Những nguyên tắc dạy con "quý như vàng" của nhà giáo dục nổi tiếng nhất Trung Quốc

Liang Qichao là một nhân vật nổi bật trong lịch sử hiện đại Trung Quốc, được biết đến không chỉ với vai trò là nhà tư tưởng, chính trị gia, nhà giáo dục, sử học gia, nhà văn và nhà báo, mà còn là một trong những lãnh đạo của phong trào cải cách cải cách mới.

Bên cạnh đó, Liang Qichao còn được người đời ví như "người cha vĩ đại nhất trong lịch sử". Ông đã nuôi dạy 9 người con, trong đó có những nhân vật xuất sắc như: Liang Sisun - chuyên gia nghiên cứu thơ ca, Liang Sicheng - kiến trúc sư nổi tiếng, Liang Siyong và Liang Sizhong - các nhà khảo cổ học danh tiếng, Liang Sizhuang - nhà văn, Liang Sidɑ - nhà kinh tế học, cùng với Liang Siyi, Liang Sinin và Liang Sili - những chuyên gia về hệ thống điều khiển tên lửa. Đặc biệt, trong số các con của ông, có 3 người đã trở thành viện sĩ (Liang Sicheng, Liang Siyong, Liang Sili), trong khi 6 người còn lại cũng đều là những nhân tài xuất sắc.

Giáo dục và nuôi dạy con cái là một hành trình dài và đầy thử thách của mỗi bậc phụ huynh. Mặc dù nhiều cha mẹ sẵn sàng hy sinh bản thân và dành những điều tốt đẹp nhất cho con, nhưng không phải lúc nào họ cũng thành công trong việc nuôi dạy con cái trở thành những người ưu tú. Thực tế, một số trường hợp cho thấy, sự chăm sóc quá mức có thể dẫn đến việc trẻ trở nên ỷ lại, thiếu tự lập và trở thành gánh nặng cho gia đình. Điều này đặt ra câu hỏi về cách tiếp cận giáo dục và nuôi dạy con cái trong xã hội hiện đại.

Tại nhà của Liang Qichao ở Tân Hội vẫn còn lưu giữ những bức thư ông gửi cho con cái. Những bức thư này không chỉ chứa đựng những câu chuyện đời thường mà còn thể hiện sự quan tâm ấm áp, nỗi nhớ nhung và tình yêu thương sâu sắc của một người cha. Qua từng dòng chữ, người ta nhận thấy nhiều bài học giáo dục quan trọng trong việc dạy con của ông.

Rất nhiều bậc cha mẹ than thở: "Tôi cũng muốn dành thời gian cho con nhưng công việc quá bận rộn".

Trong khi đó, Liang Qichao, một nhà hoạt động xã hội nổi tiếng, dành nhiều thời gian cho việc tuyên truyền tư tưởng mới và cải cách đất nước. Ông không ngừng viết lách, sáng tác và làm chủ bút cho nhiều tờ báo. Dù bận rộn với công việc, ông vẫn luôn hiện diện trong cuộc sống của các con mình. Là một người cha tận tâm, ông thể hiện sự quan tâm và ấm áp trong gia đình. Khi con ốm, ông tự tay chăm sóc, khi con gặp khó khăn, ông trực tiếp giải quyết, thậm chí, ông còn tự tay chọn vải để may quần áo cho con gái.

Thời gian Liang Qichao dành cho con cái không nhiều, trong thời đại đầy biến động đó, ông và gia đình ít khi đoàn tụ, chỉ có thể gửi gắm nỗi nhớ nhung qua thư từ, nhưng ông không hề ngại bày tỏ tình cảm dành cho các con, tình yêu thương tràn ngập trong từng trang giấy. Tổng cộng, Liang Qichao đã để lại hơn 400 lá thư, tất cả trở thành một kho tàng giáo dục quý giá của thời cận đại.

Trong giáo dục con cái, có một câu nói nổi tiếng ở Trung Quốc: "Nuông chiều con chẳng khác nào giết con". Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc dạy trẻ phân biệt đúng sai để tránh lầm đường lạc lối. Liang Qichao từng viết trong thư rằng: "Cha luôn yêu thương các con nhưng tuyệt đối không nuông chiều".

