Nhà đầu tư cần làm gì khi giá cả hàng hóa leo thang?

Giá xăng dầu tăng thời gian qua gây áp lực lên lạm phát là câu chuyện được giới đầu tư quan tâm. Chia sẻ trong Talkshow "Chọn danh mục" của Báo đầu tư, Ông Trần Thăng Long – Giám đốc phân tích CTCK BIDV BSC cho rằng vấn đề lạm phát là vấn đề được quan tâm hàng đầu, hơn cả vấn đề về Covid hay chính trị. Chuyên gia minh họa về sức ép lạm phát như ở Mỹ, Châu Âu với tỷ lệ lạm phát lên tới 8%, mức cao nhất trong vòng 40 năm. Song, bức tranh lạm phát cao như vậy không hoàn toàn xuất hiện ở tất cả các quốc gia.

Giá xăng tăng cao, nhóm hàng thiết yếu đặc biệt là dầu khí sẽ được hưởng lợi?

Trong cơ cấu rổ hàng hóa tính CPI tại Châu Âu, Hoa Kỳ cấu phần quan trọng là nhà ở, năng lượng. Tại Việt Nam, tỷ trọng trong cơ cấu rổ liên quan đến các mặt hàng ăn uống chiếm khoảng 1/3. Ngoài ra, tỷ trọng liên quan đến giao thông đi lại dưới 10%, trong khi các quốc gia phương Tây là 16%. Vậy nên, chuyên gia BSC đánh giá rằng khi năng lượng tăng giá đặc biệt là giá dầu tăng sẽ tác động rõ rệt đến các quốc gia ở Châu Âu, Hoa Kỳ.

Ông Long cho rằng phần nào đấy sức ép lạm phát là có, nhưng ở mức độ trong tầm kiểm soát của các nhà điều hành ở Châu Á cũng như ở Việt Nam. Do vậy, mức độ ảnh hưởng cũng ở mức tương đối.

Bàn luận về chỉ số năng lượng liên quan trực tiếp tới nhiều mặt hàng tiêu dùng, ông Long cho biết "Dù chúng ta sản xuất loại hàng hóa gì, việc di chuyển hàng hóa cũng phải qua hệ thống logistics. Khi giá dầu, xăng tăng chi phí logistic sẽ tăng ảnh hưởng đến chuỗi vận chuyển. Hàng hóa nào có nhu cầu vững chắc, doanh nghiệp thường chuyển phần tăng giá cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, giá dầu tăng dẫn đến chi phí gia tăng ảnh hưởng đến biên lợi nhuận của doanh nghiệp. Do vậy, nhà đầu tư cần quan tâm tới ngành ít chịu tác động bởi giá vật liệu và năng lượng tăng lên", ông chia sẻ.

Về nguyên tắc, khi giá hàng hóa thiết yếu tăng lên cầu sẽ không giảm đi, mà người tiêu dùng sẽ cắt giảm chi tiêu phần khác trong giỏ hàng hóa của họ. Tổng chi sẽ giảm xuống, giá tăng hàng thiết yếu dẫn tới sụt giảm nhu cầu đối với các loại hàng hóa khác.

Đối với các doanh nghiệp sản xuất hàng thiết yếu, biên lợi nhuận sẽ được mở rộng, doanh thu tăng nhanh khi giá tăng cao. Điển hình như giá xăng tăng nhanh, doanh thu của các doanh nghiệp bán lẻ, phân phối xăng dầu chính là bên hưởng lợi trực tiếp.

Nhìn vào chu kỳ dài hạn, cổ phiếu dầu khí là nhóm cổ phiếu lớn của VN-Index. Nhiều năm qua không ghi nhận nhiều thông tin thuận lợi, diễn biến giá đi ngang trong suốt thời gian dài. Cách đây hơn 1 năm, giá dầu tăng trở lại, nhiều dự án được khởi động, kỳ vọng nhà đầu tư vào nhóm này cũng đã khởi sắc. Ngoài ra, ông Long còn đánh giá rằng thị trường rất "thông minh" khi những cổ phiếu đầu ngành liên quan đến vật liệu, hóa chất, phân bón, tiêu dùng bán lẻ mặc dù thị trường có điều chỉnh song những ngành này điều chỉnh thấp hơn, còn khi phục hồi thì mức độ phục hồi nhóm này lại cao hơn so với chỉ số chính.

Sử dụng công cụ Hedging để bảo hiểm cho các rủi ro tăng/giảm giá nguyên, vật liệu

Bên cạnh đó, là người trực tiếp theo dõi diễn biến của hàng hóa trong nước và quốc tế, Ông Dương Đức Quang – Phó TGĐ Sở Giao Dịch Hàng hóa Việt Nam MXV nhận định rằng lạm phát sẽ bị ảnh hưởng bởi giá hàng hóa tăng cao ở nước ngoài. Khi giá tăng, tất cả các nguồn nguyên liệu nước ta nhập khẩu cho nền kinh tế cũng tăng lên. Do đặc thù nền kinh tế Việt Nam có độ mở nhất định, nên khi có sự gia tăng về giá, các doanh nghiệp và cơ quan quản lý sẽ có những điều tiết nhất định sao cho đến tay người tiêu dùng cuối cùng là những sản phẩm bị ảnh hưởng ít nhất. Ông Quang ví von mặt bằng giá sữa được giữ khá ổn định nhưng thực chất nguyên liệu để sản xuất bột sữa có thời điểm tăng/ giảm 50%.

Đối với bên giao dịch hàng hoá, ông Quang chia sẻ rằng giao dịch hàng hóa là giao dịch kỳ hạn. Nhờ đó, nhà đầu tư có thể mở các vị thế bán hoặc mua, ngay khi giá tăng hay giảm đều có thể kiếm được tiền. Quan trọng là nhà đầu tư nắm bắt được xu hướng và đưa ra được quyết định đầu tư đúng đắn.

Ông nhấn mạnh "Thực tế khi giá hàng hóa thế giới tăng, đa số các doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi. Bên cạnh đó cũng có một số doanh nghiệp bị ảnh hưởng khi giá nguyên liệu tăng như thức ăn chăn nuôi: chi phí đội lên cao, giá bán không thể tăng đột ngột do còn phụ thuộc vào việc thị trường có hấp thụ hay không. Chính vì vậy, các doanh nghiệp sẽ tìm các biện pháp khác như kỹ thuật, cắt giảm chi phí hoặc chuyển đổi giữa các nguồn nguyên liệu để thích nghi và giữ được giá bán hợp lý. Đặc biệt, doanh nghiệp với lượng tồn kho lớn sẽ được hưởng lợi nhiều nhất bên cạnh những doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng thiết yếu cũng sẽ có lợi."

Ông Quang khuyến khích nhà đầu tư nên sử dụng các công cụ như "Hedging" để bảo hiểm, giảm thiểu rủi ro từ các biến động của giá trong tương lai.