Mối nguy lớn từ hơn 200 nghìn xe “trốn” đăng kiểm

Từ năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 29 về xử lý phương tiện giao thông đường bộ hết niên hạn sử dụng, quá hạn đăng kiểm. Tuy nhiên, tình trạng ôtô quá hạn đăng kiểm định kỳ tham gia giao thông vẫn khá phổ biến ở nhiều địa phương, gây nguy cơ gia tăng TNGT.

Theo khảo sát của PV Báo Giao thông, tại đảo Cát Bà (thị trấn Cát Bà, Cát Hải, Hải Phòng), thời điểm giữa tháng 6/2018 có hàng chục trường hợp xe chuyên dùng đã quá hạn đăng kiểm từ hơn một tháng như: Xe BKS 15C-122.11,15C-225.63, 15C-124.49... nhưng vẫn hoạt động. Đáng nói, chỉ hơn chục ngày trước (đêm 30/5), xe trộn bê tông BKS 16K-2014 lao vào xe máy và trạm biến áp điện, làm chết 2 người và mất điện trên toàn đảo du lịch Cát Bà được phát hiện đã quá hạn đăng kiểm gần 2 tháng.

Dữ liệu kiểm định của Cục Đăng kiểm VN cho thấy, chỉ tính riêng xe tải và chuyên dùng ở đảo Cát Bà có hơn 500 xe đã quá hạn đăng kiểm từ 1 tháng trở lên, nhiều trường hợp thậm chí đã quá hạn hơn 1 năm. Bên cạnh đó, thời điểm này còn hơn 60 chiếc xe khách đã quá hạn đăng kiểm từ 1-2 năm đang “mất dấu”.

Thực trạng xe bỏ đăng kiểm cũng diễn ra công khai ở nhiều địa bàn khu vực Tây Nguyên. Nguy hiểm hơn, loại xe này còn được dùng để chở học sinh. Đơn cử, tháng 5 vừa qua, hàng chục xe được phát hiện đã hết hạn đăng kiểm 5-6 tháng như: Xe BKS 48B-004.06, 48B-003.94, 48B-000.13, 48B-000.49, 48B-005.22... nhưng vẫn được dùng chở học sinh ở các trường tiểu học, THCS các huyện Đắk R’lấp, huyện Tuy Đức, Đắk Song (Đắk Nông).

Tại TP.HCM, hiện có hơn 27.000 xe quá hạn đăng kiểm, trong đó nhiều xe quá hạn gần 2 năm. Điển hình như chiếc rơ-moóc BKS 53R-1612 của Công ty TNHH Dịch vụ giao nhận vận tải và Thương mại Cô (Q.Thủ Đức) hết hạn đăng kiểm từ ngày 11/1/2016, rơ-moóc BKS 53R-1632 của Công ty CP Đầu tư xây dựng Trung Nam (Q.10) hết hạn đăng kiểm từ ngày 27/12/2013. Theo ông Trần Ngọc Chủ, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 50-03V, các trung tâm đăng kiểm chỉ làm nhiệm vụ kiểm định cho các phương tiện khi chủ xe đưa đến.Còn lý do vì sao có nhiều phương tiện quá hạn không đăng kiểm, các trung tâm cũng không nắm được.

Tại Tiền Giang, chỉ riêng khu vực cầu Bà Đắc, huyện Cái Bè đã có khoảng 30 chiếc xe tải quá hạn đăng kiểm đang hoạt động, thường xuyên vận chuyển lúa, gạo từ khu vực chợ Thiên Hộ thuộc xã Hậu Mỹ Bắc A (Cái Bè) ra khu vực cầu Bà Đắc, An Cư… Còn tại Long An, các ô tô hết “đát” hoạt động tập trung tại các khu công nghiệp ở huyện Bến Lức, Đức Hòa và một số công trình ở huyện Mộc Hóa, Thạnh Hóa, Kiến Tường. Hầu hết là vận chuyển hàng hóa, đất, cát…từ kho, bãi này đến kho, bãi khác với đoạn đường ngắn.

