Rời tập đoàn công nghệ đình đám nước Mỹ sau 1 năm làm việc, Huyền Chip tiết lộ 4 bài học sinh tồn nơi công sở mà bất cứ sinh viên mới ra trường nào cũng nên biết

Huyền Chip (tên thật là Nguyễn Thị Khánh Huyền) không phải là gương mặt xa lạ gì đối với người trẻ Việt. Cô là tác giả của loạt sách "Xách ba-lô lên và Đi", kể về hành trình du ký khám phá các miền đất mới lạ trên thế giới của chính mình.

Năm 2014, cô sang Mỹ du học tại ĐH Stanford danh tiếng. Sau khi lấy bằng thạc sĩ ngành Khoa học Máy tính, Huyền Chíp đã được nhận vào làm tại NVIDIA - một tập đoàn công nghệ đa quốc gia chuyên về phát triển bộ xử lý đồ họa (GPU) và công nghệ chipset cho các máy trạm, máy tính cá nhân, và các thiết bị di động.

Tuy nhiên, Huyền Chíp vừa bất ngờ thông báo sẽ chia tay ông lớn công nghệ này sau 1 năm làm việc để tham gia khởi nghiệp cùng bạn bè. Trong quá trình tham gia NVIDIA, cô đã tích lũy được nhiều bài học quý giá từ đồng nghiệp, bạn bè, cố vấn, lãnh đạo… Đây cũng là những điều mà các bạn trẻ mới ra trường không nên bỏ qua nếu muốn vươn tới thành công trong tương lai.

Dưới đây là bản lược dịch bài chia sẻ của Huyền Chip trên trang blog của cô.

Huyền Chip vừa nói lời tạm biệt với tập đoàn công nghệ đa quốc gia NVIDIA sau 1 năm làm việc.

***

1. Khi chọn công việc, điều quan trọng nhất là những người bạn làm việc cùng

Trước khi đi làm, tôi đã ngây thơ nghĩ rằng mình có thể đem cuộc sống xã hội từ trên trường vào thế giới thực. Tôi đã tưởng bạn bè sẽ tiếp tục sống cách tôi 5 phút đi bộ và có mặt bất cứ khi nào tôi cần.

Hiện thực khốc liệt hơn nhiều. Rất nhiều bạn thân của tôi chuyển đi. Vài người ở lại, nhưng cũng bị cuốn theo cuộc sống cơm áo gạo tiền và không có thời gian để gặp gỡ.

Trong lúc tồi tệ nhất, đồng nghiệp đã tới và lấp đầy khoảng trống.

Tôi không nghĩ đến chuyện này khi tìm việc. Chẳng phải cuộc sống cá nhân là một đường thẳng vuông góc với công việc sao? May mắn thay, tôi đã tìm được 2 thứ quan trọng nhất đối với một người mới ra trường: bạn bè và người cố vấn.

Bạn bè

Khi mới tham gia, tất cả mọi người trong nhóm đều đã kết hôn và có con. Họ không có thời gian cho những nỗi lo lắng hậu tốt nghiệp của tôi. Tuy nhiên, dần dần tôi tìm thấy một nhóm những người có cùng tâm trạng giống mình. Chúng tôi cùng nhau ăn trưa mỗi ngày. Vào cuối tuần, chúng tôi đi chơi, ăn BBQ và tổ chức tiệc tại gia. Thậm chí chúng tôi còn dành hẳn một cuối tuần bên nhau tại Monterey.

Vài người trong số họ đã trở thành bạn bè thay vì chỉ là đồng nghiệp. Tôi không phủ nhận đôi khi tôi cảm thấy bực mình vì công việc hay cuộc sống. Việc có những người bạn mà tôi có thểtin tưởng và tâm sự đã tạo nên một sự khác biệt lớn.

