Sai phạm của cựu Chủ tịch Saigon Co.op trong thương vụ mua Big C Việt Nam

Cơ quan An ninh điều tra Công an TPHCM vừa hoàn tất kết luận điều tra bổ sung, chuyển qua Viện KSND cùng cấp đề nghị truy tố bị can Diệp Dũng (55 tuổi, cựu Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op) cùng 8 người khác về tội "Lạm quyền trong khi thi hành công vụ" và "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Saigon Co.op.

Cựu Chủ tịch Saigon Co.op không hợp tác với đoàn thanh tra

Tháng 2/2020, Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM phát hiện dấu hiệu tăng vốn bất thường của Saigon Co.op nên đề xuất UBND Thành phố thành lập đoàn kiểm tra liên ngành về tình hình hoạt động, việc tuân thủ quy định pháp luật của Saigon Co.op và các hợp tác xã (HTX) thành viên để có cơ sở báo cáo kết quả kiểm tra đến Bộ Kế hoạch Đầu tư theo quy định.

Sau đó, UBND TPHCM chỉ đạo Thanh tra Thành phố (TTTP) tiến hành thanh tra toàn diện Saigon Co.op. Thời điểm này, Thành ủy - UBND TPHCM nhiều lần yêu cầu bị can Diệp Dũng (đang là Thành ủy viên) làm việc nhưng ông Dũng luôn tìm cách né tránh, không hợp tác làm việc.

Mặc dù TTTP đang tiến hành thanh tra và yêu cầu phía Saigon Co.op phải chấp hành quyết định thanh tra và tuân thủ các yêu cầu nhưng ngày 24/7/2020, bị can Diệp Dũng vẫn triệu tập và tổ chức Đại hội Thành viên bất thường Saigon Co.op lần 1 năm 2020.

TTTP và các sở, ban ngành đã đến nơi tổ chức đại hội và công bố quyết định đề nghị tạm dừng đại hội nhưng bị can Dũng vẫn cho tiếp tục và giao lại cho ông Nguyễn Thanh Hùng - Ủy viên Hội đồng quản trị (HĐQT) điều hành.

Qua đó, đại hội đã thông qua Nghị quyết số 13, trong đó giao cho ông Nguyễn Thanh Hùng bãi nhiệm chức vụ Tổng Giám đốc, Phó Tổng giám đốc đối với ông Nguyễn Anh Đức và Phạm Trung Kiên.

Ngay sau đó, Thành ủy - UBND TPHCM đã có văn bản chỉ đạo quyết liệt nhằm ngăn chặn bị can Diệp Dũng cùng một số cá nhân và công ty thực hiện âm mưu thâu tóm Saigon Co.op và chỉ đạo TTTP nhanh chóng kết luận thanh tra, chuyển Cơ quan điều tra xác minh làm rõ các dấu hiệu sai phạm.

Lòng vòng dòng tiền huy động vốn

Quá trình kiểm tra, xác minh nguồn tin về tội phạm trong đợt huy động vốn năm 2020 tại Saigon Co.op, Cơ quan An ninh điều tra phát hiện, cuối năm 2015 đầu năm 2016, khi chuỗi Big C tại Việt Nam công bố thông tin chuyển nhượng, Đảng ủy, HĐQT, Ban Tổng Giám đốc Saigon Co.op đã thống nhất và trình Đại hội Thành viên thông qua nghị quyết tiếp tục mở rộng và phát triển mạng lưới với phương thức mua bán - sáp nhập đối với các công ty, đơn vị có ý định chuyển nhượng các điểm bán lẻ tại Việt Nam.

Ngày 19/2/2016, Saigon Co.op ban hành văn bản gửi Thường trực UBND TPHCM xin chủ trương mua lại Big C Việt Nam và được chấp thuận chủ trương.

Cuối tháng 2/2016, HĐQT Saigon Co.op họp, thống nhất phương án mua bán sáp nhập Big C Việt Nam và huy động vốn để thực hiện; đồng thời giao Chủ tịch HĐQT và Tổng Giám đốc chỉ đạo các phòng ban liên quan triển khai, xúc tiến các thủ tục cần thiết và thi hành.

