Mức phí đào tạo 35.000 USD/năm gây sốc của VinUni và thực trạng mỗi năm Việt Nam chảy máu ngoại tệ 3-4 tỷ USD cho học sinh du học nước ngoài

VinUni ngày hôm qua làm dậy sóng cộng đồng mạng khi công bố mức chi phí đào tạo 35.000 USD/năm cho hệ đại học và 40.000 USD/năm cho hệ sau đại học, tương đương khoảng 800 triệu đồng/năm (2,4 tỷ cho 3 năm đào tạo). Mức học phí này tương đương với chi phí đào tạo tại Mỹ hay Úc. Dù đa phần mới nghe đều cho rằng, mức học phí này thì cho con đi du học nước ngoài, nhưng tìm hiểu kĩ không ít người ủng hộ.

Tuy nhiên nếu nhìn lại nền giáo dục của Việt Nam thì tham vọng của Vingroup trong việc đào tạo đại học chất lượng quốc tế ở nội địa là điều hoàn toàn có thể thực hiện được.

Đại học VinUni (VinUni) được xây dựng trên diện tích rộng 23 hecta, nằm trong quần thể Đại đô thị VinCity Ocean Park (huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội). Tòa nhà chính 10 tầng với tháp cao 108m.

Tháng 6/2018, Bộ trưởng Giáo dục Phùng Xuân Nhạ đã làm dậy sóng nghị trường quốc hội khi cho b iết mỗi năm Việt Nam mất khoảng 3-4 tỷ USD cho học sinh, sinh viên ra nước ngoài học tập, nghiên cứu. Điều này chỉ ra rằng phụ huynh học sinh vẫn kỳ vọng nền giáo dục ở các quốc gia tiên tiến như Mỹ, Anh, Úc hay gần nhất là Singapore sẽ mang lại chất lượng và tương lai tốt hơn cho con em mình. Thậm chí có những gia đình bán nhà bán đất để cho con em đi du học hưng thực tế do khác biệt về môi trường đào tạo nên không phải cứ sinh viên du học về là có được việc làm tốt trong nước nên nhiều em phải tìm cơ hội ở lại nước sở tại.

Hãy nhìn lại mức chi phí học tập giữa các trường quốc tế bậc đại học ở Việt Nam để đưa ra mức so sánh về việc lựa chọn nên cho con học tại Việt Nam hay đưa con đi du học nước ngoài.

Chi phí tại các trường Đại học Ivy League

Nhóm Đại học tinh hoa này luôn nằm trong nhóm đầu bảng xếp hạng các trường đại học tốt nhất thế giới, với hệ thống triết lý giáo dục và chất lượng đào tạo ở bậc cao nhất nước Mỹ. Ví dụ Đại học Cornell là cái nôi đào tạo ra các nhân tài cho nước Mỹ. Ivy League nổi tiếng là nơi đào tạo ra những nhà lãnh đạo hay doanh nhân hàng đầu – những người có khả năng dẫn dắt và thậm chí có thể thay đổi vận mệnh đất nước. 

Học tập tại Ivy League luôn là khát khao của bất kỳ sinh viên, nghiên cứu sinh nào. Tỷ lệ trúng tuyển vào các trường này đặc biệt gắt gao, trung bình chỉ 7,25% lọt qua khe cửa hẹp. Bên cạnh tài năng và tố chất sẵn có, để vào được cái nôi của Đại học tinh hoa – nhóm Ivy League, sinh viên còn phải có "hầu bao" rủng rỉnh. Bởi chi phí học tập và sinh hoạt tại các trường này vô cùng đắt đỏ, đặc biệt với du học sinh. Mỗi năm học tại các trường thuộc nhóm tinh hoa (Ivy League) có thể lên đến 70.000 USD (1,7 tỷ đồng). 

Mặc dù Ivy League có chính sách học bổng hào phóng, nhưng nếu không thuộc diện xuất sắc vượt trội, hay có gia cảnh đặc biệt thì luôn phải trả đủ học phí với mức từ 45.000 - 50.000 USD mỗi năm.