Cố vấn

Một tiền bối trong nhóm đã quan tâm và dìu dắt tôi. Anh ấy ủng hộ và chỉ dẫn tôi rất nhiều, từ viết báo cáo, văn hóa công sở cho đến việc chọn giày chống nước để đi. Tôi ước mình đã chủ động học hỏi nhiều hơn từ anh.

Tôi ngạc nhiên khi thấy nhiều người không có cố vấn trong công việc đầu của mình. Chẳng phải là họ không muốn, mà là họ chưa từng hỏi. Khi bắt đầu một công việc mới, hãy làm quen với đồng nghiệp và mời họ làm người cố vấn cho mình. Nếu họ từ chối, hãy thử với người khác. Hầu hết mọi người đều sẵn lòng trở thành cố vấn - ai cũng hãnh diện khi được mời. Trao đổi với họ 1 lần/tháng về những điều bạn đang làm, tìm hiểu những điều họ đang làm và xin ý kiến của họ về quá trình tiến bộ của bản thân. Sếp cũng có thể trở thành người cố vấn của bạn, tuy nhiên ý kiến khách quan thì vẫn tốt hơn.

Tôi đã tiếp thu được bài học đầu tiên này từ những chuyến đi trong vài năm đầu thập kỷ: "Đi đâu không quan trọng, quan trọng là chúng ta đi cùng ai". Tôi lại học nó thêm lần nữa khi thập kỷ này kết thúc. Làm ở đâu không quan trọng. Làm cái gì không quan trọng. Kiếm được bao nhiêu tiền cũng không quan trọng. Quan trọng là bạn làm việc cùng ai.

Bài học rút ra:

- Tìm một nhóm có những người đang trải qua cùng giai đoạn với bạn.

- Mời đồng nghiệp trở thành người cố vấn cho mình.

2. Tìm mục tiêu cho công việc và có cách đánh giá sự tiến bộ của bản thân

Ở trường, chúng ta biết mình sẽ tiến triển ra sao: chúng ta hoàn thành năm học này rồi chuyển sang năm tiếp theo. Nếu chẳng may thi trượt, bạn biết mình cần đánh giá lại các ưu tiên. Sau khi tốt nghiệp, tôi sợ mình sẽ tiếp tục đưa ra những lựa chọn sai lầm và không có cách nào để nhận ra trước khi quá muộn.

Để tránh điều này, tôi quyết định mình cần 3 thứ: những mục tiêu xác định, một cách để đánh giá liệu mình đã hoàn thành mục tiêu chưa, và một hệ thống cảnh báo sớm mỗi khi đi chệch đường.

Mục tiêu của tôi tập trung vào 3 điều chính: trở thành một kỹ sư giỏi hơn, trở thành một cây bút giỏi hơn và tối đa hóa các lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai.

Trong công việc, thước đo mà tôi dùng là cấu trúc bên trong và vòng phản hồi thông tin của NVIDIA. Sếp sẽ cho tôi biết tôi cần gì để có thể tiến bộ hơn. Nếu sếp bạn không đề cập đến điều này, bạn nên gặp họ để nói chuyện 1:1. Hãy thảo luận với họ về những định hướng nghề nghiệp trong và ngoài công ty, về thời gian để một người với nền tảng như bạn có thể tiến bộ hơn.

Tôi cũng hỏi sếp về những kỹ năng và hiểu biết mà anh ấy nghĩ tôi cần trau dồi thêm. Hầu hết mọi người sẽ khen bạn làm tốt, vì thế bạn cần phải đặt câu hỏi theo hướng khuyến khích họ nhận xét thật lòng. Điều đó cũng đòi hỏi sự can đảm. Khi bạn lắng nghe phản hồi, hãy tiếp nhận nó một cách lịch sự, kể cả khi đó là điều bạn không muốn nghe.

