Quốc gia NATO muốn ‘thế chân’ Ukraine trung chuyển khí đốt Nga sang châu Âu, nuôi tham vọng nắm quyền định giá khí đốt tự nhiên

Nguồn cung khí đốt của Nga sang châu Âu thông qua đường ống chạy qua Ukraine đã dừng lại vào ngày 1/1 sau khi Kiev quyết định không gia hạn thỏa thuận với Moscow.

Đường ống qua Ukraine là tuyến đường xuất khẩu chính cuối cùng cho khí đốt Nga sang châu Âu. Sự việc này dự kiến sẽ khiến tập đoàn năng lượng nhà nước Gazprom (Nga) thiệt hại khoảng 5 tỷ USD doanh thu, còn Ukraine mất khoảng 800 triệu USD tiền phí trung chuyển.

Đây chính là dòng khí đốt và phí trung chuyển mà Thổ Nhĩ Kỳ muốn khai thác. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, tham vọng của Thổ Nhĩ Kỳ có thể bị hạn chế do những lỗ hổng trong cơ sở hạ tầng.

Thổ Nhĩ Kỳ đã kết nối với các thị trường châu Âu thông qua một mạng lưới đường ống. Nước này vận chuyển khí đốt từ Nga qua đường ống TurkStream 2 dưới biển Đen, nối liền 2 quốc gia. Đường ống thứ 3 của Thổ Nhĩ Kỳ chạy từ đông sang tây để vận chuyển khí đốt của Iran, trong đó một phần được sử dụng trong nước và một phần để bán cho châu Âu.

Tuy nhiên, TurkStream đang hoạt động gần hết công suất, bơm hơn 15 tỷ mét khối mỗi năm cho các khách hàng ở châu Âu. Còn đường ống xuyên Anatolian – kết nối với đường ống Trans Adriatic chạy qua Hy Lạp, Albania và Ý – vận chuyển khoảng 10 tỷ mét khối mỗi năm nhưng vẫn thấp hơn so với công suất thiết kế.

Ông Mehmet Ogutcu, Chủ tịch Nhóm Năng lượng London, cho rằng việc nhận định Thổ Nhĩ Kỳ có thể ngay lập tức thay thế Ukraine trung chuyển khí đốt Nga sang châu Âu là quá cường điệu.

“Công suất các đường ống không đủ. Thổ Nhĩ Kỳ cần đầu tư vào các đường ống và các trạm bơm mới”, ông nói.

Ông Buğra Zeynep Özdemir, nhà nghiên cứu năng lượng tại Quỹ Nghiên cứu Chính trị, Kinh tế và Xã hội, cho biết Thổ Nhĩ Kỳ có thể hưởng lợi nhờ khả năng lưu trữ khí đốt ngày càng tăng tại các cơ sở lớn mà nước này đang phát triển. Điều này có thể cho phép quốc gia NATO này điều tiết nguồn cung và trở thành trung tâm giao dịch khí đốt tự nhiên.

Özdemir cho biết: “Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã có tham vọng không chỉ trở thành quốc gia trung chuyển khí đốt tự nhiên mà còn là quốc gia định giá khí đốt tự nhiên”. “Với thỏa thuận trung chuyển khí đốt giữa Nga và Ukraine hết hạn Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ đẩy nhanh việc thực hiện mục tiêu này”.

Những tham vọng này có thể được củng cố khi Thổ Nhĩ Kỳ tăng sản lượng từ các mỏ khí đốt của riêng mình ở Biển Đen.

Đến năm 2026, Ankara kỳ vọng sản lượng khí đốt trong nước sẽ chiếm khoảng 30% trong tổng số 50 tỷ mét khối tiêu thụ hàng năm của nước này. Do đó, lượng khí đốt nhập khẩu dư thừa có thể để được tái xuất tới khách hàng ở châu Âu nếu cơ sở hạ tầng của Thổ Nhĩ Kỳ cải thiện hơn.

Theo AGBI