Những giải pháp thúc đẩy chất lượng thị trường chứng khoán năm 2024

Thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua một năm 2023 nhiều thách thức, nhưng năm nay thị trường đã có sự phát triển đúng theo định hướng của Chính phủ, Bộ Tài chính đã đề ra ngay từ đầu năm là tập trung phát triển sâu về chất lượng, ổn định và minh bạch.

Tính đến hết tháng 11/2023, vốn hóa thị trường cổ phiếu trên Sở giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) đạt 4,41 triệu tỷ đồng, tăng 9,74% so với cuối năm 2022. Chất lượng hoạt động minh bạch và công bố thông tin từng bước được cải thiện khi trong 10 tháng đầu năm 2023 số công ty niêm yết vi phạm công bố thông tin giảm 25,6% so với cùng kỳ năm trước. Hiện trên HOSE đang có 42 doanh nghiệp vốn hóa hơn 1 tỷ USD…

Trao đổi trong Talk show Phố Tài Chính trên VTV8, Bà Nguyễn Thị Việt Hà, Quyền Chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE), cho biết sẽ tiếp tục có những giải pháp thúc đẩy chất lượng thị trường chứng khoán trong năm 2024 tới. Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) là một trong những cơ quan quản lý trực tiếp và quan trọng của thị trường chứng khoán.

BTV Mùi Khánh Ly: Trong năm vừa qua, thị trường chứng khoán đã ghi nhận sự phục hồi nhất định trong bối cảnh còn nhiều khó khăn. Sự tích cực đó được thể hiện ở chất lượng cổ phiếu niêm yết, ở sự ổn định và công tác giám sát, minh bạch trên thị trường. B à có những chia sẻ gì về điều này?

Bà Nguyễn Thị Việt Hà, Quyền Chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE)

Năm 2023, mặc dù trong bối cảnh chung vẫn còn nhiều thách thức, chúng tôi vẫn luôn xác định vai trò cốt yếu của mình trong quản lý và tổ chức hoạt động giao dịch chứng khoán trên HOSE. Trong năm qua, chúng tôi luôn chú trọng tăng cường công tác giám sát nghĩa vụ của các tổ chức niêm yết và hoạt động giao dịch của các nhà đầu tư, nhìn chung đã ghi nhận được những kết quả như sau: VN Index tại ngày 30/11/2023 đạt 1.094,13 điểm, tăng 8,64% so với cuối năm 2022. Tính đến hết tháng 11/2023, có 395 mã cổ phiếu (04 cổ phiếu niêm yết mới), 17 mã chứng chỉ quỹ (trong đó có 14 mã ETF-03 ETF mới) và 237 mã chứng quyền có bảo đảm (CW) được chính thức niêm yết và giao dịch trên HOSE. Tổng khối lượng chứng khoán niêm yết đạt gần 152,2 tỷ chứng khoán, tương ứng với giá trị chứng khoán niêm yết đạt gần 1,5 triệu tỷ đồng, tăng lần lượt 5,89% và 4,98% về khối lượng và giá trị so với với cuối năm 2022. Còn về khối lượng và giá trị giao dịch bình quân lần lượt đạt gần 777,8 triệu chứng khoán/phiên, tương đương 15.183 tỷ đồng/phiên, tăng 14,7% về khối lượng, nhưng giảm 13,1% về giá trị giao dịch so với cùng kỳ năm 2022. Vốn hóa thị trường cổ phiếu trên HOSE tại ngày 30/11/2023 đạt 4,41 triệu tỷ đồng, tăng 9,74% so với cuối năm 2022.

Hoạt động minh bạch và công bố thông tin từng bước được cải thiện, trong 10 tháng đầu năm 2023 số công ty niêm yết vi phạm công bố thông tin giảm 25,6% so với cùng kỳ năm trước. Về hoạt động giám sát giao dịch, chúng tôi cũng đã phát hiện kịp thời nhiều trường hợp vi phạm và đã báo cáo lên Ủy Ban chứng khoán Nhà nước (UBCKNN). Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đã và đang phối hợp với UBCKNN, VSDC và VNX trong việc giám sát, ngăn chặn giao dịch của người nội bộ và người có liên quan, đảm bảo minh bạch thị trường, và điển hình là việc hủy giao dịch cổ phiếu LDG của Chủ tịch công ty này vào ngày 15/08 do không thực hiện công bố thông tin theo quy định.

Sự cải thiện về chất lượng của các doanh nghiệp cũng chính là sự cải thiện của thị trường, vậy HOSE đã có những giải pháp như thế nào để thúc đẩy nâng cao chất lượng của doanh nghiệp niêm yết trong năm qua?

Chúng tôi đã tập trung nhiều hơn công tác xem xét chặt chẽ hồ sơ đăng ký niêm yết, tập trung rà soát hồ sơ, đảm bảo việc tuân thủ quy định pháp luật khi tăng vốn, thực hiện công bố thông tin và quản trị công ty nhằm đảm bảo chất lượng hàng hóa niêm yết, tính công khai và minh bạch của thị trường. Đồng thời, thực hiện kiểm tra, hậu kiểm các thông tin được doanh nghiệp niêm yết công bố nhằm kịp thời phát hiện các sai sót và vi phạm. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đã rà soát, kiểm tra tổng thể nghĩa vụ công bố thông tin, quản trị công ty, việc tổ chức đại hội đồng cổ đông và các thông tin liên quan đến báo cáo tài chính.

