Samsung - Họa vô đơn chí

“Niềm vui ngắn chẳng tày gang"

Samsung từng nghĩ rằng vận hạn của mình đã qua. Sau một năm 2016 không suôn sẻ với những vụ kiện rắc rối và những chiếc điện thoại Galaxy Note 7 bỗng dưng phát nổ khiến hãng thiệt hại nhiều tỷ USD, tập đoàn công nghệ hàng đầu Hàn Quốc đã có một khởi đầu năm mới đầy tươi sáng.

Lợi nhuận đã tăng trở lại, niềm tin với hãng cũng phục hồi. Và Lee Jae-yong, người thừa kế sáng giá của tập đoàn lớn nhất Hàn Quốc, tưởng như đã tránh được lời buộc tội rằng anh có liên quan đến vụ bê bối chính trị đang làm chao đảo chính trường đất nước Đông Á này.

Tuy nhiên, sự lạc quan đã nhanh chóng biến mất chỉ trong vài giờ đồng hồ đầu tiên của sáng 17/2. Lee Jae-yong bị bắt sau khi các công tố viên tìm thấy những bằng chứng mới đủ để buộc tội anh.

Sự kiện chấn động này là một bước lùi nghiêm trọng đối với Samsung, ở thời điểm vị giám đốc 48 tuổi đang chuẩn bị chính thức lên nắm quyền. Anh đang có kế hoạch cải tổ toàn bộ bộ máy, đẩy mạnh M&A cũng như tăng quyền lợi cho cổ đông. Chắc chắn kế hoạch đầy tham vọng này sẽ phải hoãn lại.

Trong vài tháng gần đây, Samsung đã bắt đầu quá trình cải tổ. Theo Park Ju-geun, dường như Jae-yong muốn hoàn thành cải cách trước khi nhiệm kỳ của Tổng thống Park kết thúc, nhưng giờ đây điều đó là không thể.

Hiện tại, các công tố viên đang điều tra xem liệu có phải những khoản tài trợ mà Samsung dành cho các chính trị gia đã giúp tập đoàn thực hiện trôi chảy vụ M&A gây nhiều tranh cãi năm 2015.

Vụ sáp nhập giữa Cheil Industries và Samsung C&T đã giúp Lee củng cố đáng kể quyền lực ở Samsung Electronics – “viên ngọc” trên “chiếc vương miện” của tập đoàn. Nhưng thương vụ bị chỉ trích là chỉ làm lợi cho gia tộc Lee, gây tổn hại cho lợi ích của cổ đông.

Giới phân tích nhận định sự kiện người đứng đầu bị bắt sẽ là một rào cản lớn đối với nỗ lực tìm kiếm tăng trưởng thông qua hoạt động M&A quy mô lớn của Samsung. Hồi tháng 1, Samsung nói với Financial Times rằng tập đoàn đang tìm kiếm những khoản đầu tư mới, đặc biệt là trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Tương lai nào cho Samsung?

Nếu có thể tự vận hành những hoạt động thường ngày một cách trơn tru, không cần đến các lãnh đạo cấp cao phải nhúng tay vào, một công ty sẽ được đánh giá là đã trưởng thành. Điều này đặc biệt đúng ở Hàn Quốc, nơi lợi ích của gia tộc sáng lập đôi lúc được đặt lên trên tất cả.

Giới quan sát cho rằng hoạt động hàng ngày của Samsung sẽ không bị ảnh hưởng vì các nhiệm vụ đã được giao phó cho từng lãnh đạo bộ phận. Trong trường hợp của Samsung Electronics, 3 mảng kinh doanh chính là chip bán dẫn, smartphone và đồ điện tử gia dụng được đảm nhiệm bởi 3 đồng giám đốc điều hành.

Không giống như các tập đoàn khác ở Hàn Quốc, vai trò của nhà Lee trong các hoạt động điều hành hàng ngày là không lớn. Họ đã giao phó việc đó cho những cấp dưới đáng tin cậy.

Samsung Electronics vẫn có kế hoạch ra mắt sản phẩm “đinh”, chiếc điện thoại S8, vào tháng 3 hoặc tháng 4 năm nay.

Samsung cũng được dự báo sẽ có lợi nhuận khởi sắc trong các quý tới nhờ doanh thu ở mảng chip vẫn tăng trưởng tốt. Doanh thu của mảng smartphone cũng đang dần hồi phục.

Không có Lee Jae-yong, Samsung vẫn có thể theo đuổi chiến lược đã vạch ra từ trước. Nếu quyết tâm đi đúng hướng, các nhà đầu tư và người tiêu dùng sẽ không quay lưng với Samsung.

Trên phạm vi rộng hơn, sự kiện người đứng đầu Samsung bị bắt có thể được coi là hồi chuông cảnh tỉnh đối với các tập đoàn lớn của Hàn Quốc. SK và Lotte cũng đang đối mặt với những cáo buộc tương tự cho rằng họ cố gắng giành được lợi thế trong kinh doanh bằng cách hối lộ quan chức.

Một số người lo ngại hàng loạt lãnh đạo các tập đoàn bị điều tra có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe kinh tế Hàn Quốc. Nhưng đây cũng chính là cơ hội để người Hàn nâng cấp hệ thống quản trị doanh nghiệp. Những thiệt hại về mặt kinh tế trong ngắn hạn sẽ được bù đắp bằng những lợi ích mà hệ thống trong sạch, minh bạch mang lại.