong số đó, Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc CRRC (Trung Quốc) đã đưa ra giá thầu thấp nhất, thấp hơn 1/3 so với nhà thầu Bombardier (Canada) và rẻ hơn đáng kể so với nhà thầy Kawasaki Rail Car (Nhật Bản).

Tờ Boston Blobe cho biết, MBTA quyết định thử sức với một công ty chưa từng hoạt động tại Mỹ để sản xuất toa tàu điện ngầm mới. Và lựa chọn này dựa trên mức giá thầu thấp nhất, theo đó, CRRC chính thức được chọn và giá trị hợp đồng lúc đó rơi vào khoảng 871 triệu USD.

Đáng chú ý, để có được hợp đồng này, CRRC Trung Quốc đã mở một nhà máy tại Springfield, Massachusetts, để đáp ứng các yêu cầu cho đơn đặt hàng 404 toa xe cho thiết bị vận chuyển nhanh của MBTA.

Dự án này ban đầu dự kiến hoàn thành toàn bộ 404 toa tàu v vào tháng 9/2022. Tuy nhiên, đến nay, MBTA mới chỉ nhận được 130 toa.

Nguyên nhân chậm trễ được cho là do các mức thuế nhập khẩu thiết bị đường sắt từ Trung Quốc, ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19, cùng với các vấn đề về chất lượng. Theo một lá thư của Phó Giám đốc Kỹ thuật Phương tiện MBTA, ông Mark DeVitto, năm 2022, các toa tàu được giao gặp phải 16 lỗi lớn, từ việc kiểm tra không đầy đủ đến các bộ phận bị hư hỏng hoặc không khớp.

Trước những trì hoãn nghiêm trọng, MBTA đã cân nhắc hủy hợp đồng với CRRC để chuyển sang nhà thầu khác nhưng cuối cùng vẫn quyết định gắn bó với CRRC để đảm bảo tiến độ bàn giao nhanh hơn.

Vào tháng 3/2024, MBTA tuyên bố trả thêm 148 triệu USD cho CRRC, công ty Trung Quốc chịu trách nhiệm cung cấp hàng trăm toa tàu cho tuyến Red Line và Orange Line. Điều này đưa tổng chi phí hợp đồng vượt mốc 1 tỷ USD với cam kết bàn giao đầy đủ các toa tàu vào cuối năm 2027.

Dưới thỏa thuận mới, MBTA sẽ trả thêm 95 triệu USD cho CRRC để bù đắp chi phí linh kiện tăng cao, 55 triệu USD cho các khoản thuế và chi phí vận chuyển quốc tế và miễn 38 triệu USD phí phạt nếu CRRC hoàn thành đúng hạn vào năm 2027.

Ngoài ra, một số công việc dây chuyền sẽ được thực hiện tại Trung Quốc trước khi chuyển đến nhà máy của CRRC ở Springfield, Massachusetts. MBTA cũng giữ quyền mua lại nhà máy này nếu CRRC quyết định bán.

Riêng về công nghệ, CRRC có thể cung cấp các hệ thống điều khiển thông minh cho các toa tàu, giúp giám sát tình trạng hoạt động của tàu trong suốt quá trình vận hành. Hệ thống này có thể theo dõi các thông số như tốc độ, trạng thái của động cơ, tình trạng cửa tàu, và các hệ thống an toàn, giúp tăng cường hiệu quả vận hành và giảm thiểu nguy cơ sự cố.

CRRC đảm bảo các toa tàu mới tích hợp các cảm biến IoT để giám sát tình trạng của tàu trong suốt quá trình vận hành. Các cảm biến này có thể giúp theo dõi hiệu suất của động cơ, tình trạng của các bộ phận và cảnh báo khi cần bảo trì hoặc sửa chữa. Công nghệ IoT giúp cải thiện hiệu quả bảo trì và nâng cao độ an toàn cho hệ thống tàu điện ngầm.

Cùng với đó, các toa tàu sẽ tích hợp công nghệ điều khiển và giám sát tàu số giúp theo dõi và điều khiển các toa tàu từ trung tâm điều khiển. Các hệ thống này có thể sử dụng các phần mềm tiên tiến để tối ưu hóa lộ trình, kiểm soát tốc độ và đảm bảo an toàn cho hành khách.

Tại nhà máy sản xuất toa tàu tại Massachusetts, Mỹ, CRRC có công nghệ sản xuất thông minh, các hệ thống này có thể sử dụng robot tự động, dây chuyền sản xuất linh hoạt và công nghệ in 3D để sản xuất các bộ phận tàu chính xác và nhanh chóng hơn, đồng thời giảm thiểu lỗi sản xuất. Theo đó, công nghệ của nhà máy cũng sẽ được chuyển giao nếu CRRC bán lại.