Ngày tàn của nghề kế toán tại Mỹ: Số người học ngày càng ít, chuyên viên cũ sắp nghỉ hưu, nghề "soi sổ sách" sắp tuyệt chủng

Tờ Busienss Insider (BI) cho hay nghề kế toán từ lâu đã bị coi là nhạt nhẽo, buồn chán với số má và sổ sách, đi kèm với công thức và những bảng biểu theo mẫu, khiến thế hệ trẻ tại Mỹ chẳng hề hào hứng so với những thế hệ trước đây.

Đi kèm với đó, ý thức về việc cân bằng cuộc sống của giới trẻ, tiền thi cử quá đắt còn học hành chứng chỉ quá khó cũng khiến nghề kế toán bị đánh giá là trên con đường "tuyệt chủng".

Viện kế toán công chứng Mỹ (AICPA) cho biết trong năm học 2021-2022, chỉ có 65.000 sinh viên hoàn thành bằng cử nhân hoặc thạc sĩ về kế toán, thấp hơn 18% so với 10 năm trước.

Trong số những người học kế toán thì chỉ một phần thi chứng chỉ nhằm trở thành kế toán viên có chứng chỉ chuyên môn (CPA). Năm 2022, khoảng 30.000 người Mỹ đã tham gia kỳ thi chứng chỉ kế toán CPA, thấp hơn so với 50.000 người tham dự năm 2010.

Xin được nhắc rằng khoảng ¾ số kế toán viên công chứng có chứng chỉ hành nghề CPA tại Mỹ đã hoặc sắp nghỉ hưu vào năm 2019. Điều này cho thấy một khoảng trống lớn về công việc đang diễn ra trong ngành kế toán ở Mỹ.

Theo BI, việc thiếu các kiểm toán viên có chứng chỉ CPA sẽ khiến doanh nghiệp và cá nhân mất nhiều thời gian để khai thuế hơn cũng như các thủ tục hành chính khác.

Năm 2023, hãng Advance Auto Parts cho biết việc thiếu nhân viên kế toán là một trong những điểm yếu khiến doanh nghiệp không nộp đúng hạn báo cáo tài chính lên Ủy ban giao dịch chứng khoán Mỹ (SEC).

Tương tự, hãng sản xuất container Tupperware gần đây cũng cho biết họ thiếu các kế toán có đủ kỹ năng để hoàn thành nộp hồ sơ đúng hạn lên cho SEC.

Tờ BI nhận định kế toán viên đang trở thành nghề có nguy cơ tuyệt chủng (Endangered Species), qua đó gây nguy hiểm cho hệ sinh thái tài chính tại Mỹ. Tuy nhiên việc thu hút thêm lao động vào ngành này lại chẳng dễ dàng.

"Mức lương thì tệ, giờ làm việc dài và công việc thì vất vả", kế toán viên đã nghỉ hưu Richard Rampell sống tại South Florida ngán ngẩm nói.

Khó khăn, mệt mỏi và tốn kém

Nghề kế toán dù có nhiều kỹ năng và được đánh giá là một công việc chuyên môn cao nhưng chúng lại quá buồn tẻ, tốn nhiều thời gian và công sức, qua đó không thu hút được giới trẻ Mỹ.

Ngay cả AICPA cũng đăng một video có tiêu đề "Nghề kế toán: Không dễ như mọi người tưởng" trên trang web của mình.

Đồng quan điểm, giáo sư Amal Shehata của trường Đại học New York, đồng thời là kế toán viên từng làm việc cho PricewaterhouseCoopers (PwC) trong 10 năm, nói đùa rằng chẳng ai mơ làm kế toán viên khi bắt đầu sự nghiệp, có chăng chỉ là tình thế bắt buộc họ phải theo ngành này.

"Thật khó để tô son vẽ phấn cho một thứ xấu xí. Sự thật là chẳng có yếu tố hấp dẫn nào trong nghề kế toán đâu. Bạn có thể ra ngoài giao tiếp với những khách hàng tốt và thú vị nhưng sẽ phải mất 10 năm để đạt được đến mức này", cựu kế toán viên Rampell ở South Florida nói khi từng điều hành công ty kế toán riêng của mình tại West Palm Beach trong 45 năm.

