Một Phó chủ tịch phát ngôn gây bão mạng: Đi làm thứ 7 là bình thường, không phải bóc lột

Gao Xinhua, phó Chủ tịch điều hành công ty sản xuất ô tô Chery Automobile, đã viết trong một email gửi nhân viên rằng “thứ 7 nên là ngày làm việc bình thường”. Bức ảnh chụp lại nội dung này sau đó lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc, đồng thời dấy lên nhiều tranh cãi về tình trạng bóc lột sức lao động tại đất nước tỷ dân.

Chủ tịch Gao dĩ nhiên biện minh cho hành động của mình và khẳng định làm việc vào thứ 7 “không phải là bóc lột”.

Văn hóa làm việc quá sức, đặc biệt trong ngành công nghệ Trung Quốc, đã trở thành vấn đề nóng của báo giới, nhất là sau khi nhiều trường hợp tử vong được ghi nhận. Trước đó, Tòa án Tối cao và Bộ Tài nguyên Nhân sự Trung Quốc đã tuyên bố văn hóa làm việc 996 (9h sáng đến 9h tối, 6 ngày mỗi tuần) là bất hợp pháp, thậm chí xâm phạm quyền lợi của người lao động.

Khảo sát hồi năm 2022 do nền tảng tuyển dụng 51Job thực hiện cho biết, hơn 90% người được hỏi đều phải làm thêm giờ. Trong đó, trung bình khoảng 60% phải làm thêm hơn 1 tiếng/ngày, tức vượt quá thời gian quy định trong luật lao động. Thời gian làm thêm giờ không được vượt quá 1 tiếng/ngày hoặc 3 tiếng/ngày trong trường hợp đặc biệt.

Trước đó, Jiang Shengnan, nhà văn nổi tiếng kiêm thành viên Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc (NPC), cũng đề xuất một hệ thống làm việc toàn diện và khả thi để đảm bảo người lao động một ngày chỉ cần làm việc 8 tiếng. Điều này vốn đã có trong luật lao động nhưng bị một số công ty “ngó lơ”.

“Con người không phải máy móc. Làm việc chăm chỉ và ngủ ngon hơn sẽ giúp cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn”, bà nói.

Văn hóa làm việc quá sức, đặc biệt trong ngành công nghệ Trung Quốc, đã trở thành vấn đề nóng của báo giới

Nỗi sợ văn hoá ‘làm việc đến chết’ tại Trung Quốc đang khiến nhiều người trẻ nản lòng. Họ sẵn sàng từ bỏ mức lương này để sống một cuộc sống an nhàn và cân bằng hơn.

Phát hiện trên được tìm thấy sau một cuộc khảo sát được thực hiện hồi tháng 6/2022 có tên Báo cáo việc làm của sinh viên tốt nghiệp đại học Trung Quốc. Người tham gia khảo sát là sinh viên tốt nghiệp năm 2021 và đã có 1 năm kinh nghiệm làm việc.

Theo Bộ Giáo dục Trung Quốc, khoảng 11,6 triệu sinh viên sẽ tốt nghiệp trong năm nay - một con số cao kỷ lục. Mức lương trung bình hàng tháng cho những sinh viên mới này rơi vào khoảng 5.833 nhân dân tệ, tương đương hơn 20 triệu đồng.

Con số đánh dấu mức cao kỷ lục trong 10 năm dù vẫn thấp hơn nhiều so với mức lương khởi điểm mong đợi là 10.000 nhân dân tệ/tháng - thứ mà chỉ 6,1% sinh viên mới ra trường đạt được.

Tuy nhiên, những người trẻ tham gia khảo sát lại cho biết họ chấp nhận từ bỏ mức lương cao để đổi lấy một cuộc sống “hạnh phúc” hơn. Nguyên nhân là bởi những nghề nghiệp lương cao đòi hỏi nhiều yêu cầu và trách nhiệm xã hội, chẳng hạn như bác sĩ, luật sư, công chức nhà nước…

Yvonne Yang là một trong số những người trẻ ưu tiên hạnh phúc hơn tiền bạc. Cô 22 tuổi, là sinh viên chuẩn bị tốt nghiệp ngôi trường đại học hàng đầu Hong Kong (Trung Quốc.

“Tôi từng suy nghĩ về việc trở thành một nhà điêu khắc. Đúng như dự đoán, cha mẹ, người đã trả học phí cho tôi, phản đối kịch liệt. Tôi cảm thấy mệt mỏi với sự cạnh tranh bất tận đó. Tôi muốn sống cuộc sống cho riêng mình”, cô chia sẻ.

Nhiều người trẻ Trung Quốc đang chọn cách buông xuôi và mặc kệ sự đời.

Yang tâm sự cô nộp đơn xin việc đầu tiên vào trước Giáng sinh năm ngoái. Cứ cách mỗi 1-2 tuần, Yang lại rải thêm CV, song cho đến nay vẫn chưa tìm được nơi nào ưng ý.

“Cái gì đến sẽ đến. Nếu không kiếm được việc làm, tôi sẽ về nhà, nghỉ một năm và trở thành nhà điêu khắc vui vẻ”, cô nói.

Trước đó, công ty thương mại điện tử Pinduoduo từng gây chấn động dư luận sau cái chết của 2 nhân viên, được cho là vì làm việc quá sức. Trong đó, 1 nhân viên đổ gục và chết ngay tại văn phòng vào lúc 1h30 phút sáng. Hai tuần sau, một nhân viên khác chết vì tự tử. Nguyên nhân được cho là vì bị công ty bắt ép làm việc hơn 12 tiếng mỗi ngày.

Nhiều người trẻ theo đó chọn cách buông xuôi và mặc kệ sự đời, trong đó Zhiyuan Zhang là ví dụ điển hình. Anh quyết định gia nhập làn sóng mới có tên “tang ping” - tạm dịch là “nằm thẳng cẳng” - một tư tưởng, lối sống và lựa chọn cá nhân người trẻ Trung Quốc đang hướng đến.

Theo The Washington Post, giới trẻ Trung Quốc có rất nhiều kiểu “nằm thẳng”. Nó bao gồm từ chối kết hôn, không lập gia đình, không làm thêm, và không làm việc bàn giấy. Trong một bài đăng đã bị xóa trên Tieba (MXH Trung Quốc) hồi tháng 4/2021, một phong trào cổ vũ chuyện “nằm thẳng” đã nổi lên, từ đó hình thành một cộng đồng ủng hộ khổng lồ.

Tuy nhiên, nhiều người nghĩ xu hướng này là một kiểu thái độ không hề tốt của giới trẻ. Có lo ngại rằng trào lưu thờ ơ này sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ sinh nở tại Trung Quốc do ngày càng nhiều người trẻ ỷ lại, trì hoãn tìm việc, lập gia đình rồi sinh con.

“Theo góc nhìn của tôi, 'nằm thẳng' chỉ có thể có 2 kiểu người: những người đủ giàu có để rong chơi cả đời, hoặc những kẻ thua cuộc thích nghèo mãi mãi”, một chuyên gia nhận định. “Đừng bao biện sự lười biếng bằng những lời đường mật. Hãy kiếm việc đi”.

Theo: The Sixth Tone