Trong cuộc sống, tôi hay tâm sự với Paul Warren - một trong những người bạn thân nhất. Tháng 6 năm ngoái, sau khi nghe những việc tôi đã làm, anh ấy nói rằng: "Cô bạn hàng xóm ạ, trong 5 năm biết cậu, tôi chưa từng thấy cậu kém năng suất như thế này". Một số người sẽ thấy nó khắc nghiệt, nhưng đó là điều tôi cần nghe. Cuộc trò chuyện đó đã thôi thúc tôi xem xét lại cách sử dụng thời gian, đánh giá lại các ưu tiên và cải thiện các thói quen xấu.

Vì điều này tốt cho cả hai, Paul và tôi quyết định cứ 2 tuần sẽ lại kiểm tra tiến độ những gì chúng tôi hứa sẽ làm. Chúng tôi muốn giúp nhau sống tốt hơn, chứ không chỉ làm việc tốt hơn, vì thế chúng tôi nói chuyện về mọi thứ, từ công việc cho đến các mối quan hệ. Thật an tâm khi người mà mình tin tưởng có thể theo dõi sự tiến bộ của mình. Tôi rất vui vì có Paul làm người đồng hành trong cuộc sống.

Bài học rút ra:

- Có mục tiêu xác định.

- Nói chuyện với sếp về sự nghiệp, về thời gian để tiến bộ, về những gì bạn cần để tiến bộ hơn.

3. Thói quen sẽ giúp cuộc sống dễ thở hơn

Lúc còn đi học, tôi ghét cách mà thời gian của mình được sắp đặt. Thời khóa biểu trong tuần luôn luôn giống nhau. Học kỳ nào cũng chỉ xoay quanh thi cử và deadline. Tôi đã mong chờ ngày ra trường để được ngủ bất cứ khi nào mình thích.

Là kỹ sư phần mềm trong một tập đoàn công nghệ lớn, tôi được tự do sắp xếp thời gian của mình. Hầu hết các công ty ở đây đều không quan tâm bạn làm ở đâu và khi nào, miễn là hoàn thành được. Khi mới đi làm, tôi đã tận dụng điều này. Khi muốn ngủ nướng, tôi sẽ ngủ nướng và làm việc bù vào cuối ngày. Nếu không muốn thay quần áo, tôi sẽ làm việc ở nhà.

Tôi thích điều này, nhưng vì thế mà tôi không hoàn thành được gì cả. Càng có nhiều lựa chọn, tôi càng mất nhiều thời gian để xem xét chúng. Tôi mất hàng giờ để lên kế hoạch. Tôi liên tục đổi từ việc này sang việc kia mỗi khi thấy chán. Lịch sinh hoạt bất thường khiến tôi khó ngủ và luôn mệt mỏi.

Vì thế, tôi quyết định làm điều mà mình chưa từng nghĩ đến: tạo thói quen. Mỗi ngày, tôi đến công ty, về nhà và ngủ vào những khung giờ giống nhau. Việc lên kế hoạch gặp mặt cũng dễ dàng hơn. Tôi ngủ ngon hơn. Tôi sống có kỷ luật và năng suất hơn. Tôi thậm chí dành hẳn 40 phút/ngày để đọc sách trên đường về nhà. Không xem email, không lướt mạng xã hội, không kiểm tra code. Thế giới và mọi vấn đề của nó dường như không tồn tại. Thứ duy nhất quan trọng trong giờ phút quý giá đó là vũ trụ nhỏ của riêng tôi.

Khi tôi nói với mọi người về thay đổi này, họ cho biết mình cũng cần thói quen trong cuộc sống. Một người chọn sống xa công ty để có thể bắt những chuyến xe giống nhau đi làm mỗi ngày. Người khác nói rằng thói quen giúp anh ấy cảm thấy bình yên - mọi chuyện vẫn ổn chừng nào anh ấy vẫn được uống latte vào lúc 9h sáng. Thói quen giúp chúng ta tự động hoàn thành các nhiệm vụ trong ngày, dành năng lượng tinh thần cho những thứ quan trọng hơn.

Bài học rút ra

- Đi ngủ cùng một khung giờ.

- Dành thời gian cho những thứ bạn thích để có động lực mỗi ngày.

