Sau vụ cháy ở Khương Hạ, thiết kế chung cư mini sao cho an toàn?

TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam cho rằng, hiện nay, Nhà nước có chủ trương khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia xây dựng cho thuê, thuê mua chung cư. Do vậy, cần có những quy định và giám sát thực hiện quy định về thiết kế các chung cư sao cho đảm bảo an toàn.

Theo ông Nghiêm,  “chung cư mini” cung cấp nhà ở cho hàng chục hộ dân trở lên nên  mang đầy đủ chức năng của một chung cư nói chung, do vậy, khi đầu tư xây dựng, dự án chung cư phải đảm bảo các yêu cầu về quy trình đầu tư xây dựng, cấp phép xây dựng, thẩm định dự án… Đối với khâu thiết kế công trình phải đảm bảo yêu cầu về phòng cháy chữa cháy ( PCCC) đối với nhà chung cư:

"Hiện nay đã có tiêu chuẩn về PCCC cho nhà chung cư nói chung, có những vấn đề chúng ta rất cần phải quan tâm như lối thoát nạn thứ hai, chiều rộng hành lang phải lớn hơn hoặc bằng 1,2m; phải có hệ thống báo cháy tự động, nước chữa cháy và vị trí phải đảm bảo cho xe chữa cháy vào tiếp cận công trình với khoảng cách xe đỗ cách chung cư không quá 200m", ông Nghiêm cho biết.

Tiến sĩ khoa học, KTS Ngô Viết Nam Sơn, Chủ tịch NgoViet Architects & Planners nhấn mạnh, những công trình cao tầng và đông người khi được xây dựng phải đảm bảo các điều kiện về quy hoạch, kiến trúc và hạ tầng.

Trong trường hợp, vị trí công trình chung cư mini nằm trong ngõ nhỏ, không đảm bảo đủ rộng để xe cứu hỏa vào tiếp cận công trình, chủ đầu tư dự án buộc phải bỏ tiền để xin Nhà nước đầu tư cho một họng cứu hỏa.

Từ  vụ cháy chung cư nghiêm trọng xảy ra mới đây, ông Sơn cho rằng, cần hết sức chú trọng về vị trí của hầm đỗ xe chung cư mini, tuyệt đối không nên để chung cư chỉ có một cầu thang và lối đi duy nhất. Thiết kế cầu thang thoát hiểm buộc phải đáp ứng yêu cầu về phòng cháy chữa cháy, cầu thang chính có kết cấu, tường chịu lửa, cửa chống cháy ít nhất là 2 tiếng đồng hồ, cóhệ thống quạt thổi áp suất tự động

KTS Ngô Viết Nam Sơn phân tích: "Đa số chung cư có bãi đỗ xe đặt ở tầng dưới, rất nguy hiểm. Do vậy, tổ chức bãi xe phải tách rời với khối thang xuống đi lên cầu thang và đặc biệt lối thoát hiểm, tách rời có nghĩa là bãi xe không thông trực tiếp cửa vào qua bên cầu thang trừ khi cửa này là cửa chống cháy và có thể tự động đóng lại khi có cháy nổ.

Thứ hai là vấn đề thoát người, một công trình hàng trăm người trở lên phải có 2 lối thoát hiểm, ít nhất là một lối thoát hiểm ở mặt tiền phía trước và một lối thoát hiểm ra bên hông hoặc phía sau".

TS.KTS Trần Minh Tùng, Trưởng Bộ môn Kiến trúc dân dụng, Khoa Kiến trúc và Quy hoạch, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội cho biết, theo quy định thông thường, chung cư là căn hộ có diện tích từ 45m2 trở lên, còn trong quy chuẩn về thiết kế nhà chung cư, căn hộ tối thiểu phải 25m2, như vậy chung cư mini sẽ cung cấp những căn hộ có diện tích 25-40m2.

Việc chuyển đổi  nhà ở riêng lẻ sang nhà ở chung cư hoặc nhà ở tập thể thì vẫn phải tuân thủ các quy định về PCCC, an toàn sinh mạng đối với nhà chung cư.

Về quy định điều kiện, quy chuẩn thiết kế xây dựng và vận hành nhà chung cư, Bộ Xây dựng đã ban hành Quy chuẩn số 03 ban hành 19/5/2021. Trong đó, ban hành những quy định liên quan đến PCCC: tất cả các chung cư phải có 4 mặt tiếp xúc với đường bên ngoài để đảm bảo xe cứu hỏa, xe cứu nạn, xe cứu thương có thể chạy vòng xung quanh công trình, tiếp cận các mặt công trình đảm bảo cứu người, thoát người khi xảy ra sự cố, …

Tuy nhiên, Quy chuẩn 03 mới được ban hành cách đây 2 năm, nên những công trình được xây dựng trước năm 2021 có thể không đảm bảo các tiêu chuẩn, quy chuẩn.

Để đảm bảo an toàn các công trình chung cư mini đã được xây dựng và hoạt động, KTS Trần Minh Tùng nêu ý kiến: "Cần phải rà soát lại các chung cư, bổ sung các giải pháp về phòng chống cháy nổ, bổ sung các giải pháp về thiết kế kiến trúc đảm bảo an toàn sinh mạng và cách thức tiếp cận của lực lượng cứu hộ. Những trường hợp nào không đảm bảo về phòng chống cháy nổ, an toàn sinh mạng, tiện nghi sinh hoạt thì phải kiên quyết chỉnh sửa, thay đổi cấu trúc không gian bên trong để đảm bảo an toàn; những chung cư không đảm bảo an toàn  thay đổi tên gọi, chỉ gọi là nhà ở".

Nhiều ý kiến cho rằng,  các cơ quan chức năng ngoài việc siết chặt công tác thiết kế, cấp phép, thẩm định xây dựng các công trình cũng cần thường xuyên kiểm tra, rà soát hệ thống PCCC của các chung cư nói chung và chung cư mini sau khi đã đưa vào sử dụng, để tránh những hậu quả đáng tiếc như vừa xảy ra.