Sắp 'khơi thông' ách tắc hoàn thuế VAT cho doanh nghiệp

Luỹ kế 2 tháng đầu năm, cơ quan thuế ban hành 3.017 quyết định hoàn thuế VAT. Tổng số tiền thuế doanh nghiệp được hoàn 21.687 tỷ đồng. Trong đó, tiền hoàn thuế xuất khẩu 19.749 tỷ đồng, hoàn thuế trong lĩnh vực đầu tư 1.726 tỷ đồng.

Trong dự thảo Luật thuế VAT sửa đổi đang lấy ý kiến bộ ngành, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, bãi bỏ, bổ sung nhiều quy định mới về hoàn thuế VAT . Các quy định này được kỳ vọng giúp khơi thông tình trạng chậm hoàn thuế VAT thời gian qua.

Theo đó, quy định để xuất gỡ khó cho doanh nghiệp khi hoàn thuế gồm: cơ sở kinh doanh sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế suất thuế VAT 5% nếu có số thuế VAT đầu vào chưa được khấu trừ hết từ 300 triệu đồng trở lên sau 12 tháng hoặc 4 quý" được hoàn thuế VAT.

Dự án đầu tư được hoàn thuế VAT là dự án đầu tư mới, dự án đầu tư mở rộng, dự án đầu tư được chia thành nhiều giai đoạn đầu tư hoặc nhiều hạng mục đầu tư. Bỏ quy định không được hoàn thuế VAT đối với hàng tạm nhập tái xuất, hoàn thuế trước, kiểm tra sau đối với một số hàng hóa xuất khẩu theo quy định của Luật quản lý thuế.

Bổ sung quy định về trách nhiệm của cơ quan thuế trong xử lý hồ sơ đề nghị hoàn thuế VAT theo hướng cơ quan thuế chịu trách nhiệm về tính hợp lệ của hồ sơ đề nghị hoàn thuế VAT. Người nộp thuế chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ đề nghị hoàn thuế VAT và vi phạm (nếu có) của người nộp thuế liên quan đến số tiền đề nghị hoàn thuế.

Hoàn thuế VAT là một trong những vướng mắc khiến doanh nghiệp gặp khó khăn, nhiều lần kiến nghị trong nhiều năm qua. Đặc biệt, giai đoạn 2022-2023, cơ quan điều tra phát hiện “doanh nghiệp ma” thành lập để bán khống hoá đơn phục vụ hoàn thuế, cơ quan thuế siết chặt hoàn thuế khiến tốc độ hoàn thuế chậm lại. Nhiều doanh nghiệp phản ánh, cơ quan thuế giam tiền hoàn thuế khiến doanh nghiệp thiếu vốn, khó chồng khó.

Gần đây nhất, tại đối thoại chính sách thuế, hải quan với doanh nghiệp hàn quốc ngày 29/2, Hiệp hội doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam cũng phản ánh bất cập trong hoàn thuế VAT. Trong đó, nhiều doanh nghiệp có số tiền hoàn thuế hàng trăm tỷ đồng, chủ yếu liên quan quy định hoàn thuế cho dự án đầu tư.

Tại hội nghị đối thoại chính sách thuế cuối tháng 12/2023, nhiều doanh nghiệp cũng “kêu” về việc chậm hoàn thuế VAT nhất là DN xuất khẩu tinh bột sắn, xuất khẩu gỗ. Ông Phạm Minh Khoa - Giám đốc Công ty Cổ phần Thương mại Xuất nhập khẩu Toàn cầu An Phát - cho biết, trong 4 năm qua doanh nghiệp đã thực hiện 32 lần xuất khẩu tinh bột sắn. Doanh nghiệp đóng thuế đầy đủ, có đủ hóa đơn, chứng từ mua bán nhưng điều lạ đến nay vẫn chưa được hoàn thuế giá trị gia tăng. Theo ông Khoa, doanh nghiệp chờ hoàn thuế quằn quại.

Tổng cục Thuế cho biết, lắng nghe kiến nghị của DN, để đẩy nhanh tiến độ hoàn thuế, đã áp dụng quy trình hoàn thuế mới. Cơ quan thuế áp dụng bộ tiêu chí áp dụng quản lý rủi ro trong phân loại hồ sơ hoàn thuế và lựa chọn doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro để kiểm tra, thanh tra sau hoàn thuế VAT. Vận hành Ứng dụng phân loại hồ sơ hoàn thuế tự động trong toàn ngành thuế. Năm 2023, doanh nghiệp nhận được gần 18.000 quyết định hoàn thuế với tổng số tiền gần 136.000 tỷ đồng.

Tổng cục Thuế đã thành lập đoàn công tác rà soát đôn đốc giải quyết hoàn thuế VAT, trực tiếp làm việc với các cục thuế, đào tạo chuyên đề thanh tra, kiểm tra chuyên sâu cho các công chức thuế làm công tác thanh tra.