Mua chung cư chờ sổ đỏ: Đánh đu cùng chủ đầu tư

Tại TP.HCM, hàng ngàn trường hợp mua căn hộ, nền đất tại các dự án đang rơi vào tình cảnh “ở trọ nhà mình” trong hơn 10 năm liền, nghĩa là nhà đất của mình và mình vẫn sử dụng nhưng đứng tên người khác, mà cụ thể là tên doanh nghiệp hoặc cá nhân là chủ đầu tư các dự án.

Lý do, theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM, trong quá trình triển khai dự án, chủ đầu tư đã lấy “sổ đỏ” đi thế chấp ngân hàng vay vốn hoặc dự án bị thay đổi thiết kế và công năng. Mới đây, hàng chục hộ dân tại một khu dân cư thuộc phường Tân Thới Nhất (quận 12) phát hoảng, khi đại diện tổ dân phố dẫn đến gần chục người được giới thiệu là người của ngân hàng, tòa án, thi hành án… đến để làm việc… phát mãi các lô đất mà những hộ dân này đã “góp vốn” với chủ đầu tư để xây nhà và sinh sống trên căn nhà này từ nhiều năm nay.

Bà Nguyễn Thị Nga, một hộ dân ở đây cho biết, lô đất mà bà xây nhà đã được chủ dự án giao trong quá trình thực hiện “hợp đồng góp vốn”. Tuy nhiên, bà chỉ được giao đất còn “sổ đỏ” thì công ty vẫn đứng tên với lời hứa, khi nào khách hàng xây nhà xong, công ty sẽ hoàn công và chính thức làm “hợp đồng mua bán” cho khách hàng.

"Tuy nhiên, công ty chỉ hứa mà không thực hiện. Gần đây trụ sở công ty cũng dời đi đâu không rõ, điện thoại cho lãnh đạo công ty thì không liên lạc được", bà Nga nói. Theo tìm hiểu, hàng chục lô đất tại dự án nói trên đã được chủ dự án ủy quyền cho một cá nhân thế chấp tại một số chi nhánh thuộc Ngân hàng Agribank. Trong đó, một số hợp đồng tín dụng đã quá hạn mà bên vay không trả được cả vốn và lãi nên ngân hàng đã kiện ra tòa án quận 12 và tòa án đã tuyên phát mãi các tài sản thế chấp.

Tương tự, mới đây nhất, hàng trăm hộ dân đang sinh sống tại dự án Thảo Điền Pearl (quận 2) đã khiếu nại đến các cơ quan chức năng về việc nhiều năm liền chủ đầu tư hứa trao sổ đỏ mà đến này họ vẫn "dài cổ" chờ đợi. Qua tìm hiểu, nhiều người dân cho biết dự án đã bị thay đổi công năng một số hạng mục, như hồ bơi, phòng tập gym, khu sinh hoạt cộng đồng. Do vậy cơ quan chức năng đã không xem xét việc hoàn tất các thủ tục cấp giấy chứng nhận cho dự án.

Đại diện chủ đầu tư là công ty SSG2 cho biết, từ khi dự án được khởi công xây dựng đến nay doanh nghiệp đều thực hiện đúng các quy định hiện hành về thiết kế, tuy nhiên người dân chậm nhận sổ đỏ do liên quan đến vấn đề tài chính là chính. Theo đó, trong tổng diện tích khuôn viên hơn 13.000 m2 đất xây dựng dự án còn có 243m2 do Nhà nước quản lý. Do phần diện tích 243m2 này không thuộc về đất của SSG2 hay SSG Group nên công ty không thể nào đóng tiền sử dụng đất cho phần này. Chính nguyên nhân này đã kéo theo nhiều hệ lụy dẫn đến việc không thực hiện được các thủ tục pháp lý liên quan.

Tại Chương trình lắng nghe và trao đổi về “chậm cấp giấy chứng nhận chủ quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất tại các dự án”, ông Phạm Minh Mẫn, Phó chủ tịch UBND Quận Tân Phú nêu thực trạng hiện nay có khoảng 10 dự án chung cư tại quận này rơi vào tình trạng chậm cấp giấy cho người mua nhà do vướng công trình chưa nghiệm thu bởi vi phạm xây dựng, chủ đầu tư chưa hoàn tất thủ tục nghiệm thu, chủ đầu tư đem dự án thế chấp ngân hàng trước khi bán cho người dân, chủ đầu tư chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai…

Ông Mẫn nêu trường hợp một dự án tại quận Tân Phú dù bán căn hộ từ 2004 đến nay dân trả gần hết tiền, đưa vào sử dụng vào năm 2009 nhưng sau đó chủ đầu tư đã thế chấp dự án này tại ngân hàng nên nhiều hộ dân chưa được cấp giấy chứng nhận. Do vậy, ông Mẫn đề nghị cần có chế tài mạnh hơn đối với các chủ đầu tư chậm hoàn tất các thủ tục xin cấp giấy chứng nhận trong thời gian tới thì mới mong giải quyết rốt ráo tình trạng chủ đầu tư chây ì.

Ông Trần Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND quận Thủ Đức cho biết, quận này đang có 105 dự án nhà ở, trong đó có 49 dự án đã hoàn thành, còn 15 dự án nhà ở và 8 dự án căn hộ chung cư đang được cấp giấy một phần hoặc chưa được cấp giấy cho dân. Nguyên nhân được cho là chủ đầu tư chưa xin lập thủ tục cấp giấy, chủ đầu tư đem thế chấp giấy chứng nhận trong ngân hàng nên chưa thể cấp giấy chứng nhận cho dân.

Ông Dũng lấy ví dụ một dự án khu dân cư có 419 nền đất ở Thủ Đức dù được triển khai từ 2009 và được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp giấy, nhưng chủ đầu tư chỉ trao giấy cho khoảng 110 người mua, số còn lại đem thế chấp ngân hàng khiến nhiều người dân bức xúc.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, hiện tại, TP.HCM vẫn còn tình trạng người dân sau khi vào ở các dự án nhà chung cư, dự án đất nền chưa được cấp giấy chứng nhận. Ba nhóm nguyên nhân chính khiến việc cấp giấy chứng nhận chậm cho dân gồm vướng các thủ tục pháp lý; chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính chưa đầy đủ, thế chấp dự án tại ngân hàng; xây dựng công trình sai quy hoạch hoặc xây sai thiết kế được duyệt. Hiện toàn thành phố còn khoảng 80 dự án nhà ở bị chậm cấp giấy chứng nhận rơi vào 3 nhóm nguyên nhân này và thành phố đang tìm nhiều giải pháp tháo gỡ quyết liệt.