Những quy định mới về kỷ luật công chức áp dụng từ 01/7/2020

Bổ sung thêm hình thức kỷ luật với công chức về hưu

Tại khoản 3 Điều 59 Luật 2008, khi công chức đang trong thời gian xem xét kỷ luật thì không giải quyết thôi việc. Theo đó, những quy định về kỷ luật tại Luật hiện hành chỉ áp dụng với công chức đang công tác, làm việc.

Tại Điều 8 Nghị định 34/2011/NĐ-CP, Chính phủ quy định rõ các hình thức kỷ luật đối với từng đối tượng công chức như sau:

- Công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý: Khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương, buộc thôi việc;

- Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý: Khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương, giáng chức, cách chức, buộc thôi việc.

Căn cứ vào thực tiễn cũng như tại các quy định khác, việc không xử lý người đã về hưu, nghỉ việc mới phát hiện vi phạm đã bỏ lọt nhiều sai phạm của công chức.

Do đó, khoản 18 Điều 1 Luật sửa đổi đã bổ sung hình thức kỷ luật công chức đã nghỉ việc hoặc nghỉ hưu mới phát hiện vi phạm trong thời gian công tác:

Khi công chức nghỉ hưu hoặc nghỉ việc mới phát hiện vi phạm thì vẫn bị áp dụng các hình thức kỷ luật như trên. 

Kỷ luật công chức không hoàn thành nhiệm vụ

Hiện nay, căn cứ vào kết quả đánh giá, tiêu chuẩn không hoàn thành nhiệm vụ là một trong những tiêu chí đánh giá công chức. Theo đó, nếu công chức có 02 năm liên tiếp không hoàn thành nhiệm vụ thì bị giải quyết thôi việc (khoản 3 Điều 58 Luật Cán bộ, công chức năm 2008).

Do đó, Luật sửa đổi đã quy định cụ thể hình thức xử lý công chức không hoàn thành nhiệm vụ cụ thể tại khoản 12 Điều 1 Luật sửa đổi năm 2019:

- Cho thôi việc: Công chức có 02 năm liên tiếp xếp loại chất lượng không hoàn thành nhiệm vụ;

- Bố trí công tác khác hoặc không bổ nhiệm lại: Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý có 02 năm không liên tiếp trong thời gian bổ nhiệm được xếp loại chất lượng không hoàn thành nhiệm vụ;

- Bố trí vào vị trí việc làm có yêu cầu thấp hơn: Công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý trong 03 năm có 02 năm không liên tiếp xếp loại ở mức không hoàn thành nhiệm vụ ở vị trí đang đảm nhận. 

Công chức tham nhũng đương nhiên bị buộc thôi việc

Nội dung này được bổ sung bởi khoản 15 Điều 1 Luật sửa đổi năm 2019.

Trước đây việc đương nhiên bị buộc thôi việc chỉ áp dụng với trường hợp công chức bị Tòa án kết án phạt tù mà không được hưởng án treo.Thời gian áp dụng việc buộc thôi việc là kể từ ngày bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

Tuy nhiên, đến 01/7/2019, Luật Phòng, chống tham nhũng chính thức có hiệu lực đã quy định:

Để thống nhất với quy định này, Luật sửa đổi cũng bổ sung thêm quy định về việc đương nhiên bị buộc thôi việc của công chức gồm các trường hợp: Bị Tòa án kết án phạt tù mà không được hưởng án treo; bị kết án về tội phạm tham nhũng.

Tham nhũng là một trong những hành vi bị cấm với mọi công chức. Do đó, việc buộc thôi việc người có hành vi tham nhũng là một trong những biện pháp cần thiết và quyết liệt. Qua đó, đồng bộ quy định của hệ thống pháp luật cũng như phù hợp với thực tiễn hiện nay.

