Một ngành kinh tế Nga mòn mỏi chờ giải cứu: Vì sao kỳ tích từ "cứu tinh" Trung Quốc không xuất hiện?

Những ngày này, bất cứ khi nào Alyona Makogon đi bộ qua một khu du lịch gần hồ Baikal, cô đều bị các chủ doanh nghiệp địa phương chặn lại và hỏi cùng một câu: “Khi nào thì người Trung Quốc đến?”

Theo trang tin Sixth Tone, trước đại dịch COVID-19, hồ nước đẹp như tranh vẽ ở vùng Siberia của Nga này là thỏi nam châm thu hút du khách Trung Quốc.

Makogon - một hướng dẫn viên du lịch tiếng Trung Quốc - ước tính rằng cứ hai du khách đến khu vực này thì có một người đến từ Trung Quốc. Các cửa hàng, khách sạn và công ty điều hành tour du lịch bằng xe trượt tuyết tại địa phương đều phụ thuộc rất nhiều vào chi tiêu của nguồn khách này.

“Tôi tiễn một đoàn ở sân bay và đón một đoàn khách mới cùng lúc. Mọi phòng khách sạn đã được đặt trước nửa năm. Lượng du khách đến từ Trung Quốc là rất lớn”, Makogon nói với phóng viên Sixth Tone.

Vì vậy, khi Trung Quốc nới lỏng các hạn chế trong chính sách phòng chống dịch zero-COVID vào tháng 1, đã có một sự lạc quan dâng cao tại hồ Baikal. Người dân địa phương hy vọng sự trở lại của du khách Trung Quốc sẽ giúp bù đắp tác động kinh tế của cuộc chiến tại Ukraine, vốn đã làm suy yếu ngành du lịch quốc tế của Nga.

Tuy nhiên, làn sóng du khách Trung Quốc vẫn chưa xuất hiện. Các doanh nghiệp địa phương ước tính, chỉ có 1.000-2.000 người đến từ Trung Quốc ở lại hồ trong năm nay, một phần rất nhỏ so với số lượng thường thấy trước đại dịch.

Tình hình cũng tương tự trên khắp nước Nga. Vào đầu năm 2023, nhiều người dự đoán rằng những đoàn khách Trung Quốc sẽ mang lại cho ngành du lịch Nga một cú hích rất cần thiết. Nhưng những hy vọng đó hiện đang mờ dần, khi du khách Trung Quốc vẫn chưa quay trở lại.

Theo trang tin Sixth Tone, nhiều du khách Trung Quốc tin rằng Nga rất nguy hiểm do ở gần xung đột Ukraine. Những du khách khác bị cản trở bởi chi phí tăng cao và thiếu các lựa chọn thanh toán. Và còn một bộ phận du khách gặp khó khăn trong việc xin thị thực và các chuyến bay - vốn bị hạn chế nhiều từ giai đoạn dịch Covid-19.

“Bình minh giả”

Theo trang tin Sixth Tone, cho đến trước đại dịch, nguồn khách Trung Quốc rất quan trọng đối với ngành du lịch của Nga. Năm 2019, gần 1,5 triệu người Trung Quốc đã đến thăm Nga, chiếm 1/3 lượng du khách quốc tế của nước này trong năm đó.

Vào mùa cao điểm, bên ngoài các cung điện ở St. Petersburg, đoàn khách Trung Quốc thường xếp hàng dài hơn 1 km. Các đại lý du lịch Trung Quốc thường đặt tất cả vé bảo tàng và phòng khách sạn. Thậm chí người dân địa phương còn phàn nàn rằng, các đường phố và cửa hàng của thành phố bị quá tải bởi các đoàn khách du lịch.

Nhưng sau khi COVID-19 bùng phát, lượng du khách Trung Quốc giảm mạnh. Những hạn chế chặt chẽ đối với hoạt động xuất nhập cảnh đã trở thành một phần quan trọng trong chiến lược zero-COVID của Trung Quốc, được duy trì trong gần 3 năm. Năm 2022, chỉ có 842 người từ Trung Quốc đến Nga.

Sau đó là chiến sự tại Ukraine, và Nga thực sự mất phần còn lại của thị trường du lịch quốc tế. Với các biện pháp trừng phạt của phương Tây loại Nga khỏi các hệ thống ngân hàng và du lịch hàng không quốc tế, du khách nước ngoài đến Nga đã giảm 94%.

Theo trang tin Sixth Tone, đối với ngành du lịch nội địa của Nga, nguồn khách Trung Quốc dường như mang đến hy vọng duy nhất cho sự phục hồi. Quyết định nới lỏng hạn chế đi lại của Bắc Kinh vào tháng 1/2023 đã làm dấy lên làn sóng lạc quan ở Nga.

Zarina Doguzova - cựu giám đốc cơ quan quản lý du lịch của Nga - nói rằng, du khách Trung Quốc sẽ là “chìa khóa trong việc phục hồi du lịch trong nước của Nga”.

Truyền thông Nga đã nhanh chóng đưa tin về sự xuất hiện của các đoàn khách Trung Quốc đầu tiên ở Moscow và St. Petersburg.

“Đoàn khách Trung Quốc đầu tiên đến vào cuối tháng 2/2023. Việc này đã được đón nhận với rất nhiều sự hào hứng. Báo giấy đã viết về nó; truyền hình cũng đưa tin” , Polina Rysakova - một nhà nghiên cứu chuyên về du lịch Trung Quốc tại Đại học Tổng hợp St. Petersburg - cho biết.

Tuy nhiên, những du khách đến sớm này đã được chứng minh là một “bình minh giả”. Trong những tháng tiếp theo, số lượng du khách Trung Quốc đến Nga rất “nhỏ giọt”.

Zhang Hua’en - đồng sở hữu công ty du lịch RomaRussia có trụ sở tại Bắc Kinh - cho biết, ông đã gửi 6 đoàn khách đến Nga mỗi ngày vào năm 2019. Nhưng nhu cầu đã thấp hơn rất nhiều trong năm nay.

“Chúng tôi đã gửi 1 đoàn vào tháng 3; 4 đoàn vào tháng 4, và sẽ có 10 đoàn vào tháng 5” , ông Zhang nói.

Ông Zhang ước tính, nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, sẽ chỉ có khoảng 50.000 du khách Trung Quốc đến thăm Nga trong năm nay. Và ông đang rất khó khăn để duy trì hoạt động của công ty do thiếu khách hàng.