Nữ đại biểu chất vấn việc chi hàng trăm tỉ đồng cho các hội thảo, tập huấn

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh chiều 6-6, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn TP Hà Nội) cho biết qua trả lời của Bộ trưởng thì việc thực hiện mục tiêu kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc là rất tốt, tuy nhiên trên thực tế chưa phải như vậy.

Đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai, đoàn TP Hà Nội. Ảnh: Phạm Thắng

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai cho hay theo báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Dân tộc còn hướng dẫn chậm, hướng dẫn sai, giải ngân kém, phải trình Quốc hội kéo dài thời gian thực hiện, huy động vốn kém. Đáng ngạc nhiên, hơn khi nói về nguyên nhân hạn chế, báo cáo của Ủy ban Dân tộc nêu là do thời tiết, do COVID-19, do biến động quốc tế. "Đề nghị Bộ trưởng chỉ rõ nguyên nhân chủ quan và trách nhiệm của Bộ trưởng?" - đại biểu chất vấn.

Ngoài ra, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai cho biết về sử dụng vốn của Ủy ban Dân tộc, ngoài việc giải ngân thấp, chỉ đạt 4.634 tỉ đồng (bằng 51%) thì một phần không nhỏ được giải ngân cho hội thảo, tập huấn, trong đó hội thảo bình đẳng giới là 64 tỉ đồng, tư vấn quan hệ hôn nhân 102 tỉ đồng, kiểm tra hội thảo là 88 tỉ đồng, trong khi đó xây dựng mạng lưới y tế cơ sở chỉ đạt 38 tỉ đồng. "Đề nghị Bộ trưởng cho biết việc thực hiện như vậy có hợp lý hay không?" - đại biểu chất vấn.

Về vấn đề chậm ban hành các văn bản và nguyên nhân chủ quan, Bộ trưởng Hầu A Lềnh cho biết đã báo cáo Chính phủ và nhận trách nhiệm trước Chính phủ về những vấn đề thuộc trách nhiệm của Ủy ban Dân tộc trong giai đoạn 2021-2022 triển khai chậm. Nhưng trong thực tế, đến tháng 6-2021, Thủ tướng phê duyệt quyết định đầu tư. Sau khi phê duyệt quyết định đầu tư, Thủ tướng phân công các bộ, ngành xây dựng các văn bản hướng dẫn. Như vậy, bắt đầu từ tháng 6-2021, các bộ, ngành mới triển khai được các văn bản và cơ bản hết năm 2022 đã triển khai cơ bản các văn bản. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai này cũng có những thủ tục chậm vì cũng có nhiều lý do, nhưng đến nay đã cơ bản hoàn thành.

Bộ trưởng Hầu A Lềnh cũng cho rằng Ủy ban Dân tộc là cơ quan chủ trì nhưng chỉ làm một thông tư tham mưu cho Chính phủ ban hành Quyết định 1719, Quyết định 39, còn lại trách nhiệm Ủy ban Dân tộc có 2 thông tư, Thông tư 01, Thông tư 02. 9 thông tư và các văn bản hướng dẫn khác nằm ở các bộ, ngành.

"Trách nhiệm của chúng tôi là cùng phối hợp các bộ, ngành để ban hành hệ thống văn bản thông tư hướng dẫn nhưng trong đó có trách nhiệm đôn đốc của chúng tôi. Chúng tôi hiện nay cơ bản đã hoàn thành, còn giai đoạn tới đây là giai đoạn đôn đốc, kiểm tra các địa phương và tháo gỡ khó khăn cho các địa phương. Rút kinh nghiệm, việc này chúng tôi sẽ làm tốt hơn" - Bộ trưởng Hầu A Lềnh nói.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh. Ảnh: Phạm Thắng

Sau phần trả lời này của Bộ trưởng Hầu A Lềnh, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu Bộ trưởng Hầu A Lềnh trả lời vấn đề thứ 2 của đại biểu Vũ Thị Lưu Mai.

Bộ trưởng Hầu A Lềnh cho biết đó là các dự án của Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, hiện nay mới tổ chức được một số cuộc hội thảo, hội nghị truyền thông. Còn một nội dung nữa liên quan đến đến quỹ tín dụng của Hội Phụ nữ, liên quan đến Luật Ngân sách và các quy định về thành lập các quỹ ở địa phương nên Hội Liên hiệp phụ nữ đã báo cáo Thủ tướng. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã giao cho Ủy ban Dân tộc cùng với Hội Liên hiệp phụ nữ thống nhất lại dự án này, nếu trong trường hợp không thể triển khai được vì vướng luật thì cũng là một dự án không triển khai được trong nhóm khó triển khai để báo cáo với Quốc hội cho điều chỉnh vào tháng 10-2023. 

Còn nhóm dự án khác Hội Liên hiệp phụ nữ đang chủ trì thì sẽ có đánh giá cụ thể cùng với Hội Liên hiệp Phụ nữ và sẽ báo cáo với đại biểu Quốc hội cụ thể.

Cho rằng phần trả lời của Bộ trưởng Hầu A Lềnh là chưa thoả đáng, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai đã tranh luận với Bộ trưởng Hầu A Lềnh và chỉ ra một số tồn tại của Ủy ban Dân tộc.

Theo đại biểu Mai, Bộ trưởng có nói hết 2022 đã hoàn thành xong việc ban hành văn bản hướng dẫn. Tuy nhiên, trên thực tế không phải hoàn toàn như vậy. Tại Báo cáo số 100 ngày 1-4-2023 của Chính phủ đã nêu rất rõ đến thời điểm đó, Ủy ban Dân tộc chưa hoàn thành xây dựng văn bản ban hành, 2 văn bản hướng dẫn chậm gồm tiểu ban 1, tiểu ban 9, tiểu ban 2 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội đồng bào dân tộc thiểu số, việc ban hành thông tư hướng dẫn nhiều nội dung còn rất chậm.

"Một số văn bản quy định hướng dẫn nội dung các chương trình trái quy định của pháp luật, ở đây cụ thể là trái quy định của Luật Đầu tư công, chưa có sự thống nhất, chưa phù hợp thực tiễn. Đây là báo cáo gửi Đoàn giám sát của Quốc hội được phát hành ngày 1-4-2023. Vì vậy, tôi chỉ muốn nói là Bộ trưởng cần sâu sát hơn để đưa ra những thông tin cho cử tri cũng như đại biểu được biết" - nữ đại biểu tranh luận.

Vấn đề thứ hai, theo đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, là về cơ cấu sử dụng nguồn vốn, trong Nghị quyết 120 của Quốc hội nêu rất rõ nhiệm vụ là tăng chi đầu tư và khi trình Quốc hội thì các đại biểu Quốc hội tại khóa XIV đã nêu rất rõ là nguồn lực có hạn thì cần phải đến với người dân thông qua những sản phẩm cụ thể, hạn chế việc chi thường xuyên, trong đó hạn chế tối đa việc hội thảo, tư vấn.

"Nhưng khi đọc báo cáo của Chính phủ thì chúng tôi thấy cơ cấu này chưa hợp lý, không chỉ ở một dự án của Hội Liên hiệp phụ nữ mà ở rất nhiều các hợp phần khác. Mong Bộ trưởng quan tâm để làm sao trong lúc nguồn lực có hạn thì đến được với đồng bào dân tộc, những người hiện nay đang sống trong điều kiện còn khó khăn" - đại biểu Vũ Thị Lưu Mai nêu rõ.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu trong sáng mai 7-6, Bộ trưởng Hầu A Lềnh trả lời các vấn đề liên quan mà các đại biểu tranh luận, quan tâm nêu trên.