Nguy cơ từ những “Đại cử tri bất tín”: Khi phiếu bầu phổ thông cũng bất lực trước lựa chọn của người nắm quyền bỏ phiếu thực sự

Quy trình bầu cử tổng thống Mỹ có nhiều điểm khác biệt so với các cuộc bầu cử ở địa phương và tiểu bang, nơi công dân trực tiếp bầu ra các viên chức. Trong khi đó, vào ngày bầu cử quan trọng nhất đất nước, cử tri Mỹ sẽ bầu gián tiếp tổng thống và phó tổng thống nhiệm kỳ tới thông qua phiếu bầu của các thành viên Đại cử tri đoàn.

Sau khi kết quả phiếu bầu phổ thông đã ngã ngũ, các đại cử tri sẽ trực tiếp bầu tổng thống và phó tổng thống sau Ngày bầu cử - theo quy định tại Điều Hai của Hiến pháp Mỹ. Các thành viên này thường được chỉ định bỏ phiếu cho một ứng cử viên cụ thể.

Tuy nhiên, trong quá trình bỏ phiếu để chọn tổng thống, vẫn có những trường hợp đại cử tri không tuân theo ý kiến của đại đa số cử tri phổ thông. Những trường hợp này được gọi là đại cử tri bất tín (hoặc đại cử tri phản bội).

Những đại cử tri bất tín chưa bao giờ thay đổi kết quả của một cuộc bầu cử tổng thống. Cho đến nay, chỉ có một đại cử tri — Samuel Miles — bỏ phiếu cho ứng cử viên của đảng đối lập thay vì ứng cử viên của chính mình trong một cuộc đua khốc liệt.

Năm 1796, trong cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên có sự tranh chấp, Miles, một đại cử tri Liên bang đến từ Pennsylvania, đã bỏ phiếu cho Thomas Jefferson của đảng Dân chủ-Cộng hòa (Democratic-Republican Party) thay vì John Adams của đảng Liên bang (Federalist Party).

90 đại cử tri bất tín cho phiếu bầu tổng thống

Tổng cộng, 23.507 phiếu đại cử tri đã được kiểm trong 58 cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Chỉ có 90 đại cử tri đã bỏ phiếu "sai lệch", nhưng hầu hết là do ứng cử viên của đảng qua đời chứ không phải do đại cử tri có ý định bỏ phiếu sai.

Hơn hai phần ba số phiếu lệch (63 phiếu) là do ứng cử viên của đảng qua đời. 24/27 phiếu còn lại được bỏ cho một ứng cử viên khác, ba trong số đó đã bị hủy bỏ hoặc thu hồi theo luật của tiểu bang. Chỉ có một phiếu — của đại cử tri Samuel Miles năm 1796 — được bỏ cho ứng cử viên của đảng đối lập trong một cuộc bầu cử sít sao. Ba phiếu "lệch" cuối cùng bao gồm một phiếu trắng, một phiếu bất thường (đổi ứng cử viên tổng thống và phó tổng thống) và một phiếu rõ ràng là do bất cẩn.

75 đại cử tri bất tín cho phiếu bầu phó tổng thống

Đã có 75 trường hợp đại cử tri bỏ phiếu trung thành cho tổng thống nhưng lại bỏ phiếu lệch cho vị trí phó tổng thống, mặc dù không có trường hợp nào như vậy làm thay đổi kết quả bầu cử phó tổng thống. Nhiều đại cử tri - nhưng không phải tất cả - bỏ phiếu lệch cho vị trí tổng thống cũng bỏ phiếu lệch cho vị trí phó tổng thống.

Khi kết hợp các con số, có thể thấy Mỹ đã có tổng cộng 165 đại cử tri đã bỏ phiếu lệch, cho vị trí tổng thống hoặc phó tổng thống hoặc cả hai.

Có một số trường hợp đại cử tri không bỏ phiếu do bị bệnh nhưng đây không phải là trường hợp cố ý bỏ phiếu trắng và họ sẽ được thay bằng đại cử tri thay thế theo các cuộc bầu cử hiện đại, vì vậy họ không được tính vào tổng số.

Luật của tiểu bang về đại cử tri bất tín

Ba mươi tám tiểu bang (bao gồm Washington, D.C.) yêu cầu đại cử tri phải bỏ phiếu cho một ứng cử viên đã cam kết. Tòa án Tối cao Mỹ đã duy trì các luật này vào năm 2020 trong vụ Chiafalo kiện Washington, trong đó nêu rõ các tiểu bang có thể yêu cầu đại cử tri cam kết và phạt hoặc hủy bỏ các phiếu bầu sai lệch.

Đạo luật cử tri trung thành thống nhất của Tổng thống là luật do Ủy ban Luật thống nhất soạn thảo. Đạo luật này quy định đại cử tri phải cam kết bỏ phiếu cho một ứng cử viên và sẽ bị thay thế nếu họ không bỏ phiếu theo cam kết.

Mười tiểu bang đã ban hành luật này bao gồm: California, Illinois, Indiana, Minnesota, Montana, Nebraska, Nevada, North Dakota, Tennessee và Washington. California và North Dakota là tiểu bang gần đây nhất ban hành luật này, lần lượt thông qua vào năm 2022 và 2021. Nhiều tiểu bang khác cũng có quy định tương tự, ngay cả khi họ không áp dụng chính xác Đạo luật cử tri trung thành thống nhất của Tổng thống.

Tham khảo Fair Vote

Tất Đạt