SCMP: Trung Quốc sẽ tìm cách đàm phán lại thỏa thuận thương mại với Biden

Thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 được thiết lập sau nhiều tháng đàm phán và 18 tháng thương chiến giữa Mỹ và Trung Quốc. Theo thỏa thuận, Trung Quốc cam kết mua 200 tỷ USD hàng hóa Mỹ so với năm 2017 nhưng không đề cập đến những thay đổi mang tính cấu trúc với mô hình kinh tế của Bắc Kinh.

Các cố vấn chính phủ Trung Quốc coi thỏa thuận là phi thực tế để thực hiện và coi Joe Biden, ứng viên tổng thống Mỹ đảng Dân chủ, là một người “có suy nghĩ đa phương và hợp lý” hơn Tổng thống đương nhiệm Donald Trump. Dù vậy, các cựu quan chức Mỹ tin gần như Biden sẽ không mang lại một thỏa thuận “mềm hơn” cho Trung Quốc.

Shi Yinhong, cố vấn của Quốc vụ Viện Trung Quốc, nói Bắc Kinh sẽ coi việc Biden đắc cử là cơ hội để giảm gánh nặng nhập khẩu, giảm thuế với hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ.

“Biden không sớm thì muộn sẽ đàm phán lại thỏa thuận thương mại bởi thỏa thuận hiện tại là phi thực tế. Tái đàm phán cũng là điều Trung Quốc mong muốn”, theo Shi. Bắc Kinh dự đoán Biden sẽ tìm cách yêu cầu Trung Quốc có thêm thay đổi mang tính cấu trúc trong tái đàm phán.

Trong bài phát biểu đầu tiên sau khi được truyền thông xướng tên là tổng thống đắc cử, Biden nói ông sẽ lập tức đảo ngược các quyết định của Trump về rời khỏi hiệp định biến đổi khí hậu Paris, WHO – đồng nghĩa có thể mở ra cánh cửa hợp tác tốt hơn với Trung Quốc.

“Joe Biden có kinh nghiệm trong giải quyết các quan hệ quốc tế và hiểu chủ nghĩa đa phương. Ông ấy sẽ chừng mực hơn”, Wang Huiyao, chủ tịch Trung tâm Trung Quốc và toàn cầu hóa – một viện chính sách tại Bắc Kinh, cố vấn cho chính phủ Trung Quốc, nói.

Yu Wanli, chuyên gia về quan hệ Mỹ - Trung, tin Trung Quốc “chắc chắn” tìm cách tái đàm phán thỏa thuận giai đoạn 1 nhưng thừa nhận Biden sẽ dùng vấn đề này là “con tin” để buộc Bắc Kinh nhượng bộ trong những vấn đề khác như bảo vệ tài sản trí tuệ.

Giới quan sát đang chờ xem liệu Trung Quốc có tiếp tục thực hiện thỏa thuận giai đoạn 1 khi Nhà Trắng đổi chủ. Trung Quốc đã tăng mua nông sản Mỹ nhưng vẫn chưa tiến gần mục tiêu đặt ra năm nay. Tính đến cuối tháng 9, Trung Quốc mới chỉ đạt 54% giá trị cần thực hiện và tính cả năm tỷ lệ này dự báo chỉ đạt 65%.

Trong khi đó, số liệu hải quan Trung Quốc công bố ngày 7/11 cho thấy trong tháng 10, thặng dư thương mại của Trung Quốc với Mỹ tăng 46,5% so với ngày Trump nhậm chức, phản ánh nỗ lực của ông trong việc giảm thâm thụt thương mại không hiệu quả.