Công chức bị kỷ luật vẫn được xem xét bổ nhiệm lại

Theo Điều 82 Luật năm 2008, công chức bị kỷ luật từ khiển trách đến cách chức thì không thực hiện bổ nhiệm trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày quyết định kỷ luật có hiệu lực. Hết thời hạn này, chỉ công chức không vi phạm đến mức bị kỷ luật mới tiếp tục được bổ nhiệm.

Điều này đồng nghĩa với việc, dù vi phạm ở mức độ nào thì công chức cũng sẽ không được bổ nhiệm trong thời hạn 12 tháng từ ngày quyết định kỷ luật có hiệu lực. 

Do đó, để khắc phục nhược điểm này, tại khoản 17 Điều 1 Luật sửa đổi năm 2019 đã quy định rõ từng hình thức kỷ luật gắn với từng hậu quả riêng. Cụ thể, kể từ ngày quyết định kỷ luật có hiệu lực:

- Công chức bị khiển trách, cảnh cáo hoặc hạ bậc lương: Không bổ nhiệm vào chức vụ cao hơn trong thời hạn 12 tháng;

- Công chức bị giáng chức hoặc cách chức: Không bổ nhiệm trong thời hạn 24 tháng;

- Công chức đang trong thời hạn xử lý kỷ luật, đang bị điều tra, truy tố, xét xử: Không được bổ nhiệm;

4 trường hợp công chức không áp dụng thời hiệu kỷ luật

Thời hiệu xử lý kỷ luật là thời hạn mà khi hết thời hạn này, công chức có hành vi vi phạm không bị xem xét kỷ luật (theo Điều 80 Luật năm 2008). Tuy nhiên, nhiều hành vi có mức độ vi phạm quá nghiêm trọng, nếu vẫn áp dụng thời hiệu thì sẽ không có hiệu quả trong công tác quản lý công chức.

Do đó, Luật sửa đổi 2019 đã bổ sung thêm các hành vi không áp dụng thời hiệu xử lý kỷ luật. Điều này đồng nghĩa, dù vi phạm xảy ra tại thời điểm nào công chức đều bị kỷ luật nếu thuộc các trường hợp sau:

- Công chức là Đảng viên có vi phạm đến mức bị kỷ luật bằng hình thức khai trừ;

- Có hành vi vi phạm quy định về công tác bảo vệ chính trị nội bộ;

- Có hành vi xâm hại lợi ích quốc gia trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại;

- Sử dụng văn bằng, chứng chỉ, giấy chứng nhận, xác nhận giả hoặc không hợp pháp

Kéo dài thời hạn, thời hiệu xử lý kỷ luật công chức vi phạm

Theo quy định của Luật Cán bộ, Công chức và Luật Viên chức hiện hành thì thời hiệu xử lý kỷ luật là 24 tháng kể từ thời điểm có hành vi vi phạm đến khi phát hiện hành vi vi phạm kỷ luật.

Tuy nhiên, Luật sửa đổi, bổ sung đã quy định tăng thời hiệu xử lý đối với tính chất từng loại hành vi vi phạm gắn với hệ quả pháp lý (theo thứ tự 2 năm, 5 năm và không tính thời hiệu đối với một số hành vi cụ thể). Bổ sung quy định không tính thời hạn giải quyết các vụ việc theo thủ tục tố tục vào thời gian để xác định thời hiệu và quy định xóa tư cách chức vụ đối với người có vi phạm trong thời gian công tác nhưng đã thôi việc, nghỉ hưu.

Tăng thời hạn xử lý vi phạm kỷ luật từ 60 ngày và 90 ngày (đối với các vụ việc phức tạp) lên thành 90 ngày và 150 ngày. Quy định rõ việc bổ nhiệm khi bị kỷ luật (không bổ nhiệm vào chức vụ cao hơn trong thời hạn 12 tháng đối với trường hợp bị kỷ luật khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương. Không bổ nhiệm chức vụ trong thời hạn 24 tháng nếu bị kỷ luật giáng chức, cách chức.