- Đừng quên tập thể dục.

4. Công việc không quyết định giá trị của bản thân bạn

Gần đây, tôi đã trò chuyện với một người tôi gặp trong bữa tối tập thể. Khi tôi kể lại cho bạn mình, cô ấy hỏi: "Anh ấy làm nghề gì?". Tôi không biết, vì tôi không hỏi.

Tôi thấy phiền khi thứ đầu tiên mọi người đề cập đến lúc mới gặp nhau luôn là công việc, hay nơi làm việc. Chỉ trong 2 phút gặp gỡ, chúng ta sẽ biết được toàn bộ cột mốc sự nghiệp của đối phương: họ đang làm việc ở đâu, họ đã làm gì trước đó, họ học trường nào.

Điều này làm giảm giá trị bản thân của mỗi người, khiến nó chẳng khác nào một cái sơ yếu lý lịch. Điều này khiến chúng ta lười biếng - chúng ta không nghĩ mình cần tìm hiểu về đối phương vì chúng ta đã tự hình thành khuôn mẫu về họ thông qua công việc.

Trên hết, nếu cứ tiếp tục giới thiệu bản thân bằng công việc, chúng ta đang để công việc định nghĩa chính mình. Nếu thất nghiệp hoặc công việc không suôn sẻ, chúng ta cảm thấy mình chẳng là gì.

Mọi người thường hỏi tôi: Nếu không nói về công việc thì nói về gì? Hãy nói về những thứ khác. Tôi muốn biết người khác đang nghĩ gì, vấn đề nào họ chưa giải quyết được, điều gì họ thấy đang bị đánh giá thấp, loại công nghệ/sách/phim/nhạc làm thay đổi quan điểm của họ. Mục tiêu của tôi khi gặp gỡ ai đó là để tìm hiểu những điều họ biết mà tôi thì chưa.

Tôi dùng cơ hội này để có được góc nhìn mới về những điều mình đang nghĩ. Nếu nghĩ đến những buổi phỏng vấn về lĩnh vực học máy, tôi sẽ hỏi họ kinh nghiệm phỏng vấn với tư cách là ứng viên và người tuyển dụng. Nếu nghĩ đến tài liệu kỹ thuật, tôi sẽ hỏi họ về quá trình viết và hỏi họ về các ví dụ đáng học tập.

Rất khó để khiến mọi người cởi mở ngay lập tức, do đó bạn nên đưa ra đúng câu hỏi để làm quen. Đó là một kỹ năng tôi vẫn đang học hỏi và thực hành. Thỉnh thoảng, tôi thất bại và người khác nghĩ tôi lập dị. Tuy nhiên, khi thành công, tôi đã học được nhiều điều mới mẻ, thậm chí còn kết thêm bạn mới.

Tôi muốn nhắc nhở rằng, sự nghiệp của bạn không phụ thuộc hoàn toàn vào công việc. Nhiều cơ hội đến với tôi từ những lĩnh vực bên ngoài công việc - những người biết tôi từ các dự án bên lề, những công ty mời tôi thuyết trình về một chủ đề tôi từng viết. Tôi phân biệt rạch ròi giữa điều tôi làm vì công việc với điều tôi làm vì chính mình. Tôi tận dụng thời gian ngoài công việc để thực hiện những điều mình hứng thú. Khi bạn có một sự nghiệp bên ngoài công việc, bạn sẽ có nhiều đòn bẩy hơn trong công việc - thứ cho phép bạn linh hoạt hơn.

Bài học rút ra

- Tìm hiểu con người của đối phương chứ không chỉ công việc của họ. Kết bạn chứ đừng chỉ xây dựng các mối quan hệ.

- Dù lương hậu hĩnh đến đâu, bạn luôn "bán" thời gian với giá rẻ hơn giá trị thực. Hãy dành thời gian cho chính mình.

- Thực hiện những dự án bên ngoài.

- Xây dựng sự nghiệp bên ngoài công việc.