Nếu cộng đủ chi phí ăn ở, đi lại, bảo hiểm, học liệu... thì để có được tấm bằng của các trường Ivy League, mỗi sinh viên phải chi trả từ 66.000 – 75.000 USD mỗi năm (tương đương 1,5 – 1,7 tỉ đồng – bảng dưới).

Tuy vậy, số tiền các trường thu từ học phí chỉ chỉ bù đắp được khoảng 50-60% chi phí cho việc học tập nghiên cứu của sinh viên. Sau khi đã tuyển được tài năng, các trường Đại học tinh hoa luôn phải đầu tư vượt trội để có thể thu hút được những giáo sư giỏi nhất, xây dựng cơ sở vật chất hiện đại, tạo ra môi trường nghiên cứu lý tưởng nhất cho sinh viên...nhằm đảm bảo chất lượng hàng top.

Để tự chủ về tài chính, các trường Ivy Leagues phải đẩy mạnh các nguồn từ thương mại hóa phát minh sáng chế, tự đầu tư và quan trọng nhất là thu hút tài trợ từ doanh nghiệp và các khoản hiến tặng từ cựu sinh viên đã thành đạt. Đó cũng là lý do tất cả các trường đại học tinh hoa như nhóm Ivy League đều là đại học tư thục không vì lợi nhuận.

Các trường đại học quốc tế tại Việt Nam

Trước khi có VinUni, có lẽ RMIT là trường đại học quốc tế đắt nhất tại Việt Nam. Học phí của RMIT trung bình khoảng 278 triệu đồng/năm áp dụng cho các khoa Kinh tế và tài chính, kinh doanh quốc tế, quản trị nguồn nhân lực, Digital Marketing, quản trị du lịch và khách sạn…tính bình quân cả chương trình học khoảng 833,7 triệu đồng (35.660 USD). Riêng môn sản xuất phim Kỹ Thuật số học phí là 900 triệu đồng/năm (38.500 USD). RMIT là trường đại học quốc tế đầu tiên ở Việt Nam ra đời cách đây 19 năm, là chi nhánh tại châu Á của đại học RMIT, trường đại học lớn nhất của Úc. Các sinh viên của RMIT được coi như hình thức "du học tại chỗ" vì bằng cử nhân của trường này được công nhận khắp nơi trên thế giới, cộng đồng sinh viên đến từ 52 quốc gia cùng đội ngũ cán bộ giảng viên thuộc 32 quốc tịch khác nhau.

Học phí năm 2019 của RMIT

Đại học Fulbright được xây dựng trên nền tảng chương trình đào tạo thạc sỹ chính sách công, sau đó Fulbright khởi xướng chương trình đào tạo đại học theo mô hình giáo dục khai phóng của Hoa Kỳ. Đây là chương trình đào tạo mang tính liên ngành giúp học viên phát huy tư duy phản biện và áp dụng thực tế. Học phí 467,6 triệu đồng/năm, chương trình học 4 năm.

Đại học British University Vietnam (BUV) đặt tại khu đô thị Ecopark, có ông Nguyễn Bảo Hoàng (Henry Nguyễn) hiện đang làm Tổng giám đốc điều hành của IDG Ventures Vietnam nằm trong ban điều hành. BUV là trường đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam cấp bằng Anh Quốc tại Việt Nam khi hợp tác với 2 đại học uy tín tại Anh là Staffordshire và Đại học London. Giảng viên ở trường 100% là người nước ngoài. Học phí 700 triệu đồng/khóa 3 năm.

Học phí của BUV

Đại học quốc tế Sài Gòn (SIU) chương trình giảng dạy bằng tiếng anh có học phí khoảng 120-134 triệu đồng/năm.

Đại học liên kết với các trường nước ngoài

Các năm gần đây các trường đại học ở Việt Nam đã tổ chức rất nhiều khóa đào tạo liên kết với các trường ở nước ngoài. Sinh viên sẽ được đào tạo cơ bản trong nước sau đó có thời gian chuyển tiếp 1 năm tại nước bản xứ.

Chương trình cử nhân Kế toán tài chính thuộc Khoa đào tạo quốc tế của trường đại học Ngoại thương liên kết với Đại học Northampton (Anh) có học phí khoảng 350 triệu đồng/khóa nếu học toàn phần ở đại học Ngoại thương (4 năm), còn nếu năm cuối học tại đại học Northampton với chi phí 12.500 bảng Anh/năm. Điều kiện tuyển sinh của chương trình này chỉ là tốt nghiệp THPT và tham gia bài kiểm tra tiếng Anh chia lớp theo trình độ.

Học phí của ĐH Ngoại thương liên kết với nước ngoài

Chương trình cử nhân quốc tế Đại học Hà Nội liên kết với đại học La Trobe (Úc) có học phí khoảng 281,6 triệu đồng cho chương trình cử nhân 3,5 năm tại Việt Nam.

Chương trình liên kết đào tạo giữa đại học Kinh tế Quốc dân với Đại học tổng hợp California, San Bernadino, Hoa Kỳ về các chuyên ngành Kinh tế, Quản trị kinh doanh, Tài chính, Kế toán, Marketing, Quản trị nguồn nhân lực v.v…Học phí cho toàn bộ khóa học khoảng 890 triệu đồng trong đó 145 triệu cho các môn học đại cương tại ĐH KTQD; 95 triệu đồng cho khóa học tiếng Anh và 650 cho 2 năm học tại ĐH tổng hợp California, San Bernardino.

Ngoài ra Kinh tế quốc dân còn có chương trình cử nhân quốc tế ngành quản trị kinh doanh hay ngành ngân hàng tài chính được cấp bằng đại học của Anh có học phí từ 311-315 triệu đồng cho 4 năm. Trong khi chương trình tiên tiến học tại trường mức học phí chỉ 5,5 triệu đồng/tháng (27,7 triệu đồng/kỳ).

Tại khu vực TP.HCM, khoa kinh tế Luật thuộc Đại học quốc gia TP.HCM, lớp cử nhân quốc tế có học phí 260 triệu đồng cho 3,5 năm học tại Việt Nam.

Trường đại học Bách Khoa TP.HCM chương trình chính quy tiên tiến, chất lượng cao, giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh học phí 6 triệu đồng/tháng (nhưng phải thi đầu vào).

Đại học tư thục

Học phí tại đại học FPT khoảng 294 triệu đồng cho 3 năm học (25,3 triệu đồng/học kỳ), đã bao gồm cả học phí chương trình dự bị tiếng Anh.

(*) đã bao gồm chi phí sinh hoạt tại nước ngoài. Đơn vị: Đồng/năm

Nếu so sánh mức học phí của VinUni so với mặt bằng chung tại Việt Nam là cao hơn hẳn và xấp xỉ chi phí học tập tại các nước phát triển. Nhưng mấu chốt khác biệt là VinUni hướng với đào tạo các sinh viên tinh hoa, loại hồ sơ và phỏng vấn ngay từ điểm đầu vào với số lượng tuyển sinh rất ít (300 chỉ tiêu/năm).

Trường đầu tư xây dựng trên những chuẩn mực cao nhất của thế giới về nghiên cứu, giảng dạy, việc làm và mức độ quốc tế hóa và đã ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với các trường đại học lớn trên thế giới trong đó có hai đối tác chính là Đại học Cornell và Đại học Pennsylvania, thuộc nhóm Đại học Ivy League. Hiệu trưởng đầu tiên của VinUni là Giáo sư Tiến sĩ Rohit Verma - một vị giáo sư đầu ngành trong lĩnh vực Quản trị kinh doanh do ĐH Cornell biệt phái sang Việt Nam. Như vậy sinh viên học tại Việt Nam được cam kết chất lượng như học tại Top 20 Đại học tốt nhất toàn cầu, đúng tinh thần "du học tại chỗ" với chất lượng theo tiêu chuẩn tinh hoa Ivy League.

Do là trường phi lợi nhuận, VinUni cho biết hỗ trợ 35% học phí cho tất cả các sinh viên trong 5 niên khóa đầu tiên, tương đương mức giảm 12.250 USD/năm.

Theo quan điểm của các chuyên gia, nhân tài đi du học nước ngoài về khó thích nghi với môi trường xã hội của Việt Nam. Vì vậy cần có trường tinh hoa ngay tại Việt Nam, đào tạo tri thức và cả khả năng thích nghi với đời sống xã hội của đất nước.