Ngoài ra, chúng tôi cũng tổ chức các hội thảo, buổi tập huấn các quy định pháp luật liên quan đến thị trường chứng khoán đối với các doanh nghiệp niêm yết cũng như các sự kiện nâng cao nhận thức về phát triển bền vững, quản trị công ty. Đồng thời, phối hợp với các tổ chức để đào tạo, nâng cao hơn nữa năng lực cho đội ngũ chuyên viên quản lý và thẩm định niêm yết về các kiến thức, kỹ năng liên quan đến kế toán, tài chính doanh nghiệp.

Chúng tôi cũng đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác với Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) nhằm nâng cao chất lượng công tác giám sát công ty niêm yết và công tác xem xét hồ sơ đăng ký niêm yết, đào tạo nội bộ, giải đáp các vướng mắc về nghiệp vụ kế toán kiểm toán đối với các tổ chức niêm yết; Ký Biên bản ghi nhớ hợp tác với Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) và Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh Quốc (ACCA) triển khai các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng báo cáo về môi trường và xã hội của các công ty niêm yết thông qua giải thưởng Báo cáo Phát triển bền vững trong khuôn khổ Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết. Song song với đó, chúng tôi cũng phối hợp với UBCKNN và Deloitte tổ chức buổi chia sẻ kiến thức về kỹ năng rà soát các khoản mục trọng yếu trên báo cáo tài chính...

Nhằm hỗ trợ các tổ chức niêm yết nhận thức rõ vai trò và cải thiện hơn nữa về hoạt động minh bạch thông tin và quản trị công ty, chúng tôi đã, đang và sẽ tiếp tục đồng hành cùng các tổ chức niêm yết trong việc hướng dẫn, tập huấn doanh nghiệp niêm yết trong việc thực thi các quy định về quản trị công ty, hướng đến chuẩn mực và thông lệ quốc tế. Chúng tôi luôn kỳ vọng, các tổ chức niêm yết đưa vai trò của quản trị công ty và phát triển bền vững vào tầm nhìn và chiến lược phát triển dài hạn, qua đó nâng cao giá trị doanh nghiệp, gia tăng niềm tin của nhà đầu tư.

Theo thông tư mới nhất số 69 của Bộ Tài chính, chậm nhất đến hết năm 2025 sẽ hoàn thành việc chuyển toàn bộ cổ phiếu từ sàn HNX sang sang HOSE, và chậm nhất năm 2026, toàn bộ cổ phiếu trên UPCOM cũng sẽ được chuyển về HOSE. Vậy phía HOSE đã có những sự chuẩn bị như thế nào để tiếp quản các doanh nghiệp này cũng như việc tiếp nhận xử lý hồ sơ niêm yết mới trong tương lai?

Ngay từ khi Thông tư 57/2021/TT-BTC ngày 12/07/2021 được ban hành và có hiệu lực từ ngày 20/07/2021, chúng tôi đã và đang có sự chuẩn bị để thực hiện tiếp quản các cổ phiếu đang niêm yết và đăng ký giao dịch tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội theo lộ trình được quy định trong Thông tư 57.

Về mặt hệ thống, bên cạnh việc duy trì hoạt động giao dịch hiện tại, chúng tôi luôn chú trọng việc đảm bảo năng lực của hệ thống và thực hiện phân bảng các công ty niêm yết theo quy định khi tiếp nhận các cổ phiếu từ HNX, đảm bảo hoạt động giao dịch luôn được vận hành thông suốt, an toàn và ổn định.

Còn về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tài chính và giám sát giao dịch, chúng tôi đang nỗ lực tiếp cận các chương trình đào tạo về trí tuệ nhân tạo (AI), máy học (ML), công nghệ tài chính, quản lý, giám sát và kỳ vọng vào việc áp dụng các công cụ hỗ trợ tối ưu này trong thời gian tới.

Bên cạnh đó về nhân sự, chúng tôi đã tuyển thêm nhiều nhân sự, đào tạo những kỹ năng trong hoạt động quản lý và giám sát các công ty niêm yết. Chúng tôi cũng phối hợp với các cơ quan cấp trên và các bên liên quan trong việc rà soát, sửa đổi bổ sung các quy trình nội bộ, quy chế phối hợp, đảm bảo công tác quản lý và giám sát được thông suốt khi thực hiện việc tiếp nhận.

Bước sang năm 2024, là một trong những cơ quan quản lý trực tiếp và quan trọng của thị trường chứng khoán, HOSE có những khuyến nghị nào cho nhà đầu tư ?

Hiện nay, Việt Nam đã và đang hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, những diễn biến trên thị trường chứng khoán Việt Nam không chỉ chịu tác động bởi những thông tin trong nước mà còn chịu tác động bởi những thông tin về kinh tế, tài chính trên thế giới, và trong bối cảnh tình hình còn nhiều khó khăn, trong năm 2024, HOSE sẽ tiếp tục tăng cường công tác xem xét chặt chẽ các hồ sơ niêm yết, giám sát hoạt động công bố thông tin của doanh nghiệp niêm yết, giám sát việc tuân thủ các quy định trong giao dịch; phổ biến, cập nhật các quy định/thông lệ tốt về quản trị công ty đến các công ty niêm yết, hướng đến phát triển bền vững.

Chúng tôi cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý cấp trên trong việc triển khai các giải pháp cũng như chính sách mới để phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới.

Đối với các nhà đầu tư, cần thận trọng trong việc tiếp nhận các thông tin trên mạng xã hội, phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là các thông tin mạo danh HOSE; tìm hiểu kỹ các thông tin về các tổ chức niêm yết trước khi ra quyết định đầu tư; cũng như trang bị những kỹ năng và kiến thức cần có trước khi quyết định tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam.