Lý do đằng sau của một quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới?

Là một quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới, Hàn Quốc đã chi hàng trăm tỷ đô la để khuyến khích phụ nữ sinh thêm con. Tuy nhiên, hiện tượng cấm trẻ nhỏ đến những nơi như quán cà phê và nhà hàng có vẻ đang phản tác dụng.

Theo một tổ chức tư vấn địa phương, có khoảng 80 khu vực như vậy chỉ tính riêng trên hòn đảo nghỉ mát Jeju, và hơn 400 khu vực "cấm trẻ nhỏ" ở phần còn lại của đất nước. Các nhà quan sát cũng đưa ra các nghi ngờ về việc hạn chế trẻ em đến nhiều nơi, gia tăng các lo ngại liên quan đến các vấn đề nhân khẩu học ngày trong nước.

Ngoài tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới, Hàn Quốc còn là một trong những quốc gia có dân số già nhất thế giới. Đây là một vấn đề đau đầu đối với nhiều quốc gia khi tỷ lệ dân số già tăng cao: làm thế nào để tài trợ lương hưu trong khi nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhóm người về hưu ngày càng tăng dựa trên thu nhập thuế do người lao động đang giảm đi.

Vào năm ngoái, tỷ lệ sinh của nước này đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 0,78 - thậm chí không bằng 1/2 so với mức cần thiết quy định là 2,1 để đánh giá dân số ổn định và hiện thấp hơn nhiều so với Nhật Bản (1,3) - quốc gia có nhiều người già nhất thế giới.

Hiện tại, những người trẻ Hàn Quốc đang phải đối mặt với áp lực lớn trên nhiều mặt từ chi phí bất động sản cao ngất ngưởng và những tuần làm việc kéo dài dẫn đến những lo lắng về kinh tế gia tăng.

Trong khi đó, Chính phủ Hàn Quốc vẫn thúc đẩy chương trình khuyến khích phụ nữ sinh con với chi phí mất hơn 200 tỷ đôla trong 16 năm qua. Nhiều chuyên gia cho rằng thay vì chi nhiều tiền vào vấn đề này thì xã hội cần phải nỗ lực để thay đổi một vài tiêu chuẩn đã trở thành thói quen hiện nay.

"Xã hội phải được tái sinh"

Các cuộc thăm dò cho thấy hầu hết người dân Hàn Quốc ủng hộ các khu vực cấm trẻ em và việc thay đổi những suy nghĩ đó sẽ không hề dễ dàng.

"Cuộc sống hàng ngày với trẻ em không hề dễ dàng. Xã hội của chúng ta phải được tái sinh thành một xã hội bao gồm cả trẻ em thay vì hạn chế các khu vực dành cho trẻ nhỏ", bà Yong Hye-in, một người mẹ đồng thời là một nghị sĩ của Đảng Thu nhập cơ bản Hàn Quốc phát biểu.

Bài phát biểu của bà Yong Hye-in từng thu hút sự chú ý của các phương tiện truyền thông trên khắp thế giới.

Đảo Jeju, Hàn Quốc gần đây đã gây tranh luận về vấn đề cấm trẻ em đến rất nhiều khu vực.

"Các gia đình có trẻ em đi du lịch đến Jeju vào kỳ nghỉ sẽ cảm thấy bất bình nếu họ lái xe đến một quán cà phê có phong cảnh đẹp và được thông báo rằng con cái của họ sẽ không được phép vào", Bonnie Tilland, Giảng viên đại học chuyên về văn hóa Hàn Quốc nói.

Trong khi đó, các nhà phê bình khác cũng nói rằng vấn đề còn nghiêm trọng hơn khi những cơ hội kinh doanh bị mất. Một số người xem khu vực cấm trẻ em là một hành động phân biệt tuổi tác vô lý và trái với hiến pháp Hàn Quốc.

Việc Hàn Quốc áp dụng các khu vực cấm trẻ em được cho là bắt nguồn từ một sự cố vào năm 2012, trong đó một thực khách nhà hàng mang theo nước nóng và vô tình làm bỏng một đứa trẻ. Vụ việc gây xôn xao trên mạng sau khi mẹ của đứa trẻ đăng một loạt bài trên mạng xã hội công kích thực khách.

Tuy nhiên, tâm trạng của công chúng bắt đầu thay đổi sau khi đoạn phim camera an ninh xuất hiện cho thấy đứa trẻ chạy loanh quanh từ trước đó. Nhiều người bắt đầu đổ lỗi cho người mẹ vì đã không kiềm chế hành vi của con mình.

