Sau kết quả tăng trưởng GDP quý 3, các tổ chức quốc tế đánh giá thế nào về tình hình kinh tế Việt Nam những tháng cuối năm?

Tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam nhanh hơn trong quý 3/2023

Dữ liệu kinh tế do Tổng cục Thống kê (GSO) công bố vào 29/9 cho thấy tốc độ tăng trưởng GDP thực tế của Việt Nam đã tăng trong quý 3/2023 lên 5,33% so với cùng kỳ, từ mức 4,14% so với cùng kỳ trong quý 2/2023. Điều này được hỗ trợ bởi những cải thiện trong hoạt động thương mại và sản lượng của các ngành sản xuất chế tạo cùng với các hoạt động trong nước.

Báo cáo mới nhất của UOB đánh giá, kết quả này gần với mức kỳ vọng mà ngân hàng đã đưa ra dự báo trước đó (5,6%) và cao hơn kết quả cuộc thăm dò của Bloomberg là 5,0%.

Dữ liệu của GSO cho thấy, một số hoạt động kinh tế đã cải thiện trong Quý 3/2023 so với Quý 2/2023 mặc dù hiệu suất vẫn thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2022. Phân theo từng ngành, sản lượng sản xuất chế tạo đã ghi nhận mức tăng 5,6% so với cùng kỳ vào quý 3/2023 sau khi gần như không tăng trưởng trong 2 quý trước đó, trong khi hoạt động dịch vụ (chiếm 43% tỷ trọng GDP) tăng 6,2% so với cùng kỳ, gần như cùng mức tăng trong quý 2/2023.

Nhu cầu bên ngoài đang cải thiện?

Theo đánh giá của UOB, các hoạt động có thể đã thay đổi theo hướng tích cực khi hiệu quả hoạt động được cải thiện hàng tháng. Cụ thể, xuất khẩu tăng trong tháng 9 sau 6 tháng giảm liên tiếp, đạt mức 4,6% so với cùng kỳ. Nhập khẩu cũng cho thấy xu hướng tương tự, tăng 2,6% so với cùng kỳ trong tháng 9 sau 10 tháng giảm liên tiếp. 

Tương tự, sản lượng công nghiệp đã tăng 5,1% so với cùng kỳ trong tháng 9, mức tăng tốt nhất kể từ tháng 11/2022, do lĩnh vực sản xuất ghi nhận sản lượng tăng tháng thứ tư liên tiếp so với cùng kỳ. Sự cải thiện này cũng được phản ánh trong dữ liệu chỉ số quản lý mua hàng (PMI), trong đó PMI ngành sản xuất của Việt Nam ghi nhận mức tăng đầu tiên (trên 50) vào tháng 8 ở mức 50,5, sau khi bị thu hẹp (dưới 50) trong 5 tháng trước đó.

Một lý do khiến cho các điều kiện có xu hướng cải thiện hơn nữa là dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục đổ vào Việt Nam. Bất chấp triển vọng tăng trưởng chưa thực sự khởi sắc và hoạt động xuất khẩu còn khá chậm trong suốt cả năm, các doanh nghiệp nước ngoài vẫn tiếp tục cam kết đầu tư vào Việt Nam trong làn sóng phi toàn cầu hóa, giảm thiểu rủi ro và chuyển dịch chuỗi cung ứng hiện nay.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thực hiện (hoặc giải ngân) của Việt Nam đã tăng tháng thứ tư liên tiếp trong tháng 9/2023, với mức tăng 9 tháng đạt 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái, ở mức 15,9 tỷ USD.

"Nếu tốc độ tăng tiếp tục ở mức tương tự, dòng vốn FDI cả năm có thể sẽ đạt mức 19,7 tỷ USD như năm 2021, đây là một kết quả đáng kể khi xét đến hoàn cảnh hiện tại bị chi phối bởi các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng chưa chắc chắn, áp lực lạm phát và niềm tin suy yếu", UOB nhận định.

Vốn FDI đã đăng ký (hoặc cam kết), là một chỉ số mang tính tương lai cho vốn FDI giải ngân, tăng 7,7% so với cùng kỳ trong tháng 9 ở mức 20,2 tỷ USD, vượt mức 18,8 tỷ USD được ghi nhận trong cùng kỳ năm 2022. Singapore là nguồn đầu tư lớn nhất trong số vốn FDI đăng ký ở mức 4 tỷ USD, tiếp theo là Trung Quốc (2,9 tỷ USD). Lĩnh vực sản xuất vẫn là điểm đến hàng đầu, thu hút hơn 14 tỷ USD so với đầu năm, tăng 15,5% so với cùng kỳ.

