Nhìn lại 10 năm Tim Cook tiếp quản Apple: Phong cách quản lý và điều hành của ông khác với “người tiền nhiệm” Steve Jobs như thế nào?

Khi Tim Cook tiếp quản vị trí CEO của Apple, đó là một sự chuyển mình đặc biệt. Ông đã bước ra khỏi cái bóng của một trong những CEO người Mỹ nổi tiếng nhất và nắm quyền điều hành một trong những công ty công nghệ lớn nhất thế giới.

Mười năm làm việc, Cook hiện đã lãnh đạo công ty có giá trị nhất và ảnh hưởng nhất. Hơn một tỷ người trên toàn thế giới sử dụng thiết bị Apple và hàng chục triệu nhà phát triển đã xây dựng doanh nghiệp trên nền tảng phần mềm..

Cook tiếp quản vị trí CEO từ Steve Jobs vào ngày 24 tháng 8 năm 2011, chưa đầy hai tháng trước khi nhà sáng lập Apple qua đời. Kể từ đó, vốn hóa thị trường của Apple đã tăng khoảng 600% lên gần 2,5 nghìn tỷ USD và doanh thu hàng năm đã tăng hơn gấp đôi.

Nếu Jobs được biết đến với khả năng tạo ra các thiết bị đột phá giúp xác định lại trải nghiệm công nghệ của người dùng, thì Cook được biết đến với việc mở rộng hệ sinh thái Apple - xây dựng một bộ dịch vụ đăng ký và các sản phẩm phần cứng khác bổ sung cho mảng kinh doanh iPhone cốt lõi mà Jobs đưa ra.

Theo một thông cáo báo chí chính thức của Apple, Tim Cook từng cho biết: "Quý này đối với Apple sẽ không thể thành công nếu không có sự cố gắng không mệt mỏi và sáng tạo của mọi thành viên trong công ty Apple trên toàn thế giới. Chúng tôi rất hài lòng trước phản hồi nhiệt tình của khách hàng đối với dòng sản phẩm tiên tiến chưa từng có mà chúng tôi đã phân phối trong một mùa lễ lớn. Chúng tôi cũng quan tâm đến việc xây dựng một xã hội công bằng và bình đẳng thông qua những nỗ lực hướng tới sự công bằng và bình đẳng chủng tộc cũng như cam kết đầu tư 350 tỷ USD trong nhiều năm.

Vượt qua chiếc bóng của Steve Jobs

Có vẻ như Cook đã hoàn thành nhiệm vụ gần như bất khả thi là vượt qua chiếc bóng của CEO huyền thoại Steve Jobs của Apple. Jobs, một trong hai người đồng sáng lập công ty và được nhiều người coi là một trong những người có tầm nhìn thực sự trên thế giới, tính cách của ông được thể hiện qua cách mà ông điều hành công ty.

Steve Jobs và Apple đã xảy ra mâu thuẫn. Có thời điểm, ông đã bị sa thải khỏi vị trí CEO. Thay vào đó, Jobs đã thành lập một công ty máy tính cạnh tranh có tên NeXT, Inc. Công ty này cuối cùng đã được Apple mua lại sau khi NeXT rơi vào thời kỳ khó khăn. Mục tiêu của việc mua lại NeXT là đưa Jobs trở lại vị trí lãnh đạo của Apple. Kể từ thời điểm đó, Jobs trở thành gương mặt đại diện cho Apple cho đến khi ông từ chức vào năm 2011. Jobs đã lựa chọn người kế nhiệm của mình, Tim Cook, người đảm nhận vai trò CEO vào cuối năm 2011.2◊

Trong khi nhiều người chỉ trích Cook vì không điều hành Apple giống như Steve Jobs thì khi nằm trên giường bệnh Jobs đã nói với Cook rằng "đừng bao giờ tự hỏi bản thân rằng 'Steve Jobs sẽ làm gì?'".3 Điều này cho thấy niềm tin mà Jobs dành cho Cook là có lý do chính đáng.

Phong cách quản lý

Sự khác biệt đầu tiên và rõ ràng nhất là cách quản lý độc đáo và khác biệt của Cook. Jobs được biết đến như một nhà lãnh đạo và CEO đầy nhiệt huyết, bất chấp khó khăn, người luôn yêu cầu sự hoàn hảo và xuất sắc từ đội ngũ nhân viên của mình.

Mặt khác, Cook tiếp tục tìm cách đạt được nhiều thành công hơn tại Apple, nhưng ông làm vậy với phong cách quản lý hoàn toàn khác biệt. Cook đã nhấn mạnh tính minh bạch ngay từ đầu và tinh thần đồng đội là điều tối quan trọng trong tổ chức Apple. Ngoài ra, Cook có một phong thái điềm đạm và dễ gần hơn Jobs trước đây rất nhiều. Cook được cho là đã truyền cảm hứng cho nhân viên của mình thông qua chính sách mở cửa và bằng cách khuyến khích nhân viên của Apple hợp tác với nhau.

Tuy nhiên, Cook có một số điểm tương đồng với Jobs trong phong cách quản lý của mình. Trong khi hầu hết các kỹ thuật quản lý của ông thụ động hơn so với Jobs, cả Jobs và Cook đều nắm giữ và đặt kỳ vọng cao đối với công ty và cá nhân nhân viên. Kết quả cuối cùng của các phong cách quản lý khác nhau thì giống nhau: Apple thành công rực rỡ.

Cam kết về sự khác biệt của sản phẩm và dòng sản phẩm

Dưới sự lãnh đạo của Jobs, các sản phẩm mà Apple phát hành ra công chúng đều rất xuất sắc. Jobs đã giám sát sự ra đời của iMac, iPod, iTunes, iPhone, App store và iPad. Bộ sản phẩm này vẫn là mảng kinh doanh cốt lõi của Apple.

Tuy nhiên, danh sách các sản phẩm mới của Cook ngắn hơn. Trong mười năm làm giám đốc điều hành Cook đã giám sát việc giới thiệu iPad mini, iPad retina và Apple Watch. Cook đã tập trung vào hoạt động kinh doanh cốt lõi của Apple và đã phần nào tăng tốc cho các sản phẩm mới. Đây là tiêu biểu cho phong cách và tư tưởng của ông. Trong khi Jobs đang tìm cách liên tục đổi mới, Cook tập trung vào các sản phẩm đang hoạt động tốt. Ví dụ, Apple Watch là một bản mở rộng của iPhone chứ không phải là một sản phẩm hoàn toàn mới và sáng tạo.

Trả cổ tức cho các nhà đầu tư

Trong suốt nhiệm kỳ dài của Jobs với tư cách là CEO của Apple, công ty chưa bao giờ trả cổ tức cho các nhà đầu tư. Hiện tại dưới sự lãnh đạo của Cook, Apple đã trả cổ tức bằng tiền mặt lần đầu tiên sau 17 năm vào năm 2012.◊ Điều này làm nổi bật lên sự khác biệt trong cách Cook đối xử với lượng dự trữ tiền mặt khổng lồ của Apple và mối quan hệ của ông với các nhà đầu tư của Apple rất khác với Jobs.