Nghị định chống chuyển giá: Nên quy định tỷ lệ vốn vay cho mỗi ngành nghề

Chính phủ vừa mới ban hành Nghị định 132 về chống chuyển giá đối với các công ty có giao dịch liên kết, thay thế Nghị định 20 trước đây. Nghị định 132 được coi là có tiến bộ hơn so với Nghị định 20 khi nâng mức trần tổng chi phí lãi vay từ 20 lên 30%.

Quy định chống chuyển giá này được xây dựng trên nền tảng khuyến nghị của Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế OECD, chống xói mòn thuế và chống chuyển giá. Điểm trúng "huyệt" của các doanh nghiệp FDI, quản lý được công tác chuyển giá, trốn thuế, nhưng việc khống chế chi phí lãi vay lại vô tình gây ra không ít khó khăn cho các doanh nghiệp trong nước. Điều này khiến cho không ít doanh nghiệp phải nộp thêm hàng trăm tỷ đồng tiền thuế mỗi năm, từ lãi thành lỗ, hoặc bị tính thuế 2 lần cả công ty mẹ và công ty con nếu cho nhau vay tiền.

Nghị định 132 được coi là có tiến bộ hơn so với Nghị định 20 khi nâng mức trần tổng chi phí lãi vay từ 20 lên 30%.

Theo các chuyên gia, hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam đều rất thiếu vốn, nhất là trong bối cảnh COVID-19 vẫn còn tác động như hiện nay, do vậy quy định khống chế chi phí lãi vay 30% như nghị định 132 vẫn chưa thật sự phù hợp.

Nên quy định tỷ lệ vốn vay cho mỗi ngành nghề

Ông Nguyễn Mạnh Hiền, Giám đốc tư vấn, Công ty TNHH tư vấn tài chính, kế toán, thuế AFA phân tích trên thế giới, các nước thường hay áp dụng 2 phương pháp để quản lý chi phí lãi vay. Đó là khống chế tổng chi phí lãi vay giống như Nghị định 132 của Việt Nam và khống chế thông qua tỷ lệ vốn vay trên vốn chủ sỡ hữu. Tại Việt Nam, trong bối cảnh doanh nghiệp vốn còn ít, việc áp dụng phương pháp thứ 2 sẽ phù hợp hơn. Bởi với cách sử dụng tỷ lệ vốn vay trên vốn chủ sỡ hữu, áp dụng các tỷ lệ khác nhau cho từng ngành được xem là sẽ phù hợp, cụ thể hóa với từng ngành nghề hơn là áp dụng 1 tỷ lệ cố định.

"Việc áp dụng 1 tỷ lệ cố định thì ở góc độ người quản lý thuế thì sẽsẽ thuận lợi nhưng ở góc độ người nộp thuế thì có doanh nghiệp sẽ cảm nhận là không công bằng cho đặc thù ngành nghề của họ", ông Hiền chia sẻ.

Ông Phan Lê Thành Long, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán An Việt.

Cùng chung quan điểm này, ông Phan Lê Thành Long, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán An Việt cho biết mỗi ngành nghề có nhu cầu sử dụng vốn khác nhau. Ngành cần nhiều vốn, nhưng có ngành lại cần ít hơn. Do vậy, quy định cụ thể tỷ lệ vốn vay trên tỷ lệ vốn chủ sở hữu cho mỗi ngành nghề sẽ giúp các doanh nghiệp tiếp cận được vốn vay dễ dàng hơn, từ đó phát triển được quy mô sản xuất.

"Các doanh nghiệp bất động sản họ có nhu cầu vốn lớn thì đương nhiên nên xác định cho họ mức vốn vay phù hợp, với đặc điểm ngành kinh doanh của họ. Hay như doanh nghiệp thủy sản, dệt may, họ xuất khẩu nhiều thì họ có nhu cầu vay vốn lưu động, để tăng cường xuất khẩu. Các chính sách phát triển quản lý thuế phải thiết kế sao phù hợp giúp cho doanh nghiệp tăng cường sản xuất kinh doanh, thực hiện được các hoạt động xuất khẩu như thế sẽ tốt hơn rất nhiều", ông Long nhấn mạnh.

Nên loại trừ DN không có khả năng trốn thuế ra khỏi Nghị định

Trước đó, khi Nghị định 20 chống chuyển giá còn hiệu lực, chia sẻ với VTV Digital, đại diện Hội tư vấn thuế Việt Nam cho rằng việc khống chế chi phí lãi vay không nên áp dụng cho các doanh nghiệp Việt không có giao dịch xuyên biên giới, hoặc các công ty mẹ và con có cùng 1 mức thuế suất.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam.

"Nên gạt các đối tượng không có khả năng trốn thuế ra. Ví dụ các đơn vị có cùng lãi suất, không có giao dịch biên giới gì cả.  Chỉ giao dịch trong nội địa Việt Nam, cùng 1 thuế suất chạy đâu mà trốn thuế. Tôi nghĩ rằng đó là nội dung mà chúng ta cần nghiên cứu để từng bước có thể sửa đổi cho phù hợp hơn", bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam cho hay.

Đối với các công ty chứng khoán, các chuyên gia cho rằng các DN này cũng có 1 nghiệp vụ tương tự với ngân hàng đó là cho vay vốn, cần đòn bẩy tài chính lớn, vì thế cũng nên cân nhắc việc loại trừ ngành nghề này ra khỏi Nghị định 132 hoặc quy định 1 mức tỷ lệ vốn vay phù hợp.

Trong kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV đang diễn ra, tại Nghị trường quốc hội, nội dung chống chuyển giá này cũng được nhiều đại biểu quan tâm, chất vấn. Đại biểu Bùi Thanh Tùng, Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hải Phòng phát biểu mục tiêu của quy định này là chống chuyển giá (tức chuyển lợi nhuận ra nước ngoài). Vì vậy các doanh nghiệp có công ty mẹ công ty con cùng hoạt động tại Việt Nam thì không phải là đối tượng chống chuyển giá. Các doanh nghiệp cho vay mượn qua lại giữa các thành viên cũng nên được loại ra khỏi phạm vi điều chỉnh.

"Đề nghị Chính phủ sớm tiếp tục nghiên cứu để ban hành Nghị định sửa dổi tổng thể, tạo điều kiện thuận lợi và công bằng cho các doanh nghiệp trong sản xuất và kinh doanh, nhất là trong bối cảnh kinh tế gặp bất lợi cho đại dịch COVID-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu như hiện nay", Đại biểu Tùng cho hay.

Việc khống chế chi phí lãi vay là cần thiết để tránh tình trạng chuyển giá, trốn thuế. Nhưng nếu nảy sinh các vướng mắc cho các doanh nghiệp trong nước, trong quá trình thực hiện thì hoàn toàn có thể sửa đổi, bổ sung, để vẫn quản lý được tình trạng chống chuyển giá, nhưng vẫn hỗ trợ được các doanh nghiệp nội, đặc biệt là trong bối cảnh khó khăn do dịch Covid 19 như hiện nay.