Một trong những bí ẩn lớn nhất trên thị trường tài chính toàn cầu vừa hé lộ

Sau bốn thập kỷ giữ bí mật, bộ tài chính Mỹ đã công bố vào hôm 16/5 rằng Ả Rập Xê-út hiện nắm giữ 116,8 tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ. Con số trên biến Ả Rập Xê-út trở thành chủ nợ nước ngoài lớn thứ 13 của Mỹ, mặc dù còn cách khá xa khoản nợ hơn 1 nghìn tỷ USD mà Trung Quốc và Nhật Bản đang nắm giữ.

Không giống hầu hết các chủ nợ lớn khác của Mỹ, bộ tài chính Mỹ đã giữ bí mật về số tiền Mỹ nợ Ả Rập Xê-út từ thập niên 1970. Thông tin về khoản nợ do Ả Rập Xê-út nắm giữ được giữ kín cùng với các nước xuất khẩu dầu khác, bao gồm Venezuela và Iraq.

Nhưng chính sách này đã chấm dứt vào hôm 16/5 khi bộ Tài chính Mỹ công bố số nợ cụ thể mà các nước đang nắm giữ. CNN dẫn lời một quan chức bộ tài chính cho biết chính sách trên được chấm dứt sau khi quốc hội Mỹ rà soát một dự luật về tự do thông tin nhằm cung cấp dữ liệu “toàn diện và minh bạch” hơn.

Báo cáo của bộ tài chính Mỹ cũng cho thấy tính đến tháng 3/2016 quần đảo Cayman, một quốc gia chưa đến 60.000 người, đang sở hữu 265 tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ. Điều này phản ánh vị thế thiên đường thuế của quốc gia này. Quần đảo Cayman là nơi không có thuế doanh nghiệp, khiến các tập đoàn đa quốc gia đua nhau cất giữ tiền ở đây đế trốn thuế.

Bermuda, một thiên đường thuế nổi tiếng khác, cũng đang nắm giữ 63 tỷ USD nợ của Mỹ. Trước đó, thông tin về quần đảo Cayman và Bermuda đều được giữ kín.

Có khả năng là Ả Rập Xê-út nắm giữ nhiều nợ của Mỹ hơn con số được tiết lộ vào hôm 16/5. Đó là vì ngân hàng trung ương Ả Rập Xê-út hiện có 587 tỷ USD dự trữ ngoại hối. Thông thường, các ngân hàng trung ương cất giữ phần lớn dự trữ ngoại hối bằng trái phiếu chính phủ Mỹ. Nói cách khác, con số mà bộ tài chính Mỹ công bố chưa phản ảnh hết số nợ mà Ả Rập Xê-út thực sự nắm giữ.

Ả Rập Xê-út có thể đang học hỏi chiến lược này từ Trung Quốc. Nhiều chuyên gia tin rằng Trung Quốc sở hữu nợ của Mỹ thông qua các tài khoản ký thác ở Bỉ, một quốc gia nhỏ nhưng lại nắm giữ đến 154 tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ.

Số tiền Mỹ nợ Ả Rập Xê-út đã nhận được nhiều sự quan tâm trong vài tháng gần đây. Kể từ cuối năm 2014, Ả Rập Xê-út đã tiêu hơn 130 tỷ USD dự trữ ngoại hối, trong đó có thể gồm cả số tiền Mỹ nợ, nhằm đối phó với cuộc khủng hoảng giá dầu. Bộ tài chính Mỹ cho biết số nợ của Mỹ mà Ả Rập Xê-út đang nắm giữ đã giảm từ mức 123,6 tỷ USD trong tháng 1 năm nay.

Ngoài ra, căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Ả Rập Xê-út đã khiến vương quốc này đưa ra một lời đe dọa gây tranh cãi. Ả Rập Xê-út đã dọa bán tháo trái phiếu chính phủ Mỹ nếu quốc hội nước này thông qua một dự luật cho phép nạn nhân của vụ khủng bố 11/9 kiện các chính phủ nước ngoài. Một nguồn tin của CNN cho biết vương quốc này rất “nghiêm túc” về lời đe dọa trên.

Bán tháo một số lượng lớn trái phiếu chính phủ Mỹ có thể khiến giá loại tài sản này lao dốc, làm mất ổn định thị trường tài chính toàn cầu. Điều này cũng có thể làm tổn hại đến chính ngân sách của Ả Rập Xê-út, khiến nhiều chuyên gia tin rằng lời đe dọa trên chỉ là nói suông.