Rót 2000 tỷ đồng 'nắn thẳng' cung đường sắt đẹp nhất thế giới bằng hầm xuyên núi ở tỉnh hẹp nhất Việt Nam

 "Nắn thẳng" tuyến đường sắt qua đèo Khe Nét

Ngày 22/3, tại xã Hương Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình, Bộ Giao thông vận tải phối hợp với Quỹ Hợp tác và Phát triển Kinh tế Hàn Quốc (EDCF) tại Việt Nam, UBND tỉnh Quảng Bình đã tổ chức lễ triển khai thi công dự án cải tạo đường sắt khu vực Đèo Khe Nét, tuyến đường sắt Hà Nội - TP Hồ Chí Minh.

Dự án gồm 2 gói thầu xây lắp là XL01 (Thi công xây dựng 2 hầm đường sắt) và XL02 (Thi công xây dựng các công trình cầu, đường sắt, thông tin tín hiệu và các công trình còn lại).

Được biết, Dự án cải tạo đường sắt khu vực đèo Khe Nét, tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM có tổng chiều dài tuyến gần 7km trên địa bàn huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình. Tổng mức đầu tư hơn 2.000 tỷ đồng.

Khối lượng thi công chính của dự án bao gồm các công trình tuyến, ga, hầm, thông tin tín hiệu... Đối với công trình trên tuyến sẽ nâng cấp cải tạo hơn 2.255m đường sắt, cải dịch tuyến mới khoảng 4.564m đường sắt.

Công trình ga Đồng Chuối được cải tạo, đặt thêm đường số 3; Xây dựng ke ga dài 300m và xây mới đường bộ vào ga.

Phạm vi dự án cũng tiến hành cải tạo cầu Tân Ấp; xây dựng mới 3 cầu (cầu dẫn số 1 dài hơn 142m, cầu dẫn số 2 dài gần 573m, cầu dẫn số 3 dài hơn 74m); nâng cao gờ chắn bánh 2 cầu hiện tại.

Cùng đó, gia cố mái ta luy nền đào sâu trước cửa phía Bắc của hầm số 1 (khoảng từ Km415+600 đến khoảng Km415+860) và sau cửa phía Nam của hầm số 2 (khoảng từ Km417+543,14 đến khoảng Km417+825 và khoảng từ Km417+985 đến khoảng Km418+075).

Hạng mục khó nhất là xây dựng mới 2 hầm với tổng chiều dài 935m. Trong đó, hầm số 1 dài 580m, hầm số 2 dài 355m. Đoạn đường sắt Bắc - Nam qua đèo Khe Nét (Quảng Bình) nhờ vậy sẽ được "nắn thẳng" bằng hầm xuyên núi.

Hệ thống thông tin, tín hiệu sẽ được giữ nguyên hệ thống thông tin âm tần, thông tin quang; Điều chỉnh hệ thống hiện tại thành hệ thống tín hiệu công nghệ điện khí tập trung, sử dụng liên khóa rơ le, đóng đường bán tự động, ghi động cơ, phát điện đoàn tàu bằng đếm trục.

Dự án cũng tiến hành cải dịch đường bộ QL15 khoảng 350m (khoảng từ Km460+940 đến khoảng Km461+298) để tạo mặt bằng cho cải tuyến đường sắt; Cải tạo hệ thống đường dây, xây dựng mới trạm biến áp, di dời đường dây điện bị ảnh hưởng trong phạm vi công trình.

Sau khi hoàn thành, đoạn tuyến đường sắt này rút ngắn 1,9km, nâng cao sự an toàn và khai thác vận tải. Việc thực hiện dự án có ý nghĩa to lớn đối với ngành đường sắt nói riêng và sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, giải quyết được 1 trong 5 nút thắt chính và hướng tới kỷ niệm 100 năm ngành đường sắt vào năm 2026.

"Nút thắt cổ chai" trên tuyến đường sắt đẹp nhất thế giới

Tháng 5/2023, đường sắt Bắc - Nam xếp vị trí đầu tiên trong danh sách những tuyến đường sắt đẹp nhất thế giới, do trang cẩm nang du lịch Lonely Planet bình chọn. 

Trước đó vào năm 2018, tuyến đường sắt Bắc - Nam từng lọt vào danh sách 10 tuyến đường sắt đẹp nhất thế giới cũng do chính trang này bình chọn.

Theo Lonely Planet mô tả, tuyến đường sắt Bắc - Nam là một trong những tuyến đường sắt được yêu thích nhất khu vực Đông Nam Á. Trên hành trình hai ngày từ Bắc vào Nam, hành khách sẽ được đi qua từ những phố thị ồn ào, sôi động cho đến những vùng nông thôn yên bình.

Việt Nam sở hữu hệ thống đường sắt quốc gia đi qua 34 tỉnh, thành phố với tổng chiều dài 3.143 km, trong đó tuyến đường sắt Bắc - Nam là trục xương sống dài 1.726 km. 

Tuy nhiên, chất lượng kết cấu hạ tầng đường sắt chưa đồng bộ, năng lực hạn chế, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông. Trên tuyến vẫn còn một số điểm quanh co nguy hiểm như khu gian Hòa Duyêt - Thanh Luyện, khu vực đèo Khe Nét, đèo Hải Vân...

Khu vực đèo Khe Nét có địa hình phức tạp, hiểm trở nằm trên địa phận xã Hương Hóa và Kim Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình, dài hơn 10 km, có 43 đường cong nguy hiểm, với độ cao hơn 700m so với mực nước biển, độ dốc khoảng 17 phần nghìn. 

Đèo nằm giữa ga Vinh (Nghệ An) và ga Đồng Hới (Quảng Bình). Từ Vinh lên đến đỉnh đèo phải mất tới 200 km.

Đặc biệt, đường sắt khu vực đèo Khe Nét là đoạn đường "thắt cổ chai" nguy hiểm, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông cho các đoàn tàu trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP Hồ Chí Minh. Đường sắt đoạn qua đèo Khe Nét đi qua 32 khúc cua hẹp phải dùng ray hộ bánh. Tàu khách qua đây chỉ chạy được 20 – 25km/h (tốc độ trung bình khoảng 76km/h), tàu hàng phải có thêm đầu máy đẩy mới qua được.

Trong khi đó, Quảng Bình lại là tỉnh hẹp nhất Việt Nam theo chiều Đông - Tây, bề ngang tỉnh chỉ 40,3 km.