Ông Đặng Hoàng Tuấn, Phó giám đốc Sở GTVT Long An thừa nhận có tình trạng xe tải, xe ben quá hạn đăng kiểm, hết niên hạn sử dụng chủ yếu hoạt động trong các công trình dự án ở khu vực nông thôn. Đại tá Lê Văn Công, Trưởng Phòng CSGT đường bộ Công an tỉnh Long An cho biết, năm 2017, lực lượng CSGT tỉnh, huyện xử lý hàng trăm trường hợp xe ô tô hết hạn đăng kiểm, đồng thời buộc chủ xe đưa phương tiện đi đăng kiểm để ngăn ngừa TNGT.

Khó kiểm soát do thiếu dữ liệu liên thông

Theo Cục Đăng kiểm VN, tình trạng xe ô tô trốn đăng kiểm định kỳ đang ở mức báo động và có xu hướng gia tăng trong một vài tháng gần đây. Ông Ngô Hồng Hệ, Trưởng phòng Kiểm định xe cơ  giới Cục Đăng kiểm VN cho biết, các trường hợp không đăng kiểm định kỳ khá đa dạng, trong đó có nhiều xe của cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp. Riêng với xe của doanh nghiệp, cá nhân, ông Hệ cho rằng, không loại trừ việc trốn đăng kiểm trong thời gian dài, thậm chí giả giấy tờ đăng kiểm để tránh bị truy thu phí bảo trì đường bộ.

“2 năm trước, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 29 về xử lý phương tiện giao thông đường bộ hết niên hạn sử dụng, quá hạn đăng kiểm. Chỉ thị  yêu cầu các địa phương tổng kiểm tra, rà soát xe quá hạn đăng kiểm và xử lý nghiêm vi phạm. Tuy nhiên, ít địa phương quan tâm chỉ đạo lực lượng thực hiện chỉ thị nên tình hình vi phạm vẫn không giảm”, ông Hệ nói và cho biết thêm: 2-3 năm gần đây, số xe quá hạn đăng kiểm dao động ở mức 200.000 chiếc, nhưng trong tháng 6/2017 tăng thêm vài nghìn phương tiện. Các trường hợp quá hạn đăng kiểm đều được đăng, cập nhật trên trang điện tử của cục để phục vụ người dân, lực lượng chức năng tra cứu.

“Cục Đăng kiểm VN đã đăng tải trên trang điện tử các trường hợp xe quá hạn đăng kiểm, nhưng do chưa có sự liên thông dữ liệu giữa quản lý đăng ký, đăng kiểm, bảo hiểm phương tiện nên rất khó biết được phương tiện thực tế đang ở đâu. Để giải quyết được tình trạng trên, cần xây dựng dữ liệu quốc gia nhằm phục vụ quản lý chung”, ông Hệ đề xuất.

Theo một doanh nghiệp kinh doanh vận tải bằng xe đầu kéo, lý do khiến nhiều doanh nghiệp không đưa xe đi đăng kiểm là hoạt động kinh doanh gặp khó khăn, việc vận chuyển hàng hóa kém đi nên chủ xe cho phương tiện nằm ở nhà.

“Tình hình kinh doanh vận tải hàng hóa thời gian qua gặp nhiều khó khăn nên nhiều doanh nghiệp bán xe. Trong thời gian chờ bán, họ không đưa đi kiểm định mà chờ chủ xe mới mua về rồi kiểm định luôn. Số lượng này chiếm tỷ lệ khá lớn trong số những xe quá hạn đăng kiểm”, vị này nói.

Đây cũng được xem là lý do khiến nhiều xe bỏ đăng kiểm định kỳ, nhưng trên thực tế không có cơ quan nào biết được xe dừng hoạt động hay vẫn hoạt động. Bởi trong không ít trường hợp, chỉ khi xảy tai nạn nghiêm trọng nhiều người biết xe đã quá hạn kiểm định.