"Sau đó, cuộc thảo luận đã diễn ra trong vài năm tới trên mạng xã hội về quyền và trách nhiệm của cha mẹ cũng như người giám hộ đối với trẻ nhỏ tại các không gian công cộng và doanh nghiệp tư nhân", bà Tilland, người từng giảng dạy tại Đại học Yonsei ở Seoul nhưng hiện đang làm việc tại Đại học Leiden nói.

Đến năm 2014, các khu vực cấm trẻ em đã trở thành một cảnh tượng quen thuộc ở Hàn Quốc, phổ biến nhất là ở các quán cà phê nhưng cũng có ở một số nhà hàng và các cơ sở kinh doanh khác.

Cuộc khảo sát vào năm 2021 của tổ chức Hankook Research cho thấy cứ 10 người lớn thì có hơn 7 người ủng hộ và ít hơn 2/10 người phản đối (phần còn lại chưa quyết định) việc cấm trẻ nhỏ đến một số khu vực. Ở Hàn Quốc, quyền được hưởng một chút yên tĩnh không gây xáo trộn được xem là mong muốn của rất nhiều người dân.

"Không khó để bắt gặp những phụ huynh thiếu kiểm soát con cái, gây thiệt hại cho cơ sở vật chất và người khác. Điều đó khiến tôi hiểu tại sao xuất hiện nhiều khu vực cấm trẻ em," bà Lee Yi-rang, mẹ của một cậu bé hai tuổi nói.

Cầm trẻ nhỏ, cấm rapper và cấm giáo sư

Ở Jeju, không có gì lạ khi thấy các biển báo tại các khu cắm trại hoặc nhà khách quy định cả giới hạn độ tuổi thấp hơn hoặc cao hơn cho những vị khách sắp tới.

Chẳng hạn, có "khu vực cấm thanh thiếu niên" và "khu vực cấm người cao tuổi", và thậm chí có nhiều khu vực nhắm mục tiêu đến những người ở khoảng giữa là đối tượng trung niên.

Cụ thể, một nhà hàng ở Seoul đã trở nên nổi tiếng sau khi "từ chối một cách lịch sự" những người trên 49 tuổi (với lý do đàn ông ở độ tuổi đó có thể quấy rối nhân viên nữ). Hay một khu cắm trại ở Jeju đã gây ra cuộc tranh luận sôi nổi với thông báo không nhận đặt chỗ trước từ những người từ 40 tuổi trở lên.

Trong số những quán cà phê gây xôn xao trên mạng xã hội có một quán cà phê ở Seoul vào năm 2018 đã tự tuyên bố là "khu vực cấm rapper", "khu vực cấm YouTuber" và thậm chí là "khu vực cấm giáo sư". Hầu hết các khu vực như vậy đều tuân theo một logic tương tự – đó là tránh làm phiền các khách hàng khác.

Theo chuyên gia Tilland, người dân Hàn Quốc ở độ tuổi 20 và 30 có xu hướng quan niệm mạnh mẽ về không gian cá nhân và ngày càng ít khoan dung hơn với cả những đứa trẻ và những người lớn tuổi ồn ào. Tuy nhiên, những suy nghĩ như vậy cần phải cân nhắc lại đối với một quốc gia khuyến khích tăng dân số trẻ.

"Những suy nghĩ đã ăn sâu vào tâm trí họ. Với nhiều phụ nữ, họ cho rằng khi ở nhà với con cái sẽ hạn chế tham gia cuộc sống ngoài xã hội – là một trong những lý do họ không muốn sinh con", bà Tillland nói.

Ahn Hee-yul, một nhân viên pha cà phê cho biết từng những tình huống tại một quán cà phê mà anh từng làm việc, nơi các bậc cha mẹ dường như không thể ngăn con cái của họ gây phiền toái. Tuy nhiên, Ahn Hee-yul đánh giá cao sự cần thiết phải đạt được sự cân bằng giữa nhu cầu của cha mẹ và những người không phải là cha mẹ.

"Tôi đề xuất thời gian cấm trẻ em, thay vì khu vực cấm trẻ em. Chẳng hạn, các địa điểm có thể cho phép trẻ em vào bắt đầu từ 5 giờ chiều, trước đó là thời chỉ dành cho người lớn", Ahn Hee-yul nói./.