Ông lớn dầu Nga giữa bão cấm vận: Vén màn "kẻ vô danh" bí ẩn lột xác thành người giải cứu khổng lồ

Các nhà sản xuất dầu Nga trong tâm bão

Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với hoạt động xuất khẩu dầu mỏ của Nga nhằm đáp trả chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine đã định hình lại hoàn toàn thị trường dầu mỏ toàn cầu.

Rosneft, "ông lớn" dầu mỏ Nga, nhà sản xuất lớn nhất của Nga, đã ở trong tâm bão.

EU đã áp đặt một loạt hạn chế đối với dầu thô của Nga, gần đây nhất là áp giá trần. Các khách hàng lớn nhất của Rosneft, Trafigura và Vitol, đã từ bỏ các thỏa thuận với bạn hàng Nga vào năm ngoái.

Sau các lệnh trừng phạt, Ấn Độ đã quyết định tăng nhập khẩu dầu của Nga, thay vì tự áp đặt các lệnh trừng phạt hoặc tuân theo mức giá trần do G7 áp đặt.

Bên cạnh đó, Rosneft thiếu một đội tàu đáng kể của riêng mình, phải dựa vào người mua để vận chuyển dầu của mình.

Năm 2014, họ đã có một nỗ lực ngắn để chế tạo tàu chở dầu với nhà sản xuất Zvezda của Nga nhưng dự án này đạt được rất ít tiến triển, một phần vì Rosneft không bao giờ tin rằng phương Tây sẽ làm gián đoạn dòng chảy dầu toàn cầu bằng cách ngăn chặn khả năng tiếp cận vận chuyển của Nga, một nguồn tin nói với Financial Time.

Các biện pháp trừng phạt và hạn chế buộc Rosneft và các nhà sản xuất khác của Nga không chỉ cần tìm khách hàng mới mà còn phải vận chuyển dầu.

Khi giá trả cho việc vận chuyển dầu của Nga tăng lên, những con tàu chở dầu sẵn sàng chấp nhận rủi ro bị trừng phạt để phục vụ thị trường mới béo bở này.

"Vị cứu tinh" xuất hiện

Đó là bối cảnh mà Gatik nổi lên.

Tập đoàn này đã được đăng ký là nhà xuất khẩu ở Ấn Độ vào ngày 31/3 năm nay nhưng hồ sơ công ty rất ít ỏi.

Gatik có chung địa chỉ với công ty Buena Vista Shipping đăng ký tại Mumbai, một tổ chức ít người biết đến.

Ai thực sự sở hữu Buena Vista Shipping và ai tài trợ cho việc mở rộng nhanh chóng đội tàu của Gatik đã khiến thị trường dầu mỏ bối rối.

Dữ liệu theo dõi tàu chở dầu cho thấy đội tàu mới mua của Gatik được sử dụng chủ yếu để vận chuyển dầu từ Nga, chủ yếu đến các cảng ở Ấn Độ.

Một phân tích dữ liệu từ công ty phân tích Kpler cho thấy tập đoàn Ấn Độ đã vận chuyển ít nhất 83 triệu thùng dầu thô và các sản phẩm dầu của Nga - đủ để đáp ứng tổng nhu cầu dầu của Anh trong hơn 2 tháng. Hơn một nửa trong số đó đến từ Rosneft.

VesselsValue, chuyên theo dõi doanh số bán tàu chở dầu, tính toán rằng Gatik đã mua ít nhất 56 tàu kể từ tháng 3/2022, trong đó có 13 tàu chỉ tính riêng trong tháng 12/2022 - khi lệnh cấm vận dầu mỏ của Nga bắt đầu có hiệu lực.

Theo Rebecca Galanopoulos của VesselsValue, việc mua bán đã đưa Gatik trở thành một trong những chủ sở hữu tàu chở dầu lớn nhất thế giới.

Kể từ sau chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine, công ty đã mua nhiều tàu chở dầu hơn bất kỳ ai khác, nâng mình từ một doanh nghiệp vận tải biển vô danh của Ấn Độ trở thành một trong những chủ sở hữu tàu lớn nhất thế giới.

Gatik Ship Management chỉ sở hữu hai tàu chở hóa chất vào năm 2021. Đến tháng 4/2023, họ đã mua một đội gồm 58 tàu với tổng giá trị ước tính là 1,6 tỷ USD, theo các chuyên gia vận chuyển VesselsValue.

Gatik, có nghĩa là "tốc độ" trong tiếng Phạn, đã giúp tạo điều kiện thuận lợi cho một trong những thay đổi quan trọng nhất trong dòng chảy dầu mỏ trong nhiều thập kỷ.

Trước chiến dịch quân sự, Nga cung cấp ít hơn 1% dầu thô cho Ấn Độ. Giờ nước này hiện chiếm khoảng 30%, theo thống kê thương mại chính thức.

New Delhi đã không công khai chỉ trích Nga về cuộc xâm lược và đổi lại đã được hưởng lợi từ hàng triệu thùng dầu của Nga, thường được bán với giá chiết khấu cao hơn so với những người mua khác.

Trong quý đầu tiên của năm 2023, dầu mà Ấn Độ mua có giá 48,03 USD/thùng trước khi vận chuyển - thấp hơn 10 USD so với mức trung bình mà các quốc gia khác phải trả, theo nghiên cứu của Trường Kinh tế Kiev dựa trên hồ sơ bán dầu của Nga.

Thông qua các thỏa thuận như vậy, Ấn Độ đã mua phần lớn dầu thô Urals mà trước đây Nga đã xuất khẩu sang thị trường EU.

Rosneft là công ty dầu mỏ duy nhất của Nga hiện diện ở Ấn Độ trước chiến dịch quân sự do có cổ phần trong nhà máy lọc dầu Nayara ở Gujarat. “Họ đã đặt chân vào đất nước này và họ hiểu cách kinh doanh", Katona, nhà phân tích của Kpler lưu ý.