Khi con trai thứ 2 của ông - Liang Siyong, còn nhỏ và có hành vi đánh nhau, ông đã không ngần ngại phê bình nghiêm khắc. Ông để con trai suy nghĩ về hành động của mình trong một thời gian dài trước khi cho ăn, sau đó tự mình đưa con đi xin lỗi người bị đánh. Trong các bức thư của mình, ông thường nhắc nhở con cái rằng: "Nếu muốn trở thành một người có ích, tiếp thu kiến thức càng nhiều càng tốt, nhưng nếu không trở thành người có ích, kiến thức càng nhiều chỉ càng thêm hại".

Liang Qichao cũng rất coi trọng việc giáo dục văn hóa truyền thống. Ông yêu cầu con cái từ nhỏ phải thuộc lòng Tứ thư Ngũ kinh và tự mình giảng dạy đạo lý làm người. Nhờ sự giáo dục tận tâm của ông, 9 người con không chỉ tài năng xuất chúng mà còn yêu nước, tận tâm với công việc và có phẩm chất cao đẹp.

Mỗi đứa trẻ thành công đều có những bậc phụ huynh biết cách nắm tay và buông tay đúng lúc. Trong gia đình Liang Qichao, có một quy định bất thành văn: khi ông có mặt ở nhà, các con phải quây quần bên nhau để nghe ông kể về văn hóa Trung Tây và lịch sử chính trị.

Ông khuyến khích con cái đọc nhiều sách ở các lĩnh vực khác nhau và đi du học để mở rộng tầm nhìn. Liang Qichao luôn ủng hộ những sở thích lành mạnh của con cái, vì ông tin rằng việc học quá chuyên sâu không phải lúc nào cũng tốt và có thể không có lợi cho việc tu dưỡng tâm hồn.

Khi đến việc lựa chọn ngành nghề cho con cái, ông không bao giờ áp đặt quyết định của mình. Ông hiểu rằng, khi mọi chuyện được bàn bạc, con cái sẽ cảm thấy được tôn trọng. Để chúng tự mình lựa chọn, con cái sẽ học được cách độc lập và trưởng thành.

Sức khỏe và thói quen tốt là những món quà quý giá nhất mà cha mẹ có thể dành cho con cái. Nhà tư tưởng Liang Qichao luôn coi sức khỏe của con cái là ưu tiên hàng đầu. Con trai cả của ông, Liang Sicheng, từ nhỏ đã có sức khỏe yếu ớt, khi du học ở nước ngoài, cậu không có ai chăm sóc. Để bảo vệ sức khỏe của con, Liang Qichao thường xuyên gửi thư nhắc nhở con trai chú ý giữ gìn sức khỏe, không làm việc quá sức. Trong những bức thư ấy, ông khuyên con nên "ít thức khuya, hạn chế công việc nặng nhọc, dành thời gian vui chơi và tập thể dục nhiều hơn". Đây là điều mà nhiều bậc phụ huynh hiện đại thường bỏ qua. Dù nhiều trẻ em có thành tích xuất sắc từ nhỏ, nhưng nếu sức khỏe yếu kém, những thành công đó sẽ trở nên vô nghĩa.

Trong những bức thư gửi con cái, Liang Qichao luôn thể hiện sự khen ngợi và động viên. Khi con gái thứ hai, Liang Sizhuang, gặp khó khăn trong việc thích nghi với phương pháp giảng dạy ở nước ngoài và có thành tích học tập kém, ông đã viết thư an ủi: "Dù năm nay con không thi đạt cũng không sao, đừng quá lo lắng". Nhờ sự động viên này, Liang Sizhuang đã nhanh chóng lấy lại tinh thần và cải thiện việc học.

Liang Qichao đặc biệt chú trọng đến việc rèn luyện "chỉ số nghịch cảnh" cho con cái, tức là khả năng vượt qua khó khăn. Ông nhấn mạnh trong thư: "Cha luôn mong các con có thể rèn luyện nhân cách trong những khó khăn và nguy hiểm".

Ông cũng lấy chính bản thân mình làm ví dụ: "Cha luôn thất bại trước khi thành công, trong thành công có niềm vui, nhưng trong thất bại cũng có bài học quý giá". Ông tin rằng, cuộc đời sẽ luôn có những thử thách, và việc trang bị cho con cái một ý chí kiên cường sẽ có giá trị hơn bất kỳ tài sản vật chất nào.