Bộ Tài chính – Công thương đã chính thức yêu cầu các DN kinh doanh xăng dầu giảm giá bán lẻ xăng là 600 đồng/lít từ 15h ngày 18/8. Như vậy, từ đầu năm đến nay, thị trường xăng dầu đã có 13 lần điều chỉnh. Tổng giảm của mặt hàng xăng đã gần bằng tổng mức tăng. Với 5 lần tăng, mặt hàng xăng có tổng giá trị tăng là 1.450 đồng/lít và với 3 lần giảm, tổng mức giảm là 1.430 đồng/lít.

Tuy nhiên, theo công bố của Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, thì các DN xăng dầu vẫn đang lãi rất lớn. Số liệu công bố trên trang web của Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho thấy, giá cơ sở theo Nghị định 84 của mặt hàng xăng ngày 14/8 chỉ là 24.473 đồng/lít, thấp hơn giá bán lẻ hiện hành 337 đồng/lít. Tuy nhiên, trong giá cơ sở đã bao gồm lợi nhuận định mức 300 đồng/lít. 

Bên cạnh đó, thời điểm trước khi giảm giá xăng dầu các DN kinh doanh xăng dầu còn được sử dụng Quỹ Bình ổn giá là 300 đồng/lít đối với mặt hàng xăng. Có nghĩa, hiện các DN thực lãi tới 937 đồng/lít xăng.

Biểu đồ tính giá xăng (nguồn: Hiệp hội xăng dầu Việt Nam)

Còn theo tính toán của các chuyên gia thì từ thời điểm điều chỉnh giảm giá xăng dầu lần trước (ngày 7/8), các DN xăng dầu đã có lãi. Bởi những ngày sau đó giá xăng thế giới giảm liên tục đã khiến các DN kinh doanh xăng dầu tiếp tục lãi lớn với mặt hàng xăng.

Cụ thể, theo Bộ Tài chính, giá xăng, dầu thành phẩm thế giới bình quân 30 ngày từ ngày 19/7/2014 đến 17/8/2014 tiếp tục giảm so với bình quân 30 ngày. Cụ thể: xăng RON92: 112,021 USD/thùng, giảm -4,1%; dầu điêzen 0,05S: 117,823 USD/thùng, giảm -0,41%; dầu hỏa: 117,844 USD/thùng, giảm 0,31%; dầu madut 180 cst 3,5S: 596,958 USD/tấn, giảm 0,32%.

Với thị trường xăng dầu trong nước, hiện nay, việc điều hành giá xăng dầu tuân thủ theo Nghị định 84. Đã nhiều lần, tại các hội nghị, hội thảo và cả trên diễn đàn Quốc hội, nhiều ý kiến bày tỏ sự sốt ruột về việc chậm sửa đổi Nghị định 84. Bởi càng áp dụng theo nghị định này thì người tiêu dùng càng thiệt thòi.

Cụ thể, chu kỳ tính giá cơ sở quá dài (30 ngày) nên điều hành giá xăng dầu trong nước luôn bị chậm hơn so với giá thế giới. Theo bản dự thảo sửa đổi Nghị định này thì thời gian tính giá cơ sở sẽ rút xuống còn 15 ngày.

Sẽ tác động đến CPI như thế nào?

Việc giá xăng dầu tiếp tục được điều hành giảm trong ngày 18/8 đã khiến nhiều ý kiến cho rằng, CPI tháng 8 và tháng 9 sẽ không tăng mạnh bởi giá xăng dầu giảm sẽ tác động đến việc giảm giá nhiều mặt hàng khác.

Trước diễn biến của thị trường xăng dầu, Công ty chứng khoán Ngân hàng Ngoại thương (VCBS) cho rằng, việc hạ giá xăng sẽ tiếp tục đẩy CPI tháng 9 về mức thấp hơn nữa (giảm thêm khoảng 0,04%-0,05%). Trong khi đó, CPI tháng 8 sẽ ở mức 0,4%-0,5% (so với tháng trước), tương đương 4,5%-4,6% (so cùng kỳ năm trước). 

Bên cạnh đó, trong tháng 9, do các tỉnh thành phố tiếp tục lộ trình tăng giá học phí nhưng mức tăng nhiều khả năng sẽ không mạnh và đột biến như cùng kỳ 2013, đặc biệt là ở thành phố Hồ Chí Minh. Vì vậy, diễn biến CPI cuối Quý 3 theo cùng kỳ nhiều khả năng sẽ tiếp tục trượt giảm và có thể sẽ lùi về mức 4,2%.Trong tháng 8, mặc dù việc giá xăng giảm sẽ bớt áp lực lên CPI nhưng ở chiều ngược lại, việc tăng giá của nhóm Dịch vụ Y tế ở Hà Nội (+20%) và Dịch vụ giáo dục trước thềm năm học mới sẽ đẩy mức tăng theo tháng của CPI.

Mặc dù cho rằng, trong thời gian tới, theo hiệu ứng mùa vụ về cuối năm, cầu tiêu dùng có thể được dần cải thiện, nhưng VCBS cũng không kỳ vọng vào một sự bứt phá rõ nét. Vì vậy, diễn biến của lạm phát nhiều khả năng vẫn sẽ phụ thuộc nhiều vào việc điều chỉnh giá của các mặt hàng thiết yếu, đặc biệt là do Nhà nước quản lý.

Trước việc CPI những tháng đầu năm tăng nhẹ, mục tiêu kiểm soát năm 2014 có thể đạt được nhưng nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, với đặc điểm kinh tế Việt Nam thì CPI tăng thấp chưa hẳn là điều đáng mừng.

Ông Trương Văn Phước – Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia cũng bày tỏ ý kiến khi CPI tăng thấp. “ Có vấn đề gì khiến sức mua thấp xuống? Theo tôi, đó là do sức cầu yếu. DN sản xuất bất kỳ cái gì cũng phải bán được, nhưng CPI thấp thể hiện sức mua thấp. Trong khi đây lại là thước đo rất quan trọng đối với một nền sản xuất xã hội. Dù tiếp cận ở góc độ nào đi nữa, tôi vẫn cho rằng  lạm phát thấp cũng là điều tốt. Tuy nhiên, cần phải cân đối giữa lạm phát thấp và phấn đấu để đạt được một mức tăng trưởng cao hơn nhưng không gây ra những bất ổn kinh tế vĩ mô” – ông Trương Quang Phước nói./.

Giá xăng giảm tiếp 600 đồng/lít từ 15h00 ngày 18/8

Theo Vũ Hạnh