Quy định mới bắt buộc có hiệu lực từ 1/1/2025: Tại sao chỉ những xe máy trên 5 năm mới phải xếp hàng?

Bộ Giao thông vận tải mới đây đã ban hành Thông tư số 47, dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày đầu tiên của năm 2025, quy định cụ thể quy trình và thủ tục kiểm định khí thải cho xe mô tô và xe gắn máy. Tuy nhiên theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, thời gian thực hiện kiểm định khí thải xe máy tại các cơ sở đăng kiểm không bắt đầu từ ngày này, hiện chưa có thời gian cụ thể.

Tại sao chỉ những xe máy trên 5 năm mới phải xếp hàng kiểm định?

Ông Lê Văn Vệ, đại diện của Hiệp hội các nhà sản xuất, nhập khẩu xe máy Việt Nam (VAMM), thông tin trên tờ VnEconomy rằng hiệp hội đã tiến hành nghiên cứu và đo lường khí thải xe máy từ năm 2018 tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng.

Kết quả cho thấy xe máy dưới 5 năm tuổi có ít ảnh hưởng đến chất lượng không khí, do đó VAMM đã kiến nghị không cần kiểm định khí thải cho nhóm xe này.

Tuy nhiên, xe sử dụng trên 5 năm, đặc biệt là các xe không được bảo dưỡng định kỳ, thường không đáp ứng được tiêu chuẩn về khí thải. Ông Vệ cũng nhấn mạnh rằng người dân thường chỉ sửa chữa xe khi gặp trục trặc và ít khi bảo dưỡng định kỳ, dẫn đến tình trạng khí thải không đạt chuẩn.

Đại diện của VAMM cho biết bảo dưỡng xe định kỳ có thể giúp giảm ô nhiễm và tiết kiệm nhiên liệu, và sau khi bảo dưỡng, tỷ lệ xe hoạt động trên 5 năm đạt chuẩn khí thải được cải thiện đáng kể.

Các nguyên nhân chính dẫn đến việc xe không đạt chuẩn khí thải bao gồm việc lọc gió, bugi, dầu máy và ống xả không được bảo dưỡng đúng cách. Vì vậy, việc thay thế và bảo dưỡng định kỳ các bộ phận này, đặc biệt đối với xe đã sử dụng trên 10 năm, là biện pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm.

Đại diện Hiệp hội VAMM cho biết thêm rằng việc xây dựng hệ thống kiểm định khí thải xe máy cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đồng bộ. Lộ trình triển khai nên áp dụng ở nơi có mật độ phương tiện cao, nhu cầu kiểm soát ô nhiễm lớn như Hà Nội, TP.HCM, rồi mở rộng ra các địa phương khác.

Kiểm định khí thải xe máy là việc cực kì cần thiết cho môi trường

Các chuyên gia cho rằng việc kiểm tra khí thải đối với xe máy, mô tô là hết sức quan trọng bởi lượng khí thải từ xe máy hiện đang là một trong những tác nhân chính gây ô nhiễm không khí.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, cựu Hiệu trưởng ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, nhận định trên tờ Pháp luật TP.HCM rằng việc kiểm định khí thải xe máy rất cần thiết vì nó là nguồn ô nhiễm không khí nghiêm trọng tại các đô thị. Kiểm định khí thải xe máy có thể hỗ trợ giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Ông cũng đề xuất rằng xe cũ hơn 10 năm cần bị cấm sử dụng và khuyến khích người dân chuyển từ xe máy chạy xăng sang xe máy điện để giảm ô nhiễm.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng cũng phân tích rằng xe máy gây ô nhiễm nhiều hơn ô tô do cơ cấu động cơ khác biệt, dẫn đến hiệu quả trộn lẫn giữa xăng và không khí trong buồng đốt không cao, từ đó tạo ra lượng ô nhiễm lớn.

Đồng tình với quan điểm trên, PGS.TS Phùng Chí Sỹ, Phó chủ tịch Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam nhấn mạnh với báo trên rằng phương tiện giao thông đường bộ, đặc biệt là xe máy cũ, là nguồn phát thải chính, chiếm khoảng 50-60% nguyên nhân gây ô nhiễm không khí.

Để kiểm định khí thải xe máy được hiệu quả, PGS.TS Phùng Chí Sỹ khuyến nghị cần có lộ trình thực hiện cụ thể để tránh tình trạng ùn ứ và quy trình kiểm tra phải được thông báo rõ ràng, tuyên truyền đến mọi người dân để việc kiểm định được thực hiện hiệu quả.