Mạng xã hội danh tiếng bị cấm ở quốc gia 212 triệu dân: Sắp tới sẽ còn nhiều nơi cấm tiếp?

Tòa án cao của Brazil đã ra lệnh cho cơ quan quản lý viễn thông của quốc gia này ngừng hoạt động của X trên toàn bộ đất nước có 212 triệu dân, với lý do X đã vi phạm lệnh của tòa án nhiều lần, phát tán các phát ngôn thù địch và thông tin sai lệch. Lệnh cấm này được đưa ra sau nhiều tháng căng thẳng leo thang giữa chủ sở hữu X, Elon Musk, và các cơ quan chức năng Brazil về các quy định kiểm soát nội dung.

Tòa án cho biết sẽ dỡ bỏ lệnh cấm khi nền tảng tuân thủ tất cả các yêu cầu pháp lý, trả các khoản tiền phạt còn tồn đọng và bổ nhiệm một giám đốc pháp lý tại quốc gia này. Bất kỳ ai bị phát hiện truy cập X ở Brazil, thậm chí thông qua công nghệ VPN, có thể bị phạt 8.900 USD.

Mặc dù Mỹ bảo vệ mạnh mẽ quyền tự do ngôn luận, các công ty mạng xã hội không hoàn toàn miễn nhiễm với các quy định. Ví dụ, X gần đây đã không thành công trong việc hủy một luật của California yêu cầu các nền tảng mạng xã hội phải công khai các biện pháp kiểm soát nội dung của họ.

Luật California yêu cầu các công ty mạng xã hội có doanh thu hàng năm lớn phải phát hành  báo cáo nửa năm một lần, mô tả về các biện pháp kiểm soát nội dung của họ. Các báo cáo này phải cung cấp dữ liệu về số lượng bài viết bị phản đối và cách mà chúng được xử lý.

Tuy nhiên, việc chặn X (một phần hoặc toàn bộ) không nằm ngoài khả năng xảy ra.

Mỹ

"Tại Mỹ, không phải là không thể có một bang cố gắng hình sự hóa việc cung cấp dịch vụ cho một bang khác. Điều này đã và đang xảy ra với các trang web khiêu dâm bị cấm ở một số bang," TJ McIntyre, giáo sư trợ lý tại Trường Luật Sutherland, Đại học Dublin, Ireland, nói với Newsweek.

Tuy nhiên, những lệnh cấm này thường được thực thi bởi chính các trang web thông qua việc xác định vị trí người dùng và từ chối truy cập người dùng ở các bang đó. Việc yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ internet chặn truy cập vào các trang web là rất khó khăn dưới Tu chính án thứ nhất. Và không có khả năng một tòa án sẽ ra lệnh như vậy tại Mỹ đối với một trang mạng xã hội như Twitter (X)," McIntyre nói.

Châu Âu

Ở châu Âu, bối cảnh pháp lý cho các nền tảng mạng xã hội ngày càng trở nên nghiêm ngặt hơn. Liên minh châu Âu đã triển khai Đạo luật dịch vụ kỹ thuật số (DSA), đặt ra các quy tắc nghiêm ngặt đối với các nền tảng trực tuyến về kiểm soát nội dung và an toàn người dùng.

Sandro Gozi, đại diện cao cấp của Tổng thống Pháp tại EU, gần đây cảnh báo rằng X có thể đối mặt với lệnh cấm ở châu Âu nếu không tuân thủ DSA. Việc không tuân thủ có thể dẫn đến các khoản tiền phạt khổng lồ và khả năng bị chặn bởi chính phủ.

DSA áp dụng cho tất cả các công ty cung cấp dịch vụ mạng tại EU, với các quy tắc nghiêm ngặt hơn cho các nền tảng trực tuyến lớn, có thể tiếp cận hơn 10% trong số 450 triệu người tiêu dùng tại Châu Âu. Những nền tảng này phải đối mặt với các nghĩa vụ cụ thể để giảm thiểu các rủi ro hệ thống, chẳng hạn như việc lan truyền nội dung bất hợp pháp và các tác hại xã hội.

McIntyre giải thích rằng có những quy định khác cũng đang được thực thi khắp EU, không chỉ liên quan đến DSA mà còn đối với các loại nội dung bất hợp pháp khác. "Ví dụ, luật pháp Ireland cho phép chặn các trang web cá cược nước ngoài không được phép cung cấp dịch vụ tại Ireland. Các trang web truyền thông nhà nước Nga cũng đã bị chặn như một phần của các biện pháp trừng phạt sau cuộc xung đột Ukraine."

Lệnh cấm X tại Brazil, những cảnh báo từ các quan chức EU và luật California về việc công khai các biện pháp kiểm soát nội dung nêu bật xu hướng ngày càng tăng của các chính phủ trong việc có lập trường cứng rắn hơn đối với điều tiết các nền tảng mạng xã hội. Sự chuyển đổi này được thúc đẩy bởi những lo ngại về thông tin sai lệch, phát ngôn thù địch và tầm ảnh hưởng quá lớn của các tập đoàn công nghệ đối với người dùng.