"Ngân hàng thừa tiền, doanh nghiệp thiếu vốn: Hai bên cùng muốn đến một đích nhưng không đến được"

Chiều ngày 1/11, Quốc hội tiếp tục phiên thảo luận đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023,…

Nêu ý kiến tại phiên họp, Đại biểu Nguyễn Văn Thân, Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Thái Bình, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho rằng, hiện nay hệ thống ngân hàng thừa tiền nhưng doanh nghiệp nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn đang thiếu vốn. "Hai bên cùng muốn đến một đích nhưng không đến được", ông ví von.

Theo đại biểu, Chính phủ và NHNN cũng đã tổ chức nhiều Hội nghị nhằm tháo gỡ khó khăn về vốn cho các doanh nghiệp song phải thừa nhận một thực tế là hiện ngân hàng và doanh nghiệp vẫn chưa đến được cùng một đích.

Đại biểu Thân cho rằng để xử lý tình trạng trên, các doanh nghiệp vừa và nhỏ có một số kiến nghị.

Thứ nhất là Chính phủ cần có giải pháp để bơm vốn vào quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. “Cách đây một năm, quỹ này thực hiện khá kém nhưng thời gian gần đây đã phát huy vai trò hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Chúng ta cần phải có giải pháp cho quỹ hỗ trợ doanh nghiệp”, đại biểu Thân cho biết.

Thứ hai, nếu được Quốc hội cho phép thì Chính phủ phải mở rộng bảo lãnh tín dụng, bảo lãnh cho ngân hàng, giảm cái điều kiện cho vay đối với doanh nghiệp. Thứ ba, lãi suất cần tiếp tục hạ để cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Một giải pháp nữa nhưng có phần bị vướng về tiêu chuẩn quốc tế của các ngân hàng là việc giảm các điều kiện cho vay theo chuẩn Basel 3 và Basel 4 để phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ đặc thù của Việt Nam, ông Thân đề xuất.

Trước đó, phát biểu tại phiên thảo luận buổi sáng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN đã có nhiều giải pháp điều hành chính sách tiền tệ cả bên cung vốn tín dụng và bên cầu vốn tín dụng.

Đối với bên cung tín dụng, ngay từ đầu năm 2023 NHNN đã đưa ra chỉ tiêu, định hướng tăng trưởng tín dụng cả năm là 14% và đến gần giữa năm đã phân bổ hết và thông báo cho tất cả các tổ chức tín dụng trong toàn hệ thống với chỉ tiêu khoảng 14%.

Cùng với đó, NHNN cũng đã điều hành linh hoạt hỗ trợ thanh khoản của hệ thống để tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng thúc đẩy tăng nguồn cung tín dụng cho nền kinh tế.

Đối với chính sách bên cầu, mặc dù lãi suất thế giới tăng cao nhưng NHNN đã 4 lần điều chỉnh giảm lãi suất điều hành để định hướng đưa mặt bằng lãi suất của các khoản cho vay mới giảm khoảng 2% so với cuối năm 2022. Nếu tính cả những khoản dư nợ của các khoản cho vay cũ và vay mới giảm khoảng 1% so với năm 2022 và so với trước đại dịch Covid-19 đã bằng, thậm chí giảm hơn, với khoảng 0,3%.

Đồng thời, NHNN cũng đã ban hành thông tư về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ; cũng như chủ động đề xuất các cái gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay đối với nhà ở cho người có thu nhập thấp và công nhân; gói tín dụng cho thủy sản 15 nghìn tỷ đồng… góp phần thúc đẩy cầu tín dụng. NHNN tổ chức nhiều hội nghị kết nối giữa ngân hàng và doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về tín dụng tại các cái địa phương.

Tuy nhiên tín dụng vẫn tăng chậm (đến 27/10/2023 tăng 7,1% so với cuối năm ngoái).

Theo Thống đốc, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ các ngành cùng NHNN đang thực hiện đồng bộ các giải pháp như xúc tiến thương mại để tăng đơn hàng xuất khẩu và tăng cường khai thác cầu nội địa để doanh nghiệp có đầu ra và có dự án khả thi sẽ tiếp cận được tín dụng.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã thành lập tổ công tác tháo gỡ khó khăn cho bất động sản và Tổ công tác, Hiệp hội bất động sản đã nhận diện được 70% nguyên nhân dẫn đến những khó khăn đó là về pháp lý. Sau khi khó khăn về pháp lý được tháo gỡ, chắc chắn tăng trưởng tín dụng cũng sẽ tăng theo.

Đối với đặc thù doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam chiếm đến 95% tổng số doanh nghiệp trong cả nước và những doanh nghiệp này cũng khó khăn trong cạnh tranh cũng như về tiềm lực tài chính nên NHNN đã nhiều lần có kiến nghị là phải tăng cường các giải pháp như bảo lãnh vay vốn. Có như vậy mới có thể đồng hành và thúc đẩy tăng trưởng tín dụng.

Về định hướng điều hành thời gian tới, Thống đốc cho biết, từ nay đến cuối năm NHNN sẽ điều phối về tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống, cũng như của các TCTD để có thể thúc đẩy tăng trưởng tín dụng. Đồng thời, NHNN đã chỉ đạo các TCTD rà soát, giảm thiểu thủ tục hành chính cũng như hồ sơ vay vốn để rút ngắn quá trình xem xét tín dụng, tạo điều kiện có thể hỗ trợ về tín dụng đối với doanh nghiệp và người dân.

Về vấn đề tín dụng thủy sản theo Nghị định 67 của Chính phủ, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, ngay sau khi Nghị định được ban hành năm 2014, NHNN đã ban hành Thông tư hướng dẫn và đã tích cực chỉ đạo các TCTD, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố quyết liệt triển khai. Đến nay, dư nợ tính dụng đối với chương trình này khoảng 9.000 tỷ đồng nhưng có đến 8.000 tỷ đồng là nợ xấu và nợ đã đưa ra ngoại bảng.