Lợi nhuận hơn 41.000 tỷ của Vietcombank năm 2023 đến từ đâu?

Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank) mới đây đã công bố báo cáo tài chính quý 4/2023 với lợi nhuận hợp nhất trước thuế năm 2023 đạt 41.244 tỷ đồng, tăng trưởng 10,4% so với năm 2022.

Với kết quả trên, Vietcombank tiếp tục bỏ xa các "ông lớn" khác như BIDV (27.650 tỷ đồng), MB (26.306 tỷ đồng), Agribank (25.400 tỷ đồng), VietinBank (25.100 tỷ đồng), đồng thời xác lập kỷ lục mới về lợi nhuận trong ngành ngân hàng.

Động lực tăng trưởng lợi nhuận của Vietcombank năm 2023  đến từ việc giảm được chi phí dự phòng rủi ro. Theo đó, chi phí dự phòng rủi ro đã giảm hơn một nửa so với năm 2022. Thậm chí, trong quý 4, nhà băng này còn được hoàn nhập gần 1.500 tỷ đồng chi phí dự phòng rủi ro tín dụng, trái ngược lại mức trích lập hơn 1.679 tỷ đồng của quý 4/2022.

Thuyết minh báo cáo tài chính cho thấy, Vietcombank đã được hoàn nhập hơn 5.131 tỷ đồng dự phòng cụ thể rủi ro cho vay tổ chức tín dụng khác trong năm 2023. Trước đó, ngân hàng đã phải trích lập tới hơn 6.887 tỷ đồng cho các khoản cho vay liên ngân hàng trong năm 2022. Sự thay đổi này giúp tổng chi phí dự phòng rủi ro tín dụng của Vietcombank giảm từ 9.464 tỷ đồng trong năm 2022 xuống còn 4.565 tỷ đồng.

Chi phí dự phòng giảm là yếu tố giúp lợi nhuận trước thuế của Vietcombank tiếp tục tăng trưởng dù lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh năm 2023 giảm 2,2% so với năm 2022.

Đi sâu vào các mảng kinh doanh trong năm 2023, thu nhập lãi thuần - nguồn thu chính của Vietcombank chỉ tăng nhẹ 0,7% lên 53.621 tỷ đồng dù danh mục tín dụng mở rộng tới 10,6% so với cuối năm 2022. Điều này phản ánh sự sụt giảm lợi suất sinh lời của tài sản khi Vietcombank liên tục triển khai các gói lãi suất ưu đãi để hỗ trợ khách hàng.

Lãi thuần từ hoạt động dịch vụ đạt 5.780 tỷ đồng, giảm 15,5% so với năm 2022 do sự suy yếu của của mảng thanh toán. Lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối cũng giảm 1,9%, xuống còn 5.660 tỷ với nguyên nhân đến từ sự thu hẹp doanh thu của hoạt động kinh doanh ngoại tệ giao ngay.

Ở chiều ngược lại, hoạt động chứng khoán kinh doanh ghi nhận diễn biến tích cực khi chuyển từ mức lỗ hơn 115 tỷ trong năm 2022 sang lãi 124 tỷ đồng. Thu nhập từ góp vốn, mua cổ phần cũng tăng gần 28%, mang về cho Vietcombank 266 tỷ đồng trong năm 2023.

Ngoải ra, lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh khác tăng hơn 10%, đóng góp hơn 2.272 tỷ đồng vào tổng thu nhập hoạt động năm 2023. Khoản lợi nhuận này chủ yếu được đóng góp bởi hoạt động thu hồi nợ ngoại bảng và nghiệp vụ hoán đổi lãi suất.

Tính chung các mảng kinh doanh, tổng thu nhập hoạt động của Vietcombank trong năm 2023 đạt 67.723 tỷ đồng, giảm 0,5% so với năm 2022. Trong khi đó, chi phí hoạt động tăng 3,1% lên gần 21.915 tỷ đồng. Kết quả, lợi nhuận thuần năm 2023 của Vietcombank giảm 2,2%, xuống còn 45.809 tỷ đồng.

Tính đến cuối năm 2023, tổng tài sản Vietcombank đạt hơn 1,839 triệu tỷ đồng, tăng 1,4% so với hồi đầu năm. Trong đó, dư nợ cho vay khách hàng là trên 1,270 triệu tỷ đồng, tăng 10,9%. Huy động tiền gửi khách hàng tăng 12,2% lên gần 1,396 triệu tỷ đồng, với tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn ở mức 35,2%.

Nợ xấu nội bảng của Vietcombank tại thời điểm 31/12/2023 là 12.455 tỷ đồng, tăng 59,3% so với cuối năm 2022. Qua đó, kéo tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay tăng từ 0,68% lên 0,98%; đồng thời tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm từ 317% xuống còn 230%. Dù vậy, Vietcombank vẫn là ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu thấp hàng đầu hệ thống và tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao nhất nhì ngành ngân hàng.