Đầu tháng 3/2016, HĐQT Saigon Co.op tiếp tục họp, chọn Công ty Cổ phần Chứng khoán Bản Việt tổ chức việc thu xếp vốn.

Sau đó, bị can Diệp Dũng đã ký công văn gửi “Quý thành viên Liên hiệp HTX Thương mại TPHCM” (được lấy số trong sổ công văn đi năm 2016 nhưng không được gửi đi các HTX thành viên).

Cùng ngày, bị can Diệp Dũng đã tự ý ký văn bản gửi “Quý Nhà đầu tư tiềm năng” (không được ghi nhận trong sổ công văn đi năm 2016, không thông qua HĐQT) để thông báo triển khai huy động vốn 2 đợt với số tiền huy động là 10.000 tỷ đồng, mục đích để đặt cọc cho thương vụ mua lại hệ thống bán lẻ Big C tại Việt Nam.

Ngày 10/3/2016, tài khoản huy động vốn của Saigon Co.op nhận 3.000 tỷ đồng thông qua 55 giao dịch nộp tiền mặt của 10 cá nhân và 5 giao dịch chuyển khoản của 5 công ty.

Ngày 30/5/2016, bị can Diệp Dũng tiếp tục ký phát hành công văn thông báo triển khai huy động vốn để củng cố và tiếp tục mở rộng, phát triển mạng lưới hệ thống Saigon Co.op.

Giữa tháng 8/2016, ông Dũng không thông qua HĐQT, mà tự ý lấy số tiền 1.000 tỷ đồng từ 3.000 tỷ đồng (tiền huy động để đặt cọc cho thương vụ Big C) để ký hợp đồng hợp tác đầu tư cùng Công ty Cổ phần Địa ốc Đại Á (Công ty Đại Á) do ông Tôn Thất Hào (56 tuổi) làm giám đốc với số tiền 300 tỷ đồng và cùng Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Đô Thị Mới (Công ty Đô Thị Mới) do ông Võ Thành Trung (45 tuổi) làm giám đốc với số tiền 700 tỷ đồng.

Từ ngày 9/11 đến 16/11/2016, tài khoản huy động vốn của Saigon Co.op tiếp tục nhận 1.000 tỷ đồng thông qua 6 giao dịch chuyển khoản của 1 cá nhân và 2 giao dịch chuyển khoản của 2 công ty.

Tuy nhiên, qua xác minh, Cơ quan An ninh điều tra xác định 1.000 tỷ đồng này là của Công ty Đại Á và Công ty Đô Thị Mới có được từ việc ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Saigon Co.op, sau đó thông qua các công ty và cá nhân khác để góp vốn trở lại vào Saigon Co.op nhằm nâng tổng số tiền góp vào Saigon Co.op là 4.000 tỷ đồng.

Hợp đồng hợp tác đầu tư giữa Saigon Co.op với Công ty Đại Á và Công ty Đô Thị Mới thể hiện: Saigon Co.op được nhận tỷ lệ lợi nhuận cố định là 7%/năm, thời hạn 3 tháng và được thanh toán (gốc + lãi) một lần vào cuối kỳ hợp tác.

Sau đó, bị can Diệp Dũng và hai ông Hào, Trung đã ký thêm 4 phụ lục hợp đồng để gia hạn thời gian hợp tác.

Cuối tháng 3/2018, ông Diệp Dũng tiếp tục không thông qua HĐQT, tự ký thỏa thuận bổ sung để điều chỉnh tỷ lệ lợi nhuận từ 7%/năm xuống 0%/năm.

Theo nhận định của cơ quan điều tra, đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc Saigon Co.op bị truy thu và phạt thuế với số tiền gần 30 tỷ đồng. Cơ quan An ninh điều tra cũng xác định hành vi này của bị can Diệp Dũng và đồng phạm đã gây thiệt hại cho Saigon Co.op số tiền hơn 115 tỷ đồng.