Làm ăn chụp giật, xuất khẩu rau quả gặp khó

Ông Nguyễn Văn Thành, chủ tịch HĐQT Công ty An Phú A.P.P (Q.12, TP.HCM), cho biết tình trạng cạnh tranh không lành mạnh diễn ra khá phổ biến trong xuất khẩu trái cây VN những năm qua. Chẳng hạn, có thời điểm thanh long xuất sang Mỹ có giá 10-15 USD/kg, các doanh nghiệp VN xuất khẩu ào ạt, tranh nhau hạ giá để giành đối tác, khiến giá thanh long xuống 3-7 USD/kg.

Hậu quả là sau một thời gian ngắn, nhiều nhà xuất khẩu bị phá sản, đối tác nghi ngại. Theo ông Thành, hầu hết doanh nghiệp xuất khẩu hiện nay mở rộng thị trường dàn trải, trong khi năng lực có hạn, dẫn đến chất lượng rau quả thiếu ổn định. “Đừng nói xuất bao nhiêu tấn, mà hãy hỏi ta đã làm gì để nâng giá trị trái cây Việt. Với thị trường càng khó tính, sự ổn định càng cao, rủi ro càng thấp” - ông Thành nói.

Bà Nguyễn Thị Thái Thu Phong, Công ty Trung Nhân (Q.Tân Bình, TP.HCM), bức xúc cho rằng hơn năm qua, doanh nghiệp này phải ngưng xuất khẩu năm mặt hàng rau tươi bị tạm ngưng sang EU chỉ vì những doanh nghiệp làm ăn chụp giật. “Hiện nhiều đối tác của chúng tôi đã quay sang lấy hàng Thái Lan, Trung Quốc vì không thể chờ đợi thêm, trong khi Cục Bảo vệ thực vật vẫn chưa có một văn bản hướng dẫn chính thức nào. Cứ đà này, nhiều doanh nghiệp sẽ chết vì mất mối” - bà Phong lo lắng.

Nhiều nhà kinh doanh cho biết sự thiếu quan tâm của cơ quan quản lý, để doanh nghiệp mạnh ai nấy làm là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng kinh doanh càng bát nháo hiện nay. Cụ thể, dù là cường quốc xuất khẩu trái cây nhưng đến nay VN vẫn chưa có một tài liệu cụ thể, đồng nhất về phương pháp xử lý, bảo quản rau quả, nhiều nhà sản xuất sử dụng thuốc bảo quản, bảo vệ thực vật trôi nổi tiềm ẩn nhiều rủi ro. 

Việc triển khai chương trình GlobalGAP, VietGAP với kinh phí chứng nhận lớn cũng chưa hiệu quả do đầu ra thiếu ổn định, trong khi chưa chú trọng đầu tư thêm cho quy hoạch vùng trồng và định hướng cây trồng, thị trường cho người sản xuất.

Theo Nguyễn Trí