Ở trong nước, chi tiêu của người tiêu dùng dường như đã lấy lại đà tăng trưởng, với thương mại bán lẻ tổng thể đã tăng 9,4% so với cùng kỳ trong tháng 9 sau khi dao động dưới mức 7% trong 3 tháng trước đó và là tháng tốt nhất kể từ tháng 4/2023. Doanh số bán lẻ tăng 7,4 % so với cùng kỳ trong tháng 9, cũng là mức tăng lớn nhất kể từ tháng 4/2023 trong khi sản lượng thương mại dịch vụ và lưu trú tăng 34,7% trong tháng 9 sau khi dao động quanh mức 5-10% trong 4 tháng trước đó, cho thấy hoạt động du lịch đang tăng tốc.

Dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam giai đoạn cuối năm

Trong 9 tháng đầu năm 2023, kinh tế Việt Nam tăng trưởng 4,24% so với cùng kỳ, đây là một sự cải thiện so với mức 3,72% của nửa đầu năm 2023, nhưng chỉ bằng một nửa so với tốc độ tăng trưởng 8,85% so với cùng kỳ vào năm 2022.

"Điều này đồng nghĩa với việc mục tiêu tăng trưởng chính thức là 6,5% là một thách thức. Để đạt được mục tiêu này, tốc độ tăng trưởng trong quý 4/2023 của Việt Nam sẽ cần ít nhất là 12% và điều này khó xảy ra trong bối cảnh hiện tại nếu nhu cầu cơ bản không có sự cải thiện mạnh mẽ", báo cáo của UOB nhận định.

Theo UOB, mặc dù tăng trưởng đã vững chắc hơn trong Quý 3/2023 nhưng kết quả tăng trưởng chậm trong 6 tháng đầu năm vẫn ảnh hưởng đáng kể. Do đó, các chuyên gia UOB đã điều chỉnh hạ dự báo tăng trưởng cả năm 2023 của Việt Nam xuống 5,0% (từ mức 5,2% trước đó), với giả định tốc độ tăng trưởng GDP thực tế trong quý 4/2023 sẽ tăng thêm 7,0% so với cùng kỳ (so với dự báo trước đó là 7,6%). 

Không chỉ UOB hạ dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2023, theo báo cáo triển vọng Phát triển châu Á (Cập nhật tháng 9/2023) được Ngân hàng ADB công bố mới đây, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam dự kiến chậm lại ở mức 5,8% trong năm 2023 và 6,0% trong năm 2024, so với dự báo hồi tháng 4 năm 2023 lần lượt là 6,5% và 6,8%, chủ yếu do nhu cầu bên ngoài suy yếu. 

Mặc dù dự báo tăng trưởng của Việt Nam có sự điều chỉnh giảm so với hồi tháng 4/2023, nhưng mức tăng trưởng GDP năm 2023 của Việt Nam vẫn đứng đầu so với các nước trong khu vực Đông Nam Á.

Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc quốc gia của ADB tại Việt Nam, chia sẻ: “Môi trường bên ngoài yếu kém, gồm cả sự phục hồi chậm chạp tại Trung Quốc đã ảnh hưởng tiêu cực tới lĩnh vực sản xuất định hướng xuất khẩu của Việt Nam, làm thu hẹp sản xuất công nghiệp".

"Tuy nhiên, nền kinh tế Việt Nam vẫn vững vàng và dự kiến sẽ phục hồi nhanh trong tương lai gần nhờ tiêu dùng trong nước mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi lạm phát ở mức vừa phải, tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công và cải thiện các hoạt động thương mại”, Giám đốc quốc gia của ADB tại Việt Nam đánh giá.

Điều này đòi hỏi các hoạt động kinh tế và đơn đặt hàng phải tăng nhanh trong những tháng tới. Theo thường lệ, quý 4 là quý có kết quả hoạt động tốt nhất trong hầu hết các năm ở Việt Nam, mặc dù mức tăng trưởng trong năm 2023 sẽ bị áp lực khi so sánh với số liệu năm 2022 với mức tăng trưởng đặc biệt mạnh mẽ. Trên cơ sở đó, chúng tôi đang giảm dự báo tăng trưởng khi ba phần tư thời gian năm 2023 đã qua. Chúng tôi duy trì dự báo năm 2024 ở mức 6,0%.