Sẽ rộng đường xuất khẩu nông sản sang EU với EFTA

Theo ông Trần Trung Thực, Vụ trưởng - Trưởng đoàn đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và Khối EFTA, Việt Nam và Khối EFTA đang đàm phán FTA, trong đó đàm phán về kiểm dịch động thực vật (SPS) có vai trò rất quan trọng trong việc tạo điều kiện cho hàng nông sản và thủy sản Việt Nam có thể xuất khẩu mạnh hơn sang thị trường các nước thành viên EFTA.

Ông Thực cho biết, hệ thống SPS của khối EFTA áp dụng gần như nhất thể với hệ thống SPS của các nước EU. Do vậy, để xuất khẩu hàng nông nghiệp, thủy sản sang EFTA thì các doanh nghiệp Việt Nam cũng phải đáp ứng yêu cầu SPS của EU. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nếu hàng hóa có nguồn gốc động, thực vật của Việt Nam xuất khẩu sang được EFTA là lưu thông được trong EU và ngược lại.

Tuy nhiên, do EFTA áp dụng những quy định của EU nên khi muốn xuất khẩu hàng nông sản sang các nước EFTA thì phải thỏa thuận được các nước thành viên của EU về yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm đối với các mặt hàng đó.

“Đây là một yêu cầu bổ sung, cũng là mục tiêu đoàn đám phán đang thỏa thuận với phía EFTA để có những ngoại lệ bởi không phải mặt hàng nào cũng có thể luân chuyển giữa các nước thành viên của EFTA và EU. Trong nội bộ EU là liên minh thuế quan có thể luân chuyển các mặt hàng nhưng có những mặt hàng vẫn còn thuế, không thể di từ EFTA sang EU được”, ông Thực nói.

Đồng tình với quan điểm trên, bà Thonmas Tison, chuyên gia EFTA cho hay, SPS là hệ thống có mức độ hài hòa hóa cao nhất giữa EFTA với EU. Nhiều nước đã được EU chấp nhận do có đầy đủ năng lực, ngày nào Việt Nam được cấp phép thì cũng có nghĩa là được đưa sản phẩm hàng hóa có chứng nhận SPS vào EFTA, các nước EFTA không được phép ngăn cản.

Việc cấp phép sẽ do EU chịu trách nhiệm và khi đặt chân vào thị trường này, hàng hóa chỉ kiểm tra tại một điểm duy nhất sau đó được lưu thông tự do. Tuy nhiên, EU sẽ kiểm tra 20% lô hàng nếu đó là hàng hóa đặc biệt. Nếu chỉ có 1 lô hàng bị từ chối do có nguy cơ gây hiểm họa tới sức khỏe người tiêu dùng thì các lô hàng tiếp sẽ bị kiểm tra chặt và kỹ càng hơn. Sau khi kiểm tra, nếu hàng hóa đảm bảo an toàn vẫn tiếp tục được lưu thông.

Hiện FTA với khối EFTA đã qua 5 phiên đàm phán, kỳ vọng là hiệp định thương mại tự do toàn diện, phù hợp với nguyên tắc của WTO và đem lại lợi ích cho hai bên. EFTA là một liên kết kinh tế không lớn nhưng có tính năng động, đặc biệt trong khối này còn có một số thị trường tiềm năng đối với xuất khẩu của Việt Nam như Na Uy, Thụy Sỹ.

Theo Phan Thu