Nhiều dự án 'nhà xây xong, không có công nhân vào ở'

Tại hội thảo "Giải pháp an cư cho công nhân lao động vùng kinh tế trọng điểm phía Nam" do báo Tiền Phong tổ chức ngày 24/9 tại TPHCM, nhiều lãnh đạo, chuyên gia kinh tế cho biết đang tồn tại nhiều bất cập trong việc xây dựng nhà ở giá rẻ, nhà ở công nhân cũng như sự lựa chọn thuê hay mua nhà ở của công nhân, người lao động.

Theo ông Nguyễn Trọng Ninh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản – Bộ Xây Dựng, thời gian qua, chính sách nhà ở cho công nhân lao động nhiều năm qua được đảng, nhà nước rất quan tâm.

“Các dự án nhà ở cho công nhân được miễn, giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; trường hợp xây dựng NƠXH để cho thuê thì được giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp nhiều hơn so với trường hợp xây dựng nhà ở để cho thuê mua, bán… Hộ gia đình cá nhân tham gia xây dựng nhà ở cho công nhân cũng được ưu đãi nếu đáp ứng các điều kiện như xây dựng nhà ở phù hợp quy hoạch, bảo đảm kết nối hạ tầng; phù hợp với quy chuẩn, tiêu chuẩn; có giá bán, cho thuê theo khung giá do UBND cấp tỉnh ban hành” – ông Ninh nói.  

Được biết, đối với dự án nhà công nhân hiện nay đã hoàn thành 100 dự án, quy mô xây dựng khoảng 41.000 căn với tổng diện tích khoảng 2.050.000 m2. Tuy nhiên, theo ông Ninh, số lượng căn hộ này vẫn chẳng thấm vào đâu khi chỉ mới đáp ứng được khoảng 28% so với nhu cầu nhà ở của người lao động.

Ông Ninh cho rằng, còn rất nhiều khó khăn trong việc triển khai các dự án nhà ở xã hội. Trong đó, vấn đề khó khăn lớn nhất hiện nay là vốn. Sau khi gói tín dụng cho vay ưu đãi 30.000 tỷ đồng kết thúc, nhưng ngân sách nhà nước chưa bố trí được nguồn vốn để cấp bù lãi suất cho các ngân hàng thương mại để cho vay nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở. Hiện nay ngân sách nhà nước mới chỉ bố trí được gần 1.200/9.000 tỷ cho Ngân hàng Chính sách xã hội.

Công nhân mong được an cư.

 Theo đề xuất của Ngân hàng Nhà nước thì giai đoạn 2016-2020 cần bố trí khoảng 10.000 tỷ đồng từ nguồn vốn đầu tư công trung hạn cho 4 ngân hàng thương mại để thực hiện cho vay ưu đãi theo quy định.

Hiện có tới 226 dự án nhà ở xã hội đang triển khai, quy mô xây dựng khoảng 182.200 căn, hầu hết đang bị chậm tiến độ hoặc tạm dừng thi công, thậm chí có nhiều chủ đầu tư dự án đang xin chuyển đổi sang làm nhà ở thương mại, số lượng nhà ở xã hội cung ứng ra thị trường thời gian gần đây rất hạn chế.

Bên cạnh đó, nhiều địa phương chưa quan tâm đúng mức đến phát triển nhà ở xã hội; Hầu hết doanh nghiệp kinh doanh bất động sản chưa quan tâm, tích cực tham gia đầu tư nhà ở xã hội do vướng mắc về thủ tục; lợi nhuận bị khống chế.

Người nghèo, người thu nhập thấp, công nhân lao động tại các khu công nghiệp, gia đình trẻ còn rất hạn chế, rất khó khăn trong việc mua nhà ở; tại một số địa phương có dự án nhà ở cho công nhân nhưng giá bán, cho thuê cao, cơ chế quản lý chặt chẽ, do đó chưa phù hợp với điều kiện thu nhập của công nhân lao động.

Ông Phan Văn Anh, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam.

 Ông Phan Văn Anh, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam cho rằng, hầu hết các KCN tập trung đều thiếu hoặc không có nhà ở cho NLĐ. Số lượng công nhân tăng nhanh nhưng trong quy hoạch phát triển các KCN chưa tính tới nhu cầu về chỗ ở cho họ và các chính sách hiện có chưa khuyến khích được các thành phần kinh tế tham gia xây nhà ở cho NLĐ, nhất là vấn đề vốn và đất đai.

Để tháo gỡ bài toán an cư cho người lao động, Tổng LĐLĐ đã triển khai đề án “Đầu tư xây dựng các thiết chế của công đoàn tại các khu công nghiệp, khu chế xuất”. Đây là chủ trương lớn, kỳ vọng sẽ mang lại lợi ích về nhà ở và giải quyết nhu cầu gửi trẻ cho con công nhân lao động, siêu thị, nhà thuốc, nhà văn hóa cho công nhân lao động làm việc tại KCN, KCX. Theo tính toán ban đầu, mỗi căn hộ có diện tích từ 30-45 m2 gồm phòng khách, phòng ngủ, bếp, nhà vệ sinh… có giá từ 150 triệu đồng trở lên. Nếu mỗi cặp vợ chồng sẽ tiết kiệm 1,8-2 triệu/đồng/tháng, trong khoảng 5-7 năm sẽ mua được nhà ở diện tích 30 m2. Ðối tượng được mua nhà là đoàn viên công đoàn, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, công chức, viên chức cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp trên địa bàn có thiết chế.