Trên thực tế, kế toán từng là nghề hấp dẫn với những thế hệ đi trước khi được coi là một công việc an toàn, dễ đoán với các con số, bảng biểu theo quy tắc. Tuy nhiên giới trẻ ngày nay lại coi những ưu điểm này là thứ kém hấp dẫn khi quá buồn chán và không dễ dàng đổi đời, giàu nhanh qua đêm.

Khảo sát mới nhất của Deloitte cho thấy 86% bạn trẻ cho biết có ý thức về cân bằng cuộc sống, niềm vui thú và hài lòng trong công việc thay vì sự an toàn và đảm bảo như thế hệ trước.

"Giới trẻ ngày nay sẵn sàng từ chối các công việc hay nhà tuyển dụng không phù hợp với giá trị của họ", khảo sát của Deloitte nêu rõ.

Một yếu tố nữa khiến thế hệ trẻ Mỹ ngày càng ghét nghề kế toán là ảnh hưởng từ mạng xã hội. Chính những nền tảng như Facebook, Instagram, Twitter-X, Youtube... khiến giới trẻ Mỹ tin rằng họ nên tập trung vào đam mê, theo đuổi những gì thú vị, hấp dẫn.

Thế nhưng kế toán lại không phải một nghề dễ dàng đăng tải lên Instagram, cũng chẳng phải công việc dễ để khoe mẽ hay có sự thú vị. Đây là ngành cần đến sự chính xác, tỉ mỉ, tập trung cao độ và có khả năng kiên trì lao động thời gian dài.

Tiếp đó, khó khăn nữa là việc học chứng chỉ kế toán quá khó. Một ứng viên thi CPA sẽ phải có bằng thạc sĩ kế toán để học tiếp 150 tín chỉ. Sau đó là kỳ thi CPA khắc nghiệt bằng tiếng Anh với 4 bài kiểm tra trong 18 tháng.

Chưa hết, ứng viên sẽ phải dành 1 năm làm việc dưới sự quản lý của một kế toán có chứng chỉ CPA trước khi được cấp phép.

Đó là chưa kể đến những khoản lệ phí, học phí để tham gia các khoa học thi CPA.

Tốn kém là vậy nhưng mức lương của kế toán có chứng chỉ CPA lại chẳng khá hơn là bao nhiêu. Những sinh viên ngành tài chính có thể dễ dàng đạt mức thu nhập cao hơn kế toán viên sau khi tốt nghiệp đại học bằng các mảng chứng khoán, đầu tư, bất động sản...mà lại còn cảm thấy thú vị trong công việc hơn là chỉ ngồi bàn giấy soi sổ sách.

Ví dụ các nhân viên ngân hàng đầu tư mới vào nghề có thể kiếm được hơn 100.000 USD tiền lương cơ bản hàng năm, cộng thêm tiền thưởng hàng chục nghìn USD nữa. Trong khi đó vị trí kế toán của một tập đoàn lớn uy tín cho người mới vào nghề chỉ ở mức 72.000 USD/năm.

Thậm chí, các nhân viên ngân hàng dù mới vào nghề cũng được cho là "sang trọng" hơn so với kế toán viên.

Những nhân viên ngân hàng này có cơ hội được làm việc trong các nhóm giao dịch tư vấn cho các giám đốc điều hành hàng đầu thế giới về các vụ sáp nhập (M&A) và phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) có thể làm thay đổi thị trường. Họ cũng có xu hướng tiếp cận trực tiếp với các công việc hấp dẫn khác trên Phố Wall tại các quỹ đầu cơ và công ty cổ phần tư nhân.

Trong khi đó, kế toán viên chỉ lặng lẽ ngồi trong phòng với các con số và bảng biểu.

Rõ ràng, ngành kế toán tại Mỹ đang đối mặt với thách thức lớn chưa từng thấy khi giới trẻ không còn hứng thú với nghề này nữa